حملات تروریستی در اروپا طی سال جاری متوقف نخواهد شد

منابع خبری از شنیده شدن صدای دو انفجار مهیب در فرودگاه بروکسل، پایتخت بلژیک خبر می‌دهند. ساعتی بعد از این انفجار هم گزارش شد که انفجار دیگری هم در یکی از ایستگاه‌های قطار  شهری بروکسل به وقوع پیوسته است. آخرین آمار رسانه‌های بلژیک از کشته‌شدن 34 نفر و زخمی شدن 170 تن دیگر خبر می‌دهد. منابع دیگر خبری از جمله شبکه‌ خبری ‌بی‌بی‌سی از 26 کشته و 130 زخمی خبر داده‌اند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که دو بسته حاوی مواد منفجره در ترمینال خروجی فرودگاه بروکسل منفجر شده است. بنابر این گزارش، بر اثر انفجار این دو بمب نصب‌شده در فرودگاه بروکسل، دهها نفر کشته و زخمی شده‌اند. آمارهای اولیه از کشته شدن حداقل 13 تن و زخمی شدن بیش از 20 غیرنظامی خبر داده اند. نیرهای امنیتی و منابع رسانه ای انگشت اتهام را به سمت هسته های تروری و تخریب گروه تروریستی تکفیری داعش - شاخه اروپا نشانه رفته اند. دادستان بلژیک هم انتحاری بودن انفجارها در فرودگاه بلژیک را تأیید کرده است. مشرق در این خصوص با دو نفر از کارشناسان اروپایی از آلمان و ایتالیا گفتگو کرده است.

نیکلا جریک کارشناس سوئیسی حوزه تروریسم و خاورمیانه که ساکن آلمان است می گوید: حملات بروکسل اصلاً جای تعجب ندارد. اکنون حدود چهار ماه از حملات تروریستی در پاریس گذشته و فاصله کوتاه میان آن حملات با آن‌چه در بروکسل اتفاق افتاد، نشان می‌دهد که داعش به طور جدی در حال برنامه‌ریزی برای به حداکثر رساندن نفوذ خود در اروپاست. حملات بروکسل، مطمئناً آخرین حملات سال جاری (میلادی) نخواهد بود. هم‌چنین باید توجه داشته باشید که شهر بروکسل هم به طور اتفاقی انتخاب نشده است. این شهر قلب اتحادیه اروپاست.

داعش نشان داده که علاقه زیادی به ایجاد تفرقه دارد. شما اگر به طور خاص به چند سال گذشته نگاه کنید، می‌بینید که مسلمانان روزبه‌روز بیش‌تر هدف اقدامات نژادپرستانه قرار گرفته‌اند. هر بار که چنین حملاتی اتفاق می‌افتد، این وضعیت هم بدتر می‌شود. به عنوان مثال، نگاهی به آخرین نظرسنجی‌ها در فرانسه، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی بیندازید. طی یک مدت کوتاه، جناح‌های راست افراطی و احزاب سیاسی ملی‌گرا توانسته‌اند حمایت بخش قابل‌توجهی از مردم اروپا را به دست آورند. این همان چیزی است که داعش نیاز دارد و می‌خواهد. اگر مسلمان‌ها در جوامع غربی و اروپایی منزوی شوند و مورد تبعیض قرار بگیرند، احتمال بیش‌تری دارد که به سوی عقاید رادیکال و حتی پیوستن به شبه‌نظامیان اسلام‌گرا سوق پیدا کنند.

یک نکته دیگر هم وجود دارد که بسیار مهم است: اطلاعات و آمار رسمی نشان می‌دهد که بیش‌تر تروریست‌های داعشی که از اروپا آمده‌اند، بلژیکی هستند؛ بیش از 450 تروریست فقط از بلژیک به داعش پیوسته‌اند. این‌ها را آمارهای رسمی می‌گوید، در حالی که آمارهای غیررسمی این عدد را تا 560 نفر هم ذکر کرده‌اند. داعش اغلب اطلاعات دروغ را منتشر می‌کند و به همین دلیل ارقام رسمی ممکن است با ارقام غیررسمی متفاوت باشد.

یک انگیزه دیگر هم ممکن است در شکل‌گیری حملات بروکسل نقش داشته باشد: دست‌گیری «صلاح عبدالسلام» که ظاهراً یکی از طراحان اصلی پشت حملات ماه نوامبر در پاریس بوده است. خود عبدالسلام هم قرار بود یک حمله انتحاری انجام دهد، اما این کار را نکرد. البته باید توجه داشته باشید که حملاتی مانند حملات بروکسل، نمی‌تواند یک‌شبه طرح‌ریزی شود و اتفاق بیفتد، بلکه باید از چندین روز قبل برای آن‌ها برنامه‌ریزی و آماده‌سازی کرد. بنابراین من خیلی احتمال نمی‌دهم که حملات بروکسل ارتباط مستقیمی با بازداشت عبدالسلام داشته باشد.

نکته‌ای که باید توجه داشت این است که استراتژی پشت این حملات متفاوت از استراتژی حملات پاریس بوده است. پس از دست‌گیری عبدالسلام، نیروهای امنیتی در بلژیک در حالت آماده‌باش و هشدار امنیتی بالا بودند. بنابراین می‌توان گفت که حملات بروکسل، حاوی پیامی هم از طرف داعش بوده‌اند. تروریست‌ها می‌خواستند نشان دهند می‌توانند هر زمانی که اراده کنند، در اروپا اقدام به حمله تروریستی کنند. می‌خواستند نشان دهند آن‌قدر خوب سازمان‌دهی شده‌اند که نیروهای امنیتی حتی در شرایطی که آماده‌باش کامل هستند، باز هم قادر نیستند جلوی حملات آن‌ها را بگیرند.

کم‌تر از یک هفته قبل از حملات تروریستی در بروکسل، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه درباره بمب‌گذاری در شهرهای مختلف اروپا از جمله بروکسل هشدار داده و گفت بود: «هیچ دلیلی وجود ندارد بمبی که در آنکارا منفجر شد، [یک روز] در بروکسل یا هر شهر دیگر اروپایی منفجر نشود.» با توجه به این اظهارات به نظر می‌رسد ترکیه دست‌کم اطلاعاتی درباره بمب‌گذاری در شهرهای اروپایی داشته است.


اما صحبت درباره دخالت ترکیه در این موضوع پیچیده‌تر از این‌هاست. آنکارا دخالت مستقیمی در این مسائل ندارد. حملات بروکسل برای افرادی که دست‌رسی به اطلاعات محرمانه داشته‌اند، به همان دلایلی که قبلاً اشاره کردم، موضوع پیش‌بینی نشده‌ای نبود. البته این به آن معنا نیست که دولت ترکیه در این مورد بی‌گناه است. آنکارا از تروریست‌ها در سوریه حمایت مالی و نظامی می‌کند و به مسیر عبور امن تروریست‌ها برای سفر از اروپا به سوریه و عراق و بعدها بازگشت مجدد به کشورهای خود تبدیل شده است.

هدف اصلی ترکیه، بی‌ثبات کردن دولت سوریه و نهایتاً به چالش کشیدن ایران و حزب‌الله در منطقه است. با این حال، طرح‌های این کشور اکنون به طور کامل شکست خورده است. اردوغان به خصوص بعد از آن‌که هواپیمای روسیه را سرنگون کرد، دیگر هیچ نفوذی در سوریه ندارد.

ترک‌ها که متوجه شده‌اند به اهداف اصلی خود در سوریه دست پیدا نخواهند کرد، اکنون روی مسئله کردها تمرکز کرده‌اند. ترکیه نمی‌خواهد کردها کنترل مناطق شمالی سوریه را به دست بگیرند. برای جلوگیری از این اتفاق مجبور بودند یک جنگ مستقیم علیه کردهای سوریه به راه بیندازد. در عین حال، برای راضی کردن کشورهای غربی باید موضع خود مقابل داعش را هم تقویت می‌کردند. دلیل حملات تروریستی در ترکیه توسط داعش هم همین بود.

ترکیه قطعاً الآن به اندازه گذشته نمی‌خواهد شاهد حضور داعشی‌ها در کشورش باشد. دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور به خوبی می‌دانند جنگ‌جوهای خارجی که به داعش پیوسته‌اند چه تعداد هستند و از کدام کشورها آمده‌اند. اگر این افراد بخواهند از طریق ترکیه به کشورهای خود برگردند، این اجازه به آن‌ها داده می‌شود. بنابراین، دولت ترکیه بهتر از هر کس دیگری می‌داند که کدام کشورها بیش‌تر در معرض خطر حملات تروریستی هستند. اظهارنظر اردوغان را هم از این منظر می‌توان قابل‌توجه دانست.




روبرتو گواگلیا نویسنده و کارشناس ایتالیایی که کتاب و مقالات متعددی درباره حملات یازده سپتامبر نوشته است می گوید: شباهت‌ و ارتباط هایی میان حملات نیویورک، لندن، پاریس و بروکسل وجود دارد. همیشه بعد از وقوع حملات بزرگ در اروپا مشخص می‌شود که قبل از حمله، مانورهایی انجام شده که بسیار با حملات تروریستی که در همان روز یا بعد از آن اتفاق افتاده است شباهت داشته است. بارزترین مثال در این‌باره هم حملات لندن بود که مانوری دقیقاً مشابه حملات واقعی قبل از آن انجام شده بود. در مورد حملات پاریس هم گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد در همان روز حملات واقعی، در نقاطی از پاریس، مانورهای حملات تروریستی برگزار شده بود. حتی در مورد 11 سپتامبر هم گفته می‌شود که تعداد زیادی مانور در همان روز در جاهای مختلف آمریکا برگزار شده بود. آن‌قدر تعدادشان زیاد بود که من الآن همه آن‌ها را خاطرم نیست.


ارتباطی که میان این مانورها و حملات واقعی وجود دارد این است که مامورین امنیتی می توانند برای کمک و هدایت عوامل تروریستی رااحت تر عمل کنند. به نظر من کشورهای غربی با استفاده از عملیات های فریب به راحتی به مقاصد از پیش تعیین شده خود برای کنترل جامعه و افکار عمومی دست پیدا می کنند. التبه شاید برخی بگویند که این تفکرات توهم توطئه است ولی باید بگویم که حملات یازده سپتامبر، لندن و پاریس به خوبی نشان داد که دولت های غربی برای رسیدن به اهداف خود نه تنها به کشورهایی مانند عراق و افغانستان و دیگر کشورهای جهان حمله می کنند و مردم آنها را به خاک و خون می کشند بلکه به مردم کشور خودشان هم رحم نمی کنند. به نظر می رسد در دوره ای هستیم که اینگونه عملیات های فریب بهترین تاثیر را بر افکار عمومی مردم دنیا دارد.

البته برای قضاوت درباره حملات بروکسل هنوز زود است و باید صبر کنیم و ببینیم تا چند ساعت دیگر، چه اتفاقاتی خواهد افتاد. تجربه نشان داده که در 24 ساعت اول، اطلاعات مهمی درباره این‌گونه حملات منتشر می‌شود که به شدت سانسور می شود ولی هر آنچه چند روز بعد از اتفاق می افتد زیاد برجسته نمی شود و باید گفت که کار از کار گذشته است.