چانه زني بر سر اوستيا

روسيه كه با اهداف بلندمدت وارد جنگ پنج روزه اوت 2008 شد، پس از اين جنگ، ضمن شناسايي استقلال آبخازيا و اوستياي جنوبي و با برنامه ريزي هاي قبلي قراردادهايي مختلف سياسي، اقتصادي و امنيتي را با اين دو جمهوري امضا و تأمين امنيت آنها را از جمله در قالب حفاظت مرزهاي آن به عهده گرفت. پس از اين نيز مقامات اين كشور از جمله «باريس گريزلوف»، رئيس دوما و «دميتري مدويديف»، رئيس جمهور آن با سفر با اين جمهوري ها نشان دادند كه روسيه از تصميم خود در شناسايي استقلال اين دو جمهوري كه به عبارتي تأكيد بر حضور بلندمدت خود در اين دو جمهوري است، باز نخواهد گشت و بحث در اين باره را تمام شده مي داند.
هرچند مقامات اين دو جمهوري نيز بر عدم تمايل خود به الحاق به روسيه و استقلال از مسكو در
تصميم گيري هاي خود تأكيد دارند، اما پرواضح است كه اين اقدامات به جز نمايش هاي سياسي نيست و با عنايت به اينكه اين دو جمهوري بدون روسيه، استقلالي نخواهند داشت، لذا در محذور پذيرش نفوذ مسكو در رفتارهاي خارجي خود از جمله در قبال گرجستان هستند. با اين وجود، هنوز تفليس و متحدان غربي آن در اروپا و امريكا با تأكيد بر تماميت ارضي گرجستان كه به عبارتي تأكيد برتعلق اوستياي جنوبي و آبخازيا به اين كشور و عدم وجاهت استقلال آنها است، همچنين به بازگرداندن اين دو منطقه به حاكميت گرجستان اميدوارند.
زير اين شرايط و به دنبال وتوي قطعنامه تمديد مأموريت ناظران سازمان ملل درگرجستان از سوي روسيه كه منتهي به خروج اين نيروها از اين كشور شد، مقامات اروپايي در صدد برآمده اند تا با احياي حضور ناظران اتحاديه اروپا درگرجستان، ضمن نشان دادن استمرار پيشتياني خود از ساكاشويلي، مانع پيشروي هاي بيشتر روسيه در اين كشور شوند. در همين راستا اخيراً نشستي پنج جانبه در شهر گالي ميان نمايندگان گرجستان، روسيه، سازمان ملل،اتحاديه اروپا و آبخازيا با هدف تسهيل در عبور و مرور مرزي ميان آبخازيا و ساير مناطق گرجستان تشكيل شد.
اين نشست در حالي برگزار شد كه هر يك از طرفين پيش از برگزاري آن بر مواضع خود تأكيد كرده و به اين ترتيب نه براي مصالحه و يافتن راهي مرضي الطرفين براي ارتفاع مشكلات، بلكه براي تأكيد بر مواضع پيشين خود به طرف مقابل در گولي گرد هم آمده بودند. سرگئي شامبا، وزير خارجه آبخازيا در اين خصوص و با اظهار اينكه به نمايندگان اتحاديه اروپا تأكيد مي كند كه نبايد در امور داخلي اين جمهوري دخالت كنند، ناراحتي خود را از
موضع گيري هاي اين اتحاديه در تأكيد بر تماميت ارضي گرجستان كه به معناي عدم استقلال اين جمهوري و اوستياي جنوبي است، اعلام كرد .
به اظهار او اين گونه موضع گيري هاي غيرسازنده، ضمن اينكه با واقعيت هاي حادث شده در منطقه مطابقتي ندارد، مخ ل گفتگو و روابط سازنده آتي ميان سوخومي با بروكسل است. دليل موضع سخت گيرانه آبخازيا در قبال اتحاديه اروپا، افزون بر اين موضع گيري، تصميم اخير اين اتحاديه مبني بر ضرورت ادامه فعاليت ناظران اين اتحاديه در گرجستان در نشست وزيران خارجه آن است. در اين نشست همچنين بيانيه اي صادر شد كه طي آن تأكيد شده بود كه تمام شركت كنندگان در مذاكرات پنج جانبه گولي بايد، ضمن پذيرش تمديد مأموريت ناظران اروپايي، به فعاليت عادي اين نيروها نيز كمك كنند. در اين بيانيه در توجيه حضور و ادامه فعاليت اين ناظران به موافقتنامه مدويديف - ساركوزي اشاره شد كه طي آن بر ضرورت آزادي عمل ناظران بين المللي در محدوده جغرافياي آبخازيا و اوستياي جنوبي تأكيد شده است. با اين وجود، مقامات آبخازيا تصريح كرده اند كه با اين گونه موضع گيري ها هيچ نتيجه اي از نشست هايي چون نشست پنج جانبه گولي تحصيل نخواهد شد و تنها بن بست مذاكرات و تشديد تنش را در پي خواهد داشت .
