۰
شنبه ۱۷ مرداد ۱۳۸۸ ساعت ۱۳:۲۳
نویسنده : سید جواد آرامی
اما مسئله ای که جدا از این رویارویی نظامی اتفاق افتاد ، به رسمیت شناخته شدن استقلال این دو جمهوری از سوی روسیه بعد از 16 سال بود
دو جمهوری خودمختار اوستیای جنوبی و آبخازیا از بدو فروپاشی شوروی خواهان استقلال از گرجستان بودند و یکی از استدلال های آنها این بود که همانطور که گرجستان مستقل شده است این دو جمهوری نیز باید مستقل شوند ، اما این خواسته باعث جنگ داخلی در گرجستان شد که نزدیک به 3 سال طول کشید که در نهایت با وساطت روسیه و سازمان ملل این مسئله منجر به صلح ناپایداری شد ، اما روسها از همان زمان از این مسئله برای اعمال فشار بر دولت گرجستان و امتیاز گیری از آن اقدام کردند تا اینکه با روی کار آمدن دولت ساکاشویلی و ایجاد چرخشی اساسی در سیاست خارجی این کشور ، این موضوع وارد مرحله جدیدی شد و ساکاشویلی با تکیه بر غرب و آمریکا بدنبال حل کامل این قضیه برآمد و با اشتباهات خود باعث شد ، این قضیه بطور کامل اما بر خلاف مصالح و منافع ملی گرجستان حل شود و برای همیشه این دو جمهوری از گرجستان جدا شوند و مردم این دو جمهوری به آرزوی دیرینه ای که داشتند از پس اختلافات سیاسی روسیه و گرجستان به آن دست یابند ، باید گفت اگر در گرجستان یک دولت غربگرا بر سرکار نمی آمد که پرچم مخالفت با روسیه را بر افرازد ، دولت روسیه هیچ گاه در مقام انتقام و تضعیف دولت گرجستان ، این دو جمهوری را به رسمیت نمی شناخت ، اقدامی که اکثر کارشناسان وزارت خارجه روسیه با آن مخالف بودند.
از طرف دیگر اگر ساکاشویلی اقدام به حمله علیه اوستیای جنوبی نمی کرد ، می شد از طرق سیاسی ، این دو جمهوری را دوباره به دامن گرجستان بازگرداند اما با وقوع جنگ گرجستان دیگر این کار محال است ، اکثر کارشناسان سیاسی گرجی معتقدند اگر تا قبل از حمله ساکاشویلی به اوستیای جنوبی ، 90% درصد احتمال می رفت که این دو جمهوری در آینده به اطاعت از دولت مرکزی تمکین کنند با این جنگ ، دیگر 1% درصد نیز امیدی به بازگشت این دو جمهوری به گرجستان نیست.
مسئله ای که بعد از استقلال این دو جمهوری باعث ناراحتی و نگرانی روسها و مقامات این دو جمهوری شد ، مسئله عدم شناسایی این دو جمهوری توسط کشورهای دوست و شرکای روسیه بود ، حتی این اقدام با سرزنش و نکوهش دوستان روسیه همچون ، چین روبرو شد و در میان کشورهای جهان فقط دو کشور نیکاراگوئه و سومالی اقدام به شناسایی این دو کشور کردند که نیکاراگوئه بعد از شناسایی ، با مشکل سیاسی میان احزاب خود مواجه شد و وزارت خارجه سومالی که خود کشوری بی ثبات بود ، شناسایی خود را پس گرفت و این موضوع بر خلاف آنچه که روسها پیش بینی می کردند با شکست روبرو شد و از نظر سیاسی برای روسها گران تمام شد و با گذشت نزدیک به یکسال از اعلام استقلال این دو جمهوری تاکنون هیچ کشوری اقدام به رسمیت شناختن این دو جمهوری نکرده است و این در حالی است در سال 2008 که استقلال کوزوو اعلام شد تاکنون نزدیک به 62 کشور ، کوزوو را بعنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته اند و این مسئله برای روسیه در جامعه بین المللی یک شکست سیاسی محسوب می شود ، حتی وزارت خارجه روسیه در خصوص این موضوع در تاریخ 7/4/88 در بيانيه‌اي ، نگراني خود را از موضع كشورهاي اروپايي در به رسميت نشناختن آبخازيا و اوستياي جنوبي اعلام كرد.
تاکنون كشورهاي غربي بر موضع خود براي به رسميت نشناختن استقلال آبخازيا و اوستياي جنوبي باقي مانده اند و برای نمونه ، وزير امور اروپا دولت انگلیس در مورخ 3/4/88 پس از ملاقات با يكي از مقامات گرجستان در تفليس، حمايت بريتانيا از تماميت ارضي گرجستان را اعلام كرد. رئيس جمهور ليتواني نيز در سفر كاري خود به تفليس در مورخ 2/4/88 ، از تماميت ارضي گرجستان دفاع كرد.
مسئله ای که در این خصوص مهم می باشد این است که اکثر کشورهای دوست روسیه در جهان در داخل خود با مناطق جدایی طلب مواجه می باشند و شناسایی این دو جمهوری در تضاد با منافع آنها می باشد ، حتی روسیه در مناطق قفقاز شمالی خود با استقلال و واگرایی جمهوری های خودمختار روبرو می باشد و در میان مقامات سیاسی این کشور نیز در خصوص به رسمیت شناختن این دو جمهوری اختلاف وجود داشت و اکثر کارشناسان سیاسی وزارت خارجه روسیه با چنین کاری موافق نبودند ، اما با اینحال روسیه اقدامی را انجام داده است که تا آخر باید پای آن بایستد.
موضوع دیگر در خصوص استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا ، برگزاری 6 دور مذاکره بین دولت مرکزی گرجستان و رهبران این دو جمهوری و نمایندگان روسیه و اروپا در ژنو بود که با گذشت 6 دور از این مذاکرات هنوز طرفین نتوانسته اند به افق روشنی در این مذاکرات دست پیدا کنند و کماکان موضوع فی مابین لاینحل باقی مانده است. آخرین دور از این مذاکرات نیز در تاریخ 10/4/88 با موضوع پناهندگان و مسايل امنيتي قفقاز برگزار شد که این نشست نیز نتایجی در بر نداشت.
اقدامات اخیر دولت روسيه در خصوص اوستياي جنوبي و آبخازيا از جمله امضاء قرارداد مودت و دوستي با آنها، ، امضاء قراردادهاي مختلف اقتصادي، امضاء قرارداد امنيتي و ورود نيروهاي روسيه و استقرار آنها در اين دو جمهوري، امضاء قرارداد حفاظت مرزي ميان روسيه و آبخازيا در رابطه با حفاظت از مرزهاي اين جمهوري از سوي نيروهاي روسي و سفر مقامات رسمي روسيه از جمله باريس گريزلوف، رئيس دوما و اخيراً سفر دميتري مدويديف به اوستياي جنوبي نشان دهنده این است كه روسیه برنامه‌اي بلندمدتی براي قفقاز جنوبي به خصوص این دو جمهوری دارد و از این پس دولت روسیه با نگاه عمیق تری به مسائل این دو جمهوری نگاه خواهد کرد
نتیجه گیری:
• دولت روسیه قصد دارد با تقویت این دو جمهوری در ابعاد سیاسی ، اقتصادی و نظامی در مقابل دولت ساکاشویلی ، بین این دو جمهوری با دولت گرجستان یک توازن نظامی ایجاد کند تا هر وقت دولت گرجستان بخواهد اقدامی را بر ضد منافع روسیه انجام دهد با واکنش این دو جمهوری مواجه بشود.
