سناریوی تجاوز به سوریه پیش از حمله شیمیایی به «ادلب»طراحی شده بود

بامداد روز جمعه هفته گذشته ارتش ایالات متحده آمریکا با ۵۹ موشک «تام هاوک» پایگاه هوایی الشعیرات سوریه را مورد حمله قرار داد. منابع خبری مختلف، تعداد موشک‌های شلیک‌شده به پایگاه هوایی الشعیرات در استان حمص را بین ۵۰ تا ۷۰ عدد ذکر کرده‌اند. حمله موشکی به سوریه، با فرمان دونالد ترامپ و از ناوهای آمریکا در دریای مدیترانه، در واکنش به حمله شیمیایی ادعایی اخیر صورت گرفت. آمریکایی‌ها مدعی‌ شدند که جنگنده‌های ارتش سوریه با به پرواز در آمدن از پایگاه هوایی الشعیرات به «خان شیخون» حمله کرده‌اند و این حمله موشکی در تلافی این حمله شیمیایی انجام شده است. طبق اعلام «طلال البرازی» استانداری حمص، حمله نظامی آمریکا به سوریه پنج کشته و هفت زخمی برجای گذاشت.

پس از حمله نظامی آمریکا به سوریه شماری از کشورهای غربی ـ عربی حمایت خود از این اقدام ضد حقوق بشردوستانه واشنگتن را اعلام کردند. نکته قابل تأمل در این زمینه این است که کشورهای حامی این اقدام واشنگتن، کسانی هستند که کارنامه سرشار از حمایتهای آنها از تروریستهای تکفیری، امروز دیگر بر افکار عمومی منطقه و جهان پوشیده نیست. در میان کشورهای عربی می توان به رژیم های آل سعود، آل خلیفه و همچنین دولت‌های امارات و اردن اشاره کرد. از میان کشورهای غربی نیز، کشورهایی نظیر فرانسه، انگلیس و آلمان حمایت قاطع خود از تجاوز نظامی آمریکا به سوریه را اعلام کردند.

در همین ارتباط، خبرنگار مهر گفتگویی را با «توفیق شومان» نویسنده و تحلیلگر سیاسی انجام داده است که مشروح آن از نظر می گذرد؛

*ایالات متحده آمریکا روز جمعه هفته گذشته فرودگاه نظامی «الشعیرات» حمص در سوریه را هدف قرار داد. به نظر شما اهداف حمله آمریکا به سوریه در این برهه از زمان چه بوده است؟

من بر این باورم که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا با هدف خروج از بحران هایی داخلی که با آنها مواجه است، فرمان تجاوز نظامی به سوریه را صادر کرده است. بسیاری از مردم آمریکا انتخابات ریاست جمهوری اخیر در این کشور که منجر به پیروزی ترامپ شد را سالم نمی دانند و به همین دلیل، مشروعیت ترامپ در حال حاضر زیر سؤال رفته است. ترامپ به منظور بازیابی مشروعیت خود به نوعی نیازمند به تحقق یک دستاورد برای خود بود که در میان گزینه های مختلف، تجاوز به سوریه را انتخاب کرد.

علاوه بر این، دونالد ترامپ در عرصه داخلی با ناکامی های زیادی تا به امروز مواجه شده است. از جمله بزرگترین ناکامی های داخلی وی، لغو فرمان محدودیت مهاجرتی توسط دستگاه قضایی و همچنین ناتوان ماندن او از لغو قانون بیمه موسوم به «اوباماکِر»، به شمار می روند. از همین روی، ترامپ با صدور فرمان حمله به سوریه تلاش کرد تا ضمن منحرف کردن اذهان از ناکامی های داخلی خود، دستاوردی را در عرصه سیاست خارجی برای خود رقم بزند. افزون بر این، ترامپ با اتخاذ گزینه نظامی علیه سوریه تلاش کرد تا پیام هایی را خطاب به ایران، روسیه و دولت دمشق مخابره کند؛ پیام هایی مبنی بر اینکه واشنگتن حاضر به کوتاه آمدن از مواضع خود در قبال دولت سوریه نیست.

*به نظر شما آیا افکار عمومی ادعای برخورداری دولت سوریه از تسلیحات شیمیایی با وجود تخلیه زرادخانه شیمییای این کشور را قبول می کنند؟

واقعیت این است که ایالات متحده آمریکا ادعای استفاده دولت سوریه از تسلیحات شیمیایی در «خان شیخون» واقع در ادلب را دستاویزی برای انجام عملیات نظامی در سوریه قرار داد. در این میان ما شاهد اعتراض برخی کشورها به این ادعای آمریکا بودند؛ از جمله مقامات چینی که خواستار تحقیق فوری و بی طرفانه در خصوص استفاده از تسلیحات شیمیایی در خان شیخون را خواستار شد. در واقع، ادعای آمریکا مبنی بر دست داشتن دولت دمشق در حمله شیمیایی به خان شیخون تنها یک اتهام زنی سیاسی محسوب می شود که بدون هیچگونه تحقیقات بی طرفانه ای مطرح شده است.

