قره باغ در نظر الهام علی اف

به گزارش اسلام تایمز، الهام علی اف، رییس جمهوری آذربایجان در هفته گذشته در مصاحبه با خبرگزاری اینترفاکس روسیه، چارچوب دو به اضافه دو ( جمهوری آذربایجان و ارمنستان به اضافه روسیه و ترکیه) را  برای حل مناقشه قراباغ مناسب دانست!

این مصاحبه ، در واقع میزان تاثیرگذاری روسیه بر اوضاع قفقاز و موضع گیری های جمهوری آذربایجان و  رویگردانی روسیه از کمک به ارمنستان را بخاطر حاکمیت جناح غربگرای تحت رهبری نیکول پاشینیان بر این کشور را  به خوبی نمایان می کند.

در این مصاحبه همچنین افزایش نقش ترکیه در قفقاز و جمهوری آذربایجان از فحوای سوالات اینترفاکس و پاسخ های علی اف قابل تشخیص است. همچنین، نوع نگاه حاکمیت جمهوری آذربایجان را به همزیستی با ارامنه قراباغ که در چارچوب سیاست "چندفرهنگ گرایی" تلقین شده از طرف صهیونیست ها به حاکمیت جمهوری آذربایجان می گنجد، در این مصاحبه به خوبی می توان مشاهده کرد.

بخش هایی از این مصاحبه از این قرار است:

سوال اینترفاکس:
از زمان آغاز ضدحمله نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان در قراباغ یک ماه گذشته است. شما حل نظامی – سیاسی مناقشه طی یک ماه گذشته را چطور ارزیابی می کنید؟

علی اف:
ارتش جمهوری آذربایجان برتری خود را در میدان نبرد به اثبات رساند. بخش زیادی از اراضی اشغالی طی یک ماه آزاد شد. طرف ارمنی طی 30 سال این اراضی را در اشغال داشت و چند خط دفاعی موجود بود. شرایط جغرافیایی این اراضی هم خیلی به نفع طرف ارمنی بود. زیرا، این اراضی کوهستانی است و نیروهای ما هم باید استحکامات مهندسی و هم موانع جغرافیایی را عبور می کردند. اگر تمامی این عوامل را در نظر بگیریم، عبث نیست که ارتش جمهوری آذربایجان در دنیا یکی از بهترین ارتش های دارای قابلیت رزمی تلقی می شود. براساس ارزیابی های سازمان های تحلیل کننده قابلیت های ارتش های دنیا،  ارتش جمهوری آذربایجان در ردیف  50 ارتش پیشرو دنیا قرار دارد. هم مهارت نظامی، هم آموزش و توان رزمی و مهمتر از همه روحیه رزم و  البته تجهیزات فناوری نیز به موفقیت ما کمک کرد. ما شهرهای فضولی ، جبرییل ، زنگیلان، قبادلی و بخشی از شهرستان خواجه وند را آزاد کرده ایم. پیشروی های ما ادامه دارد. طی یک ماه گذشته بارها گفته ام که ما می خواهیم حل این مناقشه از مرحله نظامی وارد مرحله سیاسی بشود. اما، طرف ارمنی آتش بس را نقض می کند. ما می خواهیم که مرحله نظامی در پشت میز مذاکره به پایان برسد و پس از این نیز مسایل آزادسازی اراضی آذربایجان حل شوند.

سوال اینترفاکس:
به نظر شما ، مرحله نظامی تا چه مدت طولانی می تواند ادامه یابد و آیا باکو برای کفایت کردن به پنج شهرستان اطراف قراباغ کوهستانی آمادگی دارد؟

علی اف:
ما حاضریم حتی امروز متوقف شویم. اما، برای این باید طرف ارمنی برای خروج نیروهایش از باقی مانده اراضی اشغالی تعهد بپذیرد. به همین علت، نمی توانم از قبل درباره میزان طول کشیدن مرحله نظامی حرفی بزنم. این ، به طرف ارمنی بستگی دارد. تلاش های آنها برای بازپس گیری مناطق آزاد شده نیز به شکست انجامیده است و هیچ بختی برای بازپس گیری این مناطق ندارند. اما، متاسفانه با نقض آتش بس، رویکرد غیرسازنده خود را به نمایش می گذارند. با در نظر گرفتن این عامل، ما فعالیت آتی خودمان را برنامه ریزی می کنیم.