• مهم‌ترين هدف سفر "مدودف" به اوستياي جنوبي ، نشان دادن حمايت همه‌جانبة روسیه از اين جمهوري و تغيير ناپذير بودن مواضع مسكو در قبال این دو جمهوری می باشد و قابل ذکر است که چندي پيش "سرگئي لاوروف" ، وزير خارجه روسيه در واكنش به تأكيدات برخي مقامات اروپايي بر تماميت ارضي گرجستان ، صریحاً اعلام کرده بود كه تصميم روسيه در مورد به رسميت شناختن استقلال آبخازيا و اوستياي جنوبي غير قابل بازگشت است و دولت‌هاي اروپايي بايد اين مسئله را به عنوان يك واقعيت بپذيرند.
• در وضعیت فعلی ، روسیه بدنبال تجزیه و کوچک کردن گرجستان به کشورهای کوچک تر و با قدرت کمتر می باشد که اگر زمانی گرجستان وارد ناتو بشود یک دولت ضعیف و با اهمیت کم ژئوپلتیکی باشد.
• مسئله پیوستن گرجستان به ناتو حداقل تا مدت نامعلومی به خصوص بعد از دیدار مدودف و اوباما مشخص نمی باشد و این مسئله را ساکاشویلی در اظهارات جدیدش به آن اعتراف کرده است و این مسئله باعث ضربه زدن به وجهه داخلی وی در میان رقبایش می شود.
• با گذشت زمان این دو جمهوری خودمختار روز به روز از نظر داخلی قوی می شوند و شاید کشورهای جهان این دو جمهوری را به رسمیت نشناسند ، اما با بعضی از کشورها با این دو جمهوری رابطه اقتصادی دارند ، در حال حاضر ترکیه روابط اقتصادی خوبی با آبخازیا دارد و روند سرمایه گذاری ترکیه در این منطقه رو به گسترش است و این در حالی است که ترکیه این دو جمهوری را به رسمیت نشناخته است.
نویسنده : سید جواد آرامی
اما مسئله ای که جدا از این رویارویی نظامی اتفاق افتاد ، به رسمیت شناخته شدن استقلال این دو جمهوری از سوی روسیه بعد از 16 سال بود
دو جمهوری خودمختار اوستیای جنوبی و آبخازیا از بدو فروپاشی شوروی خواهان استقلال از گرجستان بودند و یکی از استدلال های آنها این بود که همانطور که گرجستان مستقل شده است این دو جمهوری نیز باید مستقل شوند ، اما این خواسته باعث جنگ داخلی در گرجستان شد که نزدیک به 3 سال طول کشید که در نهایت با وساطت روسیه و سازمان ملل این مسئله منجر به صلح ناپایداری شد ، اما روسها از همان زمان از این مسئله برای اعمال فشار بر دولت گرجستان و امتیاز گیری از آن اقدام کردند تا اینکه با روی کار آمدن دولت ساکاشویلی و ایجاد چرخشی اساسی در سیاست خارجی این کشور ، این موضوع وارد مرحله جدیدی شد و ساکاشویلی با تکیه بر غرب و آمریکا بدنبال حل کامل این قضیه برآمد و با اشتباهات خود باعث شد ، این قضیه بطور کامل اما بر خلاف مصالح و منافع ملی گرجستان حل شود و برای همیشه این دو جمهوری از گرجستان جدا شوند و مردم این دو جمهوری به آرزوی دیرینه ای که داشتند از پس اختلافات سیاسی روسیه و گرجستان به آن دست یابند ، باید گفت اگر در گرجستان یک دولت غربگرا بر سرکار نمی آمد که پرچم مخالفت با روسیه را بر افرازد ، دولت روسیه هیچ گاه در مقام انتقام و تضعیف دولت گرجستان ، این دو جمهوری را به رسمیت نمی شناخت ، اقدامی که اکثر کارشناسان وزارت خارجه روسیه با آن مخالف بودند.