با اين وجود، تفليس نيز كه در سوي مقابل بر تشديد فشار كشورهاي غربي به ويژه اتحاديه اروپا بر روسيه و اين دو جمهوري در جهت اعاده تماميت ارضي خود تأكيد دارد، نارضايتي خود از دستور نشست گولي را ابراز داشته است. مقامات گرجي در نشست گولي در پي آن بودند تا از ق بل اين فشارها، در وهله نخست جغرافيايي نظارت ناظران اروپايي را به اين دو جمهوري گسترش داده و در وهله دوم زمينه حضور نمايندگان امريكا در هيأت ناظران را فرآهم آورند كه هيچ يك از اين اهداف محقق نشد. با اين ملاحظه، همان طور كه پيش تر نيز اعلام شده بود، بحث ها در گولي به موضوع وضعيت مرزي ميان آبخازيا و گرجستان محدود ماند. موضوع وضعيت مرزي ميان آبخازيا و گرجستان به اين واسطه مورد تأكيد قرار گرفته كه اخيراً برخي رسانه هاي گرجي از سخت شدن و ايجاد مشكل از سوي نظاميان روس مستقر در مرزهاي آبخازيا براي گرجي هايي كه مايل به گذر از خطوط مرزي هستند، خبر داده اند. بر اساس اين گزارش ها، مرزبانان روسي كه بر اساس توافق دوجانبه با آبخازيا در اين مرزها مستقر شده اند، طي هفته هاي اخير به كساني كه مايل به گذر از آبخازيا به ساير مناطق گرجستان بوده اند، اجازه عبور نداده و مرزها را بسته اند .
با اين وجود مقامات آبخازيا اين اخبار را شائبه هايي از سوي رسانه هاي گرجي مي دانند كه طي ماه هاي اخير به تكرار و با هدف ايجاد تحريك در روابط اين جمهوري با گرجستان واتحاديه اروپا در دستور قرار گرفته است. آنها با تأكيد بر اينكه مرزهاي اين جمهوري با ساير مناطق گرجستان باز است، برخي تأخير ها در عبور از خطوط مرزي را تشريفات عادي براي عبور از مرزهاي دو كشور مستقل عنوان مي كنند . به اظهار آنها دليل افزايش بازرسي ها نيز بيش از هرچيز ممانعت از عبور تروريست هاي و ريزش اقدامات جنايي از آن سوي مرزها به آبخازيا بوده است . آنها با تأكيد بر اينكه طي ماه هاي اخير مرزهاي آبخازيا به تكرار از سوي نيروهاي گرجي مورد تهاجم قرار گرفته، تأكيد دارند اين سخت گيري ها را به طور تلويحي به نظاميان گرجي نسبت داده اند .
با اين ملاحظه، اين مقامات تأكيد دارند كه آبخازيا اقدامات خود را در تحكيم و تقويت مرزهاي خود به عنوان يك ضرورت در دستور دارد و در آينده نيز اين هدف را دنبال خواهد كرد . از سوي ديگر، مقامات آبخازي با اشاره به اينكه خود (به كمك روسيه) قادر به حفاظت از مرزهاي خود و ايجاد نظم هستند، تأكيد كرده اند كه هيچ گاه با حضور ناظران اتحاديه اروپا در اين جمهوري موافقت نخواهند كرد. بر اين اساس، آنها تأكيد مي كنند كه ناظران اتحاديه اروپا بايد در ساير نقاط گرجستان به وظايف نظارتي خود بپردازند، چرا كه تمام تخلفات و ناامني ها از اين مناطق سرچشمه مي گيرد. افزون بر اين، مقامات اين جمهوري به صراحت و با اشاره به عدم بي طرفي واشنگتن در مسائل گرجستان، اضافه شدن ناظران امريكايي به هيأت نظارت اتحاديه اروپا را رد كرده اند.