پشت پرده سفر برخی مقامات افغان به عربستان

به گزارش اسلام تایمز، با پایان سفر «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی افغانستان به ریاض در 27 فوریه 2018 (8/12/1396) ، وی در توییتر خود نوشت در دیدار با «محمدبن سلمان» ولیعهد پادشاه سعودی درباره نقش عربستان در روند صلح افغانستان و مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو کرده است. وی افزود در این دیدار همچنان بر لزوم حمایت ائتلاف سعودی از روند مبارزه با تروریسم در افغانستان نیز تاکید صورت گرفت.

عربستان سعودی تحرکات خود را در قبال مسائل افغانستان بیشتر کرده است به صورتی که طی ماه جاری «گلبدین حکمتیار» رهبر حزب اسلامی و «عبدالرسول سیاف» رهبر حزب دعوت اسلامی افغانستان نیز به عربستان سفر کرده بودند.

انجام این سفرها و تاکید بر موضوع تروریسم در افغانستان در این دیدارها، سوالات مختلفی را در مورد برنامه و سیاست‌های ریاض در دوران محمد بن سلمان در قبال افغانستان بوجود آورده است که برای یافتن پاسخ به این موضوعات پایگاه خبری- تحلیلی الوقت به گفتگو با عباس فیاض کارشناس مسائل افغانستان پرداخته است.

این کارشناس مسائل افغانستان نخست درباره سفرهای اخیر مقامات و شخصیت‌های سیاسی افغان به ریاض اعلام کرد: رویکرد عربستان در سیاست منطقه‌ای نسبت به موضوع تروریسم این است که به جای کمک به مبارزه با تروریسم کمک به جریانهای تروریستی درمنطقه و در اختیار گرفتن مدیریت این جریانها را پیگیری می‌کند. جریان تروریستی داعش در افغانستان کارکرد متفاوت پیدا کرده و توسط گروههای متفاوت به اشکال گوناگونی ازاین جریان تکفیری استفاده می شود به گونه ای که حتی آقای حنیف اتمر و بخشهایی از دولت افغانستان هم متهم هستند از داعش در شمال افغانستان علیه جریان های شمال همچون ازبک ها ، تاجیکها و هزاره‌ها استفاده ابزاری می کنند. سفر حکمتیار به عربستان و دیدار با ولیعهد سعودی نیز در همین راستا می‌باشد. چرا که آقای گلبدین حکمتیار متهم به همکاری در بخشی از فعالیتهای داعش در کابل می باشد منجمله از طریق حمایت و پشتیبانی عناصر اسلامی از تروریست‌های داعش و دادن خانه های امن به آنها که راه داعش را به کابل باز نموده است.

فیاض در ادامه به کارکردهای مختلفی که داعش در افغانستان می‌تواند برای عربستان داشته باشد پرداخت. وی معتقد است: داعش در حال انتقال به افغانستان است تا جهت بهره برداری برای ناامن شدن کشورهای آسیای میانه مورد استفاده قرار گیرد بگونه ای که عربستان و آمریکا انتقام سوریه را از طریق ناامنی درکشورهای آسیای میانه از روسیه بگیرند و همچنین با ایجاد ناامنی در مرزهای این کشور، و تداوم جنگهای نیابتی از طریق افغانستان، ایران را تحت فشار قرار دهند.

بر اساس این کارکردهایی که داعش برای آنها دارد، این جملۀ آقای حنیف اتمر که: عربستان به مبارزه با ترروریسم در افغانستان کمک می کند، را اینگونه باید ترجمه کنیم که عربستان سعودی و آمریکا در جهت منافع خود و همچنین بخش‌هایی از دولت که با اقوام دیگر مخالفت و ضدیت دارند به حمایت از داعش می‌پردازند. در واقع بخشهایی از داعش در جنوب افغانستان پشتو می باشند و بخشهایی نیز از ازبکها که باقی مانده گروه حرکت اسلامی ازبکستان در زمان القاعده هستند- که البته نسبتی با مردم شمال افغانستان ندارند- از این رو دولت متهم است که با حمایت از داعش به دنبال فشار بر مردم مناطق شمالی در راستای مقابله با عطا محمد نور و ژنرال دوستم می‌باشد. واضح است که داعش تبدیل به عنصری شده است که بسیاری می خواهند از آن در جهت پیشبرد منافع خود استفاده کنند. دولت آمریکا نیز که معتقد است بیشتر از 50 درصد خاک افغانستان در اختیار طالبان یا حوزه نفوذ طالبان بوده و سهم دولت کمتر است، در مدلی که برای افغانستان تعریف کردند متمایل نیستند در افغانستان ایجاد ثبات کنند، زیرا آمریکائیها در شرایط نامنی و فعال نگهداشتن کانون بحران، می‌توانند در شرایط لازم، ناامنی را به کشورهای هدف همچون ایران و اسیای میانه پنپاژ کنند.

این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه به همپوشانی منافع و برنامه‌های آمریکا و عربستان در حمایت از داعش پرداخته و اعلام کرد: عربستان به دنبال ترویج ایده وهابیت و ترویج تفکر تکفیری است که فعلاً در قالب داعش آن را دنبال می‌کند و امریکا به دنبال تسلط بر منطقه و اهداف منطقه‌ای می باشد. عربستان و آمریکا همپیمانی خود را در بعد از دوره ترامپ و ملک سلمان تشدید کردند و با آمدن ترامپ به منطقه رسماً عنوان شد که آمریکا با عربستان هم پیمان است. لذا در یمن و مناطق دیگر از جمله افغانستان، عربستان دنباله‌رو و اجرا کننده ماموریت و پی‌گیر سیاست‌ها و منافع آمریکاست. بر این اساس این دو کشور در حمایت از داعش در افغانستان توانسته‌اند اهدافشان را همپوشانی و هم راستا کند و یکدیگر را در این جهت حمایت نمایند.

فیاض در بیان چرایی انفعال دولت افغانستان نسبت به اقدامات مخرب عربستان در این کشور گفت: دولت افغانستان دولتی است که با پول بیگانگان اداره می شود و از حدود 7 میلیارد دلار بودجه سالیانه کشور افغانستان حدود 6 میلیارد آن از خارج تامین می شود. بنابراین کشوری که 80 درصد بودجه آن را دولت‌های خارجی تامین می کند بدیهی است که نمی تواند استقلال رای داشته باشد.

بنابراین هم نیاز مالی افغانستان و هم وابستگی آقای غنی به آمریکا زمینه نزدیک تر شدن به عربستان می شود با وجود اینکه مردم و افکار عمومی افغانستان و روشنفکران همه عربستان را متهم اصلی حمایت از تروریسم می‌دانند و طالبان ، القاعده و داعش را محصول عربستان به حساب می‌آورند و هیچ روشنفکر مستقل و آزادی از عربستان و برنامه آن در افغانستان حمایت نمی کند اما مسئله اقتصادی و کمکها و مناسبات سیاسی با غرب تمایل دولت را به عربستان نشان می دهد.