بر همین اساس، باید به این نکته نیز اشاره کرد که همانگونه که روسها گفتند، سناریوی تجاوز نظامی به سوریه حتی پیش از حمله شیمیایی به خان شیخون، طراحی شده بود.من بر این باورم که تحقیقات بی طرفانه می تواند واقعیت درباره اتفاقات خان شیخون را آشکار کند. با این حال، ایالات متحده آمریکا هیچگاه اجازه انجام چنین تحقیقاتی را نداده و در آینده نیز نخواهد داد. مشکل آمریکا، با دولت سوریه و هم پیمانان دولت سوریه است. درست به همین دلیل، آمریکایی ها پیش از هرگونه تحقیقات کارشناسی، روی به اتهام زنی می آورند.

*باتوجه به سلسله تحولات میدانی اخیر در سوریه، به نظر شما آیا آمریکا به حملات خود به سوریه ادامه می دهد و یا به همین حد اکتفا می کند؟

طبق آنچه که از اخبار منتشر شده در روزهای اخیر استنباط می شود، احتمال این وجود دارد که آمریکایی ها بازهم سوریه را مورد هدف قرار دهند. با این حال، من شخصا معتقدم که چنین حمله‌ای دیگر تکرار نخواهد شد. آمریکایی ها قصد داشتند با این تجاوز نظامی پیامهایی را خطاب به ایران، روسیه و دولت دمشق برسانند. تصور نمی کنم که آنها قصد داشته باشند وارد یک عملیات نظامی گسترده در سوریه شوند. آنها به خوبی می دانند که عملیات نظامی گسترده علیه سوریه، واکنش هم پیمانان دولت دمشق از جمله روسیه را به دنبال خواهد داشت. بنابراین، تصور نمی کنم که مقامات ایالات متحده آمریکا قصد داشته باشند نه زمینی، نه هوایی و نه دریایی، حملات نظامی گسترده ای به سوریه را ترتیب دهند.

*آیا تجاوز نظامی ایالات متحده آمریکا علیه سوریه و همچنین اقدامات احتمالی آینده می تواند تأثیری در روند تغییر معادلات میدانی این کشور ایفا کند؟

تجاوز نظامی ایالات متحده آمریکا به سوریه هیچیک از معادلات نظامی در عرصه میدانی این کشور را دستخوش تغییر نکرد. نیروهای سوری و هم پیمانان آن همچنان در نبرد با گروه های مسلح در عرصه میدانی دست برتر را دارند. حتی مقامات نظامی عالیرتبه روسی هم اعلام کردند که این حمله هیچ دستاورد نظامی برای آمریکا به دنبال نداشته است. معادلات نظامی در سوریه به هیچ وجه جابه جا نشده اند. حتی اگر آمریکایی ها در آینده نیز دست به چنین تجاوز نظامی علیه سوریه بزنند، بدون شک اقدام آنها هیچ تأثیری در موازنه قدرت در سوریه و همچنین معادلات نظامی این کشور نخواهد داشت.

*مواضع روسیه و جمهوری اسلامی ایران به عنوان متحدان اصلی دمشق را در قبال تجاوز نظامی ایالات متحده آمریکا به سوریه چگونه ارزیابی می کنید؟

اگر نگاهی به بیانیه صادره از اتاق عملیات مشترک همپیمانان سوریه بیاندازیم، به خوبی به این نتیجه خواهیم رسید که مواضع آنها در قبال این تجاوز نظامی مناسب بوده است. همپیمانان دولت سوریه اعلام کردند که تنها راهکار برون رفت از بحران سوریه، راه حل سیاسی است. آنها همچنین تأکید کردند که به عنوان همپیمانان اصلی دولت دمشق، برای مقابله با هرگونه عملیات نظامی جدید آمریکا در سوریه، آماده هستند. برهمین اساس، بسیار مهم است که ایالات متحده آمریکا امروز مضمون پیام هم پیمانان دمشق را دریافت کرده و به خوبی می داند که اقدامات نظامی آن در سوریه با واکنش آنها مواجه خواهد شد. پیام همپیمانان دمشق به واشنگتن رسیده است.