ضرر منطقه از تنش بین ایران و ترکیه/عدم تغییر سیاست در قبال کردها

همه پرسی اصلاح قانون اساسی ترکیه در ۱۶ آوریل سال جاری میلادی (۲۷ فروردین) در این کشور برگزار شد و توانست حدود ۵۱% از آرای مثبت مردم را به خود اختصاص دهد.

بر این اساس، نظام ترکیه از پارلمانی به ریاستی تغییر می یابد، سمت نخست وزیری حذف می شود و اختیارات بسیاری به رئیس جمهور ترکیه تفویض خواهد شد.

شورای عالی انتخابات ترکیه نتیجه بدست آمده از شمارش آرای همه پرسی اصلاحات قانون اساسی این کشور را تائید کرد. با این حال نزدیکی آراء مخالف و موافق نشان از شکننده بودن پیروزی «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور دارد.

در عین حال، استقبال سردی از نتیجه همه پرسی شد به ویژه آنکه حرف و حدیث هایی درباره احتمال وقوع تخلف در جریان همه پرسی نیز مطرح است.

در گفتگویی با «عثمان فاروغ لوغ اوغلو» عضو حزب مخالف جمهوری خلق ترکیه، بزرگترین حزب مخالف این کشور به بررسی نتایج این همه پرسی در سیاست های داخلی و خارجی حزب حاکم عدالت و توسعه پرداخته ایم که مشروح آن در زیر آمده است.

*سرنوشت حزب حرکت ملی ترکیه را که وارد یک قمار سیاسی در جریان همه پرسی اصلاح قانون اساسی این کشور شد را چگونه می بینید؟

رفراندوم تمام شده و رای «آری» بطور غیررسمی برنده شده است. اکنون ترکیه وارد فاز جدی در تایخ مدرن خود شده است. در این نظام جدید رئیس جمهور قدرت اجرایی و قانون گذاری زیادی خواهد داشت. همچنین خواهد توانست قضات و بودجه ملی را تعیین کند و بدین صورت تفکیک قوا و کنترل و نظارتی هم وجود نخواهد داشت.

رای «آری» تبعات گسترده ای در سیاست های داخلی ترکیه خواهد داشت و به احتمال زیاد منجر به تغییرات عمده ای در احزاب سیاسی کشور خواهد شد.

حزب حرکت ملی با افت و تحلیل مواجه است. پیشتر هم قبل از رفراندوم این حزب با چالش رهبری مواجه بود. تصمیم آقای دکتر «دولت باغچه لی» رهبر این حزب برای پیوستن به کمپین «آری» با مخالفت صاحب نفوذان این حزب مواجه شد، امری که موجب تضعیف جایگاه آقای باغچه لی شد. به احتمال زیاد حزب حاکم عدالت و توسعه بعد از پایان رفراندوم از حزب حرکت ملی عبور خواهد کرد و این امر موجب سردرگمی و انزوای حزب حرکت ملی خواهد شد. در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام که به پیش بینی کارشناسان محتمل است، حزب حرکت ملی نخواهد توانست تا ۱۰ درصد آرایی را که حد نصاب لازم برای حضور در پارلمان است کسب کند.

*تاثیر نتایج این همه پرسی بر روابط ایران و ترکیه چه خواهد بود؟

روابط با ایران ممکن است تیره تر شود. با توجه به اظهارات تند اخیر مقامات دو کشور، اختلافات دو کشور در سوریه، عراق و منطقه می توانند برجسته تر شوند. اگر زمانی رئیس جمهور آمریکا توجه خودش را معطوف به ایران کند و اقداماتی علیه ایران از قبیل تحریم اتخاذ کند، در آن زمان توقع آمریکایی ها از ترکیه برای حمایت از تصمیمات آمریکا به مفهوم تنش های جدید بین ایران و ترکیه خواهد بود. در چنین صورتی منطقه از تنش های ایران و ترکیه ضرر خواهد کرد زیرا همکاری بین ایران و ترکیه برای امنیت، ثبات و شکوفایی کل منطقه ضروری است.

*تاثیر نتایج این همه پرسی بر مسائل کردها چه خواهد بود؟

بعید است رئیس جمهور اردوغان در آینده نزدیک در سیاست کنونی اش در قبال کردها تغییری دهد یعنی اینکه وی ترجیح می دهد به جنگ علیه سازمان تروریستی پ ک ک ادامه دهد تا اینکه بخواهد روند مذاکرات صلح را احیا کند. سرنوشت حزب کردی دموکراتیک خلق ها و رهبران آن که در زندان به سر می برند یک مسئله داخلی بغرنج باقی خواهد ماند. همچنین این مسئله از تحولات مربوط به کردستان عراق و سوریه نیز متاثر خواهد بود.

*تاثیر این نتایج بر روابط آمریکا و ترکیه چه می تواند باشد؟

در روابط ترکیه و آنکارا چند موضوع دردسر ساز وجود دارند که عبارتند از مسئله کردهای سوری (پ ی د و ی پ گ) ، استرداد فتح الله گولن که نقش مهمی در کودتای نافرجام ۱۵ جولای داشت، سیاست های ترامپ در قبال فلسطین و اسرائیل و رابطه بین اسلام و تروریسم. مثلا اگر ترامپ گروه اخوان المسلمین را گروهی تروریستی اعلام کند این مسئله می تواند شکاف عمیقی بین دو متحد ایجاد کند زیرا دولت ترکیه ارتباط نزدیکی با جنبش اخوان المسلمین دارد. با اینحال تنش ها در روابط دو طرف شکاف کلی نخواهد بود.

*آینده روابط ترکیه و اتحادیه اروپا را در دوره پسارفراندوم چگونه می بینید؟

بدترین تاثیر نتایج این همه پرسی بر روابط ترکیه و اتحادیه اروپا خواهد بود. روند الحاق به اتحادیه اروپا مدتی است که متوقف شده است. توافق دو طرف درباره پناهجویان و تردد بدون ویزای اتباع ترکیه در کشورهای عضو اتحادیه نیز با مشکل مواجه شده است. علاوه بر اینها ترکیه دارای مشکلات جدی با برخی کشورهای اروپایی مثل آلمان، هلند و اتریش است. تنش هایی هم با پارلمان اروپایی دارد. ضربه مرگبار به روابط دو طرف زمانی خواهد خورد که اردوغان به رجزخوانی هایش در خصوص احیای حکم اعدام در ترکیه ادامه دهد. این به معنی نابودی کامل دورنمای الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا است. مضاف بر اینکه ترکیه ممکن است همه پرسی جداگانه ای درباره الحاق به اتحادیه اروپا برگزار کند. اگر این دو اقدام صورت پذیرند در این صورت داستان اتحادیه اروپا برای ترکیه پایان خواهد یافت.