از طرف دیگر اگر ساکاشویلی اقدام به حمله علیه اوستیای جنوبی نمی کرد ، می شد از طرق سیاسی ، این دو جمهوری را دوباره به دامن گرجستان بازگرداند اما با وقوع جنگ گرجستان دیگر این کار محال است ، اکثر کارشناسان سیاسی گرجی معتقدند اگر تا قبل از حمله ساکاشویلی به اوستیای جنوبی ، 90% درصد احتمال می رفت که این دو جمهوری در آینده به اطاعت از دولت مرکزی تمکین کنند با این جنگ ، دیگر 1% درصد نیز امیدی به بازگشت این دو جمهوری به گرجستان نیست.
مسئله ای که بعد از استقلال این دو جمهوری باعث ناراحتی و نگرانی روسها و مقامات این دو جمهوری شد ، مسئله عدم شناسایی این دو جمهوری توسط کشورهای دوست و شرکای روسیه بود ، حتی این اقدام با سرزنش و نکوهش دوستان روسیه همچون ، چین روبرو شد و در میان کشورهای جهان فقط دو کشور نیکاراگوئه و سومالی اقدام به شناسایی این دو کشور کردند که نیکاراگوئه بعد از شناسایی ، با مشکل سیاسی میان احزاب خود مواجه شد و وزارت خارجه سومالی که خود کشوری بی ثبات بود ، شناسایی خود را پس گرفت و این موضوع بر خلاف آنچه که روسها پیش بینی می کردند با شکست روبرو شد و از نظر سیاسی برای روسها گران تمام شد و با گذشت نزدیک به یکسال از اعلام استقلال این دو جمهوری تاکنون هیچ کشوری اقدام به رسمیت شناختن این دو جمهوری نکرده است و این در حالی است در سال 2008 که استقلال کوزوو اعلام شد تاکنون نزدیک به 62 کشور ، کوزوو را بعنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته اند و این مسئله برای روسیه در جامعه بین المللی یک شکست سیاسی محسوب می شود ، حتی وزارت خارجه روسیه در خصوص این موضوع در تاریخ 7/4/88 در بيانيه‌اي ، نگراني خود را از موضع كشورهاي اروپايي در به رسميت نشناختن آبخازيا و اوستياي جنوبي اعلام كرد.
تاکنون كشورهاي غربي بر موضع خود براي به رسميت نشناختن استقلال آبخازيا و اوستياي جنوبي باقي مانده اند و برای نمونه ، وزير امور اروپا دولت انگلیس در مورخ 3/4/88 پس از ملاقات با يكي از مقامات گرجستان در تفليس، حمايت بريتانيا از تماميت ارضي گرجستان را اعلام كرد. رئيس جمهور ليتواني نيز در سفر كاري خود به تفليس در مورخ 2/4/88 ، از تماميت ارضي گرجستان دفاع كرد.
مسئله ای که در این خصوص مهم می باشد این است که اکثر کشورهای دوست روسیه در جهان در داخل خود با مناطق جدایی طلب مواجه می باشند و شناسایی این دو جمهوری در تضاد با منافع آنها می باشد ، حتی روسیه در مناطق قفقاز شمالی خود با استقلال و واگرایی جمهوری های خودمختار روبرو می باشد و در میان مقامات سیاسی این کشور نیز در خصوص به رسمیت شناختن این دو جمهوری اختلاف وجود داشت و اکثر کارشناسان سیاسی وزارت خارجه روسیه با چنین کاری موافق نبودند ، اما با اینحال روسیه اقدامی را انجام داده است که تا آخر باید پای آن بایستد.