آذربایجانی ها باید به تمامی اراضی اشغالی که قبلا در آنجا زندگی می کردند، باز گردند. آذربایجانی ها باید نه تنها به هفت شهرستان اطراف قراباغ کوهستانی، بلکه همچنین به اراضی که در قراباغ کوهستانی طی قرون متمادی زندگی می کردند، از جمله در وهله نخست در شوشا و خان کندی باز گردند. تصور ما درباره حل مساله، عبارت از همزیستی اهالی آذربایجانی و ارمنی قراباغ کوهستانی است. تاریخ اینگونه رقم زده است که 200 سال است اهالی ارمنی در این اراضی زندگی می کنند. ما همگی تاریخ کوچ دادن ارامنه از آناتولی شرقی و ایران را می دانیم. اما، این گونه رقم خورده است که ارمنی ها 200 سال است که در اینجا زندگی می کنند.  درباره زندگی اهالی ارمنی در اینجا در آینده نیز ما هیچ برنامه ای نداریم. برعکس، من همیشه گفته ام که هزاران ارمنی در آذربایجان زندگی می کنند. در کشورهای همسایه نیز ارامنه و آذربایجانی ها همزیستی دارند و در اراضی خود زندگی خوبی دارند. چرا در قراباغ کوهستانی اینطور نباشد؟ تصور ما این گونه است. آذربایجانی ها باید به تمامی اراضی که قبلا زندگی می کردند، باز گردند. اهالی ارمنی نیز باید در این اراضی زندگی کنند، آن هم در شرایط همسایگی مهربانانه. ما برای بهبود زخم های جنگ تلاش خواهیم کرد.

سوال اینترفاکس:
یعنی تا زمانی که نیروهای ارمنی از تمامی اراضی اشغالی خارج نشوند، باکو متوقف نخواهد شد؟

علی اف:
ما باید از رهبری ارمنستان و شخص رهبران عالی رتبه آنها تعهد بگیریم که نیروهایشان را از اراضی اشغالی خارج خواهند کرد. فعلا ما این کار را نکرده ایم. پس از تعهد دادن رهبری ارمنستان و تایید ان توسط روسای گروه مینسک ، ما برای متوقف کردن عملیات نظامی آماده ایم..... اصول چارچوبی حل مساله را ما پذیرفته ایم، اما طرف ارمنی رد کرده است.

سوال اینترفاکس:
جناب رییس جمهوری! شما تاکید کردید که باکو به اصول  مبنایی در اساس وفادار است. بند نخست این اصول درباره آزادی پنج شهرستان اطراف قراباغ کوهستانی بود. اکنون تقریبا چهار شهرستان از این پنج شهرستان توسط ارتش جمهوری آذربایجان آزاد شده است. به نظر می رسد که حداقلی از اصول مبنایی یا موضوعیت ندارد یا هم نیاز به اصلاح دارد.

 علی اف:

آذربایجان در کل ، این اصول مبنایی را پذیرفته است. البته، مواردی که ما را قانع نمی کند در این اصول وجود دارد. البته، در نظر گرفتن آزادی پنج شهرستان در مرحله نخست در این اصول، اکنون موضوعیت ندارد. زیرا، در اصول مبنایی نوبتی بودن بازپس دادن اراضی در نظر گرفته شده بود. در مرحله نخست، پنج شهرستان و در مرحله دوم نیز کلبجر و لاچین . سپس هم بازگشت آذربایجانی های آواره به اراضی قراباغ کوهستانی.  ما مرحله نخست را در عمل محقق کرده ایم. به همین علت، اگر طرف ارمنی به اصول مبنایی متعهد شود، ما فورا  درباره بازپس دادن لاچین و کلبجر و بخشی از آق دام به آذربایجان گفتگو خواهیم کرد.  به این ترتیب، کار میانجیگران را نیز آسان تر خواهیم کرد و نیازی به صبر کردن برای مرحله دوم باقی نخواهد ماند.

سوال اینترفاکس:
جناب رییس جمهوری، شما اشاره کردید که نخست وزیر ارمنستان در این اواخر اظهارات خیلی ستیزه جویانه ای بیان می کند و لحن این سخنان به خودی خود ستیزه جویانه است.  اما، اگر چند مورد اخیر اظهارات او را پی بگیریم، او در ابتدا می گفت که این مناقشه راه حل دیپلماتیک ندارد. دو روز قبل از این نیز گفته است که ارمنستان باید برای گذشت های دردناک آماده باشد. اما، دیروز لحن عوض شد و همانطور که شما گفتید، ستیزه جویانه تر شد. شما فکر می کنید که این ناشی از چیست؟

 علی اف:
توضیح این برای من سخت است. بی تردید، در ارزیابی اینکه چه به سر نخست وزیر ارمنستان آمده است، خودم را کنترل خواهم کرد. بی تردید، اینطور شکست نظامی ، بر وضعیت او تاثیر گذاشته است.... خیلی ها می پرسند که این درگیری های نظامی چرا در برهه کنونی روی می دهد؟.... از زمان برقراری آتش بس در سال 1994 ، 26 سال می گذرد. در تمامی این مدت درگیری هایی بوده است، اما در مقیاس کنونی نبوده است. به یک باره چه روی داده است؟ آخر، در آذربایجان هیچ چیز تغییر نکرده است.  من 17 سال درباره حل مساله مذاکره کرده ام.  با دو رییس جمهوری قبلی ارمنستان از مسیر خیلی جدی در توافق بر سر اصول مبنایی عبور کرده ایم. به همین خاطر، برای ناظران واقع نگر کاملا روشن است که تقصیر ما نیست. تقصیر این نوع نامتناسب و غیرمنطقی و خطرناک بودن رویکرد نخست وزیر ارمنستان است. هیچ یک از رهبران قبلی ارمنستان این گونه سخنان اهانت آمیز در حق مردم آذربایجان را بر خود روا نمی دیدند.  هیچ یک از آنها  بر خود روا نمی دیدند که برای رهبر رژیم جنایتکار قراباغ کوهستانی در شوشا مراسم سوگند برگزار کنند. هیچ یک از آنها در نقض آشکار کنوانسیون ژنو اینطور لودگی نمی کردند و از جمله  اسکان ارامنه لبنان در شوشا را به نمایش نمی گذاشتند. هیچ یک از آنها برای انتقال پارلمان خودخوانده قراباغ کوهستانی به شوشا تدارک نمی دیدند و غیره.  یعنی ، تمامی این ها نتیجه فعالیت نسنجیده و خطرناک پاشینیان است. سخنان او در داخلش کشور را نیز تشریح نخواهم کرد. اما، کارهای او درباره حل مساله در کل برای ارمنستان خطرناک است. امروز ارمنستان این را آشکارا می بیند.....

سوال اینترفاکس:
رییس جمهوری پوتین احتمال تجدیدنظر در ترکیب گروه مینسک را رد نکرده است.

علی اف:
طی این یک ماه من بارها درباره فعالیت گروه مینسک سخن گفته ام. هر ساختاری صرف نظر از نامش و اجزای ترکیبش ، اگر مساله ای را که پیش رویش قرار داده شده است، به سرانجام نمی رساند، باید به بی فایده بودن خود اعتراف کند. وظیفه ای که پیش روی گروه مینسک قرار داده شده بود، اجرا نشده است. گرچه من در برخی از مصاحبه هایم گفته بودم که نمی توانم تلاش های گروه مینسک برای حل مساله را بطور کامل انکار کنم. به علت اینکه، در هر حال اصول مبنایی توسط گروه مینسک آماده شده بود. آنها کار می کردند و گزینه هایی را پیشنهاد می کردند. با برخی از پیشنهادها ما و با برخی دیگر از آنها ، طرف ارمنی موافقت نمی کرد. این فرایند تا زمان به حاکمیت رسیدن حکومت پاشینیان ادامه داشت. اما، البته گروه مینسک از نظر فایده مندی و نتیجه بخشی خود را محقق نکرد. با آنکه روسای این گروه ، اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند، حتی نتوانستند قطعنامه های شورای امنیت را اجرا کنند.... گروه مینسک در سال 1992 تشکیل شده است. چگونه تشکیل شده است، من نمی دانم. معلوم  هم نیست که انتخاب اعضای آن نیز بر چه اصولی استوار بوده است. اما، من این را هم گفته ام که اگر ما امروز یک گروه تماس تشکیل می دادیم، البته که ترکیب آن کاملا متفاوت بود. در این گروه، کشورهایی عضو می شدند که در منطقه جایگاه خود را دارند و در دنیا ظرفیت خود را و نفوذ دارند. البته، فکر می کنم که هم اکنون روسای گروه مینسک  شاید هم می توانند باقی بمانند. اما، این سوال به من مربوط نیست. به این خاطر که تشکیل گروه مینسک و روسای آن در صلاحیت سازمان امنیت و همکاری اروپا است. من فکر می کنم که ما برای حل مناقشه نباید به مسایل شکلی بچسبیم. گروه مینسک می تواند همچنان به فعالیت خود ادامه دهد. اما در عمل برای ارتقاء به سطح حل سیاسی مساله، باید درباره ساز و کارهای جدید همکاری منطقه ای میان کشورهای منطقه فکر کرد. به نظر من، زمانی که رییس جمهوری پوتین در این باره سخن می گفت، او نیز این ها را در نظر داشت.

