ترور العولقي ٰالعولقي، از رهبران شبکه القاعده در يمن

العولقي تبعه امريکا بود، در امريکا به دنيا آمده بود، در همانجا درس خوانده و رشد کرده بود. نيروهاي امريکايي در واقع يکي از هموطنان خود را در يمن کشتند. شايد بتوان گفت که العولقي به تير نيروهاي خودي کشته شده است. با اين حال، نمي­توان اين نکته را نيز در نظر نگرفت که سابقه خانوادگي العولقي از وي فردي خاورميانه­اي مي سازد.

بيشتر افرادي که تا کنون از رهبران القاعده کشته شده­اند شايد مدتي را در امريکا گذرانده و در آن­جا تحصيل و کار کرده باشند. حتي برخي از اين افراد ممکن است در مرحله­اي از عمر خود امريکا را به سبب قدرتش ستايش کرده باشند. 15 نفر از کساني که نامشان در فهرست عاملان حمله به برج­هاي دوقلو برده مي­شود تابعيت سعودي دارند. اين عده براي تحصيلات و آشنايي با غرب به امريکا فرستاده شده بودند.

تفاوت ترور العولقي با ترور بن لادن تنها به تابعيت آنها محدود نمي­شود، بلکه بن لادن در کشوري ترور شد که رسما تخت اشغال امريکاست و نزديک به يک دهه از حضور سربازان امريکايي در آن مي­گذرد، ولي يمن رسما کشوري اشغال­شده نيست. با اين حال، ارتش امريکا به راحتي در آن عمليات اجرا مي­کند. توافق ميان علي عبدالله صالح و دولت امريکا براي حمله به افراد شبکه القاعده در اين کشور در حدي نيست که گفته شود حاکميت ملي يمن خدشه­دار نمي­شود.

العولقي زماني ترور شد که علي عبدالله صالح در صنعا به سر مي­برد و از سفر درماني به رياض بعد از 3 ماه بازگشته بود. آيا بازگشت وي تصادفي بوده يا وي مي­خواسته در جشن نابودي يکي از رهبران بسيار خطرناک القاعده در کشورش حضور داشته باشد؟

ترديدي نيست که رئيس جمهور در معرض سقوط يمن، سعي مي­کند پاداش همکاري خود با امريکا را دريافت کند. آن­ چه حضور شبکه القاعده در يمن و حملات افراد آن به برخي شهرهاي جنوبي خوانده مي­شود همواره بهانه­اي براي ادامه همکاري امريکا با علي عبدالله صالح بوده است.

به رغم آن که تظاهرات در يمن فصل سوم خود را پشت سر مي­گذارد، خيزش مردم اين کشور هنوز موفق به سرنگوني ديکتاتور صنعا نشده است.

نه تنها امريکا، بلکه عربستان سعودي نيز مايل نيست وي به صورتي کنار برود که همکاري­ها براي مقابله با آن­ چه سازمان القاعده خوانده مي­شود لطمه­اي ببيند. چاه­هاي نفت در شبه جزيره عربستان و گذرگاه سوق الجيشي باب المندب نيز از نگاه­هاي نگران دور نمي­شوند.

هم امريکا و هم عربستان سعودي رئيس جمهوري يمن را به پذيرش انتقال قدرت تشويق مي­کنند. اين تشويