نقض برجام از سوی آمریکا باید توسط سایر متعاهدان پاسخ داده شود

این در حالی است که انگلیس، فرانسه و آلمان علیرغم خروج «دونالد ترامپ» از برجام، در بیانیه‌ای مشترک بر حمایت خود از توافق هسته‌ای ایران تاکید کردند.

در همین راستا، ترزا می، آنگلا مرکل و امانوئل ماکرون که به‌ترتیب نخست‌وزیر انگلیس، صدراعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه هستند، ضمن ابراز تاسف و نگرانی از تصمیم شب گذشته ترامپ، از پایبندی خود به برجام سخن گفتند. اما به راستی برجام چه منفعتی برای ایران دارد؟

در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی پروفسور «متیو بان» مشاور وزارت انرژی آمریکا انجام داده  که در ادامه می آید. «بان» استاد دانشگاه هاروارد در مدرسه کندی و از اساتید برجسته هسته ای به شمار می رود. وی مشاور «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا در دولت اوباما بوده است.

*تصمیم ترامپ در خصوص خروج از برجام را چگونه ارزیابی می کنید؟

عی رغم تصمیم احمقانه و مخرب رئیس جمهور ترامپ من باور دارم که به نفع منافع ملی ایران است به  توافق با گروه ۱+۴ پایبند باشد. این امر باعث می شود جامعه بین المللی امریکا را سرزنش نموده و بسیاری از منافع ایران که از همکاری اقتصادی با اروپا و دیگران به دست می آید حفظ شده و از ایجاد بحرانی که می تواند به درگیری نظامی منجر شود اجتناب شود.

با گذشت زمان دولت ترامپ به پایان خود نزدیک شده و ایالات متحده ممکن است تحت رهبری رئیس جمهوری جدید  به تعهدات خود در برجام پایبند باشد.

در حالی که ایران نفع زیادی از برجام نمی برد آنطور که امیدوار بود، منافع ایران از برجام بسیار قابل توجه است. ایران توانست از دهها میلیارد دلار دارایی خود که در خارج از کشور بلوکه شده بود بهرمند شود، در نتیجه برجام، بسیاری از کشورها خرید نفت از ایران را آغاز نموده و صادرات نفت ایران به روزانه بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده و روزانه دهها میلیون دلار وارد اقتصاد ایران شود. 

ایران تواست دوباره ازسیستم بانکی بین المللی سوئیفت استفاده کند که مبادلات کالاهای ایران با دیگر کشورها را بسیار آسان کرده است.

این درحالی است که قبل از برجام و در پی تحریم های شدید، اقتصاد ایران بسیار کوچک شده بود. اما دو سال بعد از اجرای آن ایران رشد اقتصادی چشمگیری داشته است. با وجودی که اقتصاد ایران با مشکلات بسیار زیادی مواجه است از مسائل ارزی گرفته تا خشک سالی.

ماه گذشته بانک جهانی پیش بینی کرد که اقتصاد ایران در سال جاری ۴.۲ درصد رشد داشته باشد و می توان امیدوار بود که رشد اقتصادی آن از ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا بسیار سریعتر باشد( البته به طور بدیهی نقطه شروع بالاتر است).

در نهایت باید ذکر کرد که نفع عظیم ایران از برجام اجتناب از جنگ است. بدون برجام و بدون محدودیت های مورد توافق در برنامه هسته ای ایران احتمال واقعی وجود دارد که بحران فعلی به حملات نظامی به تاسیسات هسته ای ایران منجر شده و عواقب غیر قابل پیش بینی رخ دهد.

* آمریکا با خروج از برجام از یک توافق بین المللی با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت(۲۲۳۱) خارج شد. یعنی به معاهدات بین المللی پایبند نیست. البته خیلی هم عجیب نبود. نظر شما چیست؟

باز هم، علی رغم شکست امریکا در عمل به تعهداتش در برجام، حفظ توافق با فرانسه، انگلیس و آلمان، روسیه و چین بهتر از عدم وجود توافق به طور کلی است. این امر باعث می شود امریکا از موضوع برجام جدا شده و کشورهای دیگر در تحریم های امریکا علیه ایران مشارکت نکرده و از بحرانی که می تواند به درگیری نظامی منجر شود اجتناب شود.

ماندن در توافق با این کشورها قدرت بیشتری به ایران جهت متقاعد کردن اروپایی ها می دهد تا با ایران تجارت نموده و از شرکت های خود در مقابل تحریم های امریکا حمایت کنند. این امر روسیه و چین را متقاعد می کند به ایران بیشتر از امریکا اعتماد داشته باشند.

همچنین ماندن در توافق باعث می شود که فرصت برای بررسی مفاد برجام و نقض آن توسط امریکا توسط همه اعضاء توافق مورد بررسی قرار گرفته و به نقض توافق توسط امریکا پاسخ داده شود – محکمه ای که قطعا امریکا در آن حضور نخواهد داشت.

این محکمه قطعا باید گزینه ای  باز جهت بازگشت مجدد امریکا به توافق برای یک بار دیگر زمانی که رئیس جمهور جدیدی وارد کاخ سفید شد، را طرح کند. آنچه مسلم است این است که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بوده و این امریکاست که آن را نقض کرده است.

اما ایران باید تلاش کند تا جهانیان را متقاعد کند که امریکا برجام را نقض نموده و باید مورد سرزنش قرار گیرد نه اینکه به دولت ترامپ اجازه دهد با دلیری ایران را با فرا رفتن از محدودیت های برجام علیه برنامه هسته ای آن سرزنش کند.