موضوع دیگر در خصوص استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا ، برگزاری 6 دور مذاکره بین دولت مرکزی گرجستان و رهبران این دو جمهوری و نمایندگان روسیه و اروپا در ژنو بود که با گذشت 6 دور از این مذاکرات هنوز طرفین نتوانسته اند به افق روشنی در این مذاکرات دست پیدا کنند و کماکان موضوع فی مابین لاینحل باقی مانده است. آخرین دور از این مذاکرات نیز در تاریخ 10/4/88 با موضوع پناهندگان و مسايل امنيتي قفقاز برگزار شد که این نشست نیز نتایجی در بر نداشت.
اقدامات اخیر دولت روسيه در خصوص اوستياي جنوبي و آبخازيا از جمله امضاء قرارداد مودت و دوستي با آنها، ، امضاء قراردادهاي مختلف اقتصادي، امضاء قرارداد امنيتي و ورود نيروهاي روسيه و استقرار آنها در اين دو جمهوري، امضاء قرارداد حفاظت مرزي ميان روسيه و آبخازيا در رابطه با حفاظت از مرزهاي اين جمهوري از سوي نيروهاي روسي و سفر مقامات رسمي روسيه از جمله باريس گريزلوف، رئيس دوما و اخيراً سفر دميتري مدويديف به اوستياي جنوبي نشان دهنده این است كه روسیه برنامه‌اي بلندمدتی براي قفقاز جنوبي به خصوص این دو جمهوری دارد و از این پس دولت روسیه با نگاه عمیق تری به مسائل این دو جمهوری نگاه خواهد کرد
نتیجه گیری:
• دولت روسیه قصد دارد با تقویت این دو جمهوری در ابعاد سیاسی ، اقتصادی و نظامی در مقابل دولت ساکاشویلی ، بین این دو جمهوری با دولت گرجستان یک توازن نظامی ایجاد کند تا هر وقت دولت گرجستان بخواهد اقدامی را بر ضد منافع روسیه انجام دهد با واکنش این دو جمهوری مواجه بشود.
• مهم‌ترين هدف سفر "مدودف" به اوستياي جنوبي ، نشان دادن حمايت همه‌جانبة روسیه از اين جمهوري و تغيير ناپذير بودن مواضع مسكو در قبال این دو جمهوری می باشد و قابل ذکر است که چندي پيش "سرگئي لاوروف" ، وزير خارجه روسيه در واكنش به تأكيدات برخي مقامات اروپايي بر تماميت ارضي گرجستان ، صریحاً اعلام کرده بود كه تصميم روسيه در مورد به رسميت شناختن استقلال آبخازيا و اوستياي جنوبي غير قابل بازگشت است و دولت‌هاي اروپايي بايد اين مسئله را به عنوان يك واقعيت بپذيرند.
• در وضعیت فعلی ، روسیه بدنبال تجزیه و کوچک کردن گرجستان به کشورهای کوچک تر و با قدرت کمتر می باشد که اگر زمانی گرجستان وارد ناتو بشود یک دولت ضعیف و با اهمیت کم ژئوپلتیکی باشد.
• مسئله پیوستن گرجستان به ناتو حداقل تا مدت نامعلومی به خصوص بعد از دیدار مدودف و اوباما مشخص نمی باشد و این مسئله را ساکاشویلی در اظهارات جدیدش به آن اعتراف کرده است و این مسئله باعث ضربه زدن به وجهه داخلی وی در میان رقبایش می شود.
• با گذشت زمان این دو جمهوری خودمختار روز به روز از نظر داخلی قوی می شوند و شاید کشورهای جهان این دو جمهوری را به رسمیت نشناسند ، اما با بعضی از کشورها با این دو جمهوری رابطه اقتصادی دارند ، در حال حاضر ترکیه روابط اقتصادی خوبی با آبخازیا دارد و روند سرمایه گذاری ترکیه در این منطقه رو به گسترش است و این در حالی است که ترکیه این دو جمهوری را به رسمیت نشناخته است.
نویسنده : سید جواد آرامی
مرجع : اسلام تایمز
کد مطلب : ۹۲۱۱
منتخب
۶ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۳ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲ ارديبهشت ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