سوال اینترفاکس:
برخی کارشناسان نیز فرمول 2+2 را در این باره پیشنهاد می کنند. این فرمول از نظر باکو تا چه حد قابل قبول است؟

علی اف: دو طرف  ارمنستان و آذربایجان هستند. آن دو طرف دیگر کدام ها هستند؟

اینترفاکس:  ترکیه و روسیه.
علی اف: این برای ما می تواند قابل قبول باشد. زیرا، هم روسیه و هم ترکیه همسایگان ما هستند. مناسبات دوجانبه تنگاتنگ با این کشورها داریم. این کشورها میان خود نیز همکاری خوبی دارند..... ما همیشه از نزدیکی ترکیه و روسیه استقبال کرده ایم.

سوال اینترفاکس: جناب رییس جمهوری ، در این اواخر رهبران ارمنستان زود به زود شروع به شانتاژ می کنند و اعلام می کنند که اگر مرحله نظامی ادامه یابد، ارمنستان استقلال قراباغ کوهستانی را به رسمیت خواهد شناخت. در همین حال، آنها خودشان تاکنون استقلال قراباغ کوهستانی را به رسمیت نشناخته اند.... شما چه فکر می کنید؟ آیا این شناسایی از طرف ایروان قابل انتظار است و در حل مناقشه می تواند نتیجه ای داشته باشد؟

علی اف:
این سوال شما  دلیل دیگری بر غیرصادق و متغیر بودن مواضع ارگان های حاکمیت کنونی ارمنستان است.  به همین خاطر، آنها در حالی که خودشان استقلال قراباغ کوهستانی را به رسمیت نشناخته اند، می خواهند سایر کشورها آن را به رسمیت بشناسند. تهدیدات و شانتاژهای دائمی آنها درباره به رسمیت شناختن استقلال قراباغ کوهستانی در صورت وخیم تر شدن اوضاع، باز هم جنجال و کلک باقی ماند. بیش از یک ماه است که درگیری نظامی ادامه دارد.پس چرا تاکنون استقلال قراباغ کوهستانی را به رسمیت نشناخته اند؟ انجام این کار خیلی آسان است. بگذارید بیان کنند که آن را به رسمیت می شناسند. ماهیت سیاست آنها عبارت از این است که مشکلاتشان را سایر کشورها حل کنند و متاسفانه بعضا هم موفق شده اند. ایدئولوژی دولت نوین ارمنی نیز در اصل همین است. این ایدئولوژی ریشه های خیلی عمیق تاریخی دارد. در کل تاریخ اینگونه بوده است. اگر تاریخ 200 سال اخیر و تاریخ قفقاز را نگاه کنیم،  وقوع چندین جنگ بخاطر وجود آنها  و ایجاد خرابکاری توسط آنها برای سایر کشورها را مشاهده می کنیم. بعدا هم به میان چپرها فرار کرده و در پشت دیگران پنهان شده ،  از ریخته شدن خون سایر ملت ها و درگیری ها بهره برداری کرده اند. ما تاریخ چگونگی آمدن آنها به قفقاز را خوب می دانیم. به لحاظ تاریخی در منطقه قفقاز قومیت ارمنی وجود نداشت. آنها با حلیه گری و مکر و به شیوه "گرفتن مار با دست دیگران"، به این منطقه آمده اند. آنها هنوز هم همان حرکت ها را انجام می دهند.  در این مورد، جواب من به آنها این است: قراباغ کوهستانی را به رسمیت بشناسید! همین امروز به رسمیت بشناسید.... اما، خواستن این از سایر کشورها ، از نامتعادل بودن رهبری ارمنستان و سطح خیلی پایین آن خبر می دهد. زیرا، اگر رهبری ارمنستان از حداقلی از سیاست بین المللی سردرمی آورد، می فهمید که امروز قراباغ کوهستانی در چارچوب دولتی واحد و در چارچوب تمامیت ارضی آذربایجان در سازمان ملل و سایر سازمان های بین المللی به رسمیت شناخته شده است....

سوال اینترفاکس:
آیا شما حاضر هستید که برای گفتگوها با نخست وزیر ارمنستان درباره قراباغ به مسکو بیایید و با کدام شرایط؟

علی اف: من چنین دعوتی دریافت نکرده ام. در دیدارهای سه جانبه بارها شرکت کرده ام، اما با حضور روسای جمهوری ارمنستان و آذربایجان و روسیه. اما، بعد از به حاکمیت رسیدن پاشینیان در ارمنستان، این قبیل دیدارها انجام نشده است. من هیچ گاه از این دیدارها طفره نرفته ام. فکر می کنم که این دیدارها خیلی مثبت است. زیرا، روسیه به عنوان رییس گروه مینسک در حل مساله نقش ویژه ای ایفاء می کند.  زیرا، روسیه به لحاظ تاریخی هم با ارمنستان و هم با آذربایجان رابطه تنگاتنگی حفظ کرده است و امروز نیز از نظر روابط سیاسی و اقتصادی متقابل ، روسیه هم با ارمنستان و هم آذربایجان همکاری فعالی دارد و همسایه ماست. به همین علت، اکثر این قبیل دیدارها در اراضی روسیه برگزار شده است. اما در دوره پاشینیان این نوع دیدارها انجام نشده است. اگر نامتعادلی رهبری ارمنستان را در نظر داشته باشیم، نمی دانم که این دیدارها تا چه حد مثمرثمر خواهد بود. اما، اگر چنین پیشنهادی بشود ، ما همیشه با موضع مثبت به آن نگاه کرده ایم و نگاه خواهیم کرد.

سوال اینترفاکس:
یعنی اگر چنین دعوتی بشود، شما آماده هستید که بیایید؟

علی اف:
بله. خودش هم همانطور که شما گفتید، بدون هیچ شرطی.

توضیح:
در باقی مانده سوال و جواب های این مصاحبه طولانی نیز علی اف  تعهد خود به اسراییل و ترکیه و روسیه و چارچوب هایی که بطور مستقیم یا غیرمستقیم از طرف صهیونیسم  و آمریکا و انگلیس و غرب ( با توجه به استیلای شرکت نفتی انگلیس بر نفت جمهوری آذربایجان و استیلای روسیه و رژیم صهیونیستی بر بخش دفاعی و ارتش جمهوری آذربایجان و استیلای ترکیه بر گرایش فکری حاکمیتی  و نیز سیاست تعریف هویت التقاطی پان ترکیستی و "چندفرهنگ گرایی" تئوریزه شده از طرف مستشاران صهیونیست و غربی باکو ) ارایه و در جمهوری آذربایجان اجرا می شوند، تاکید کرده است.  بخصوص در بخشی از این مصاحبه ، علی اف همچون بازیگر نقش آگهی های بازرگانی فروش تسلیحات اسراییلی سخن گفته و برای تسلیحات اسراییلی که برتری چشمگیری برای ارتش جمهوری آذربایجان در مقابل ارتش ارمنستان کسب کرده، تبلیغ کرده است.  

https://azertag.az/xeber/Prezident_Ilham_Aliyev_Rusiyanin_Interfaks_agentliyine_musahibe_verib_YENILANIB_VIDEO-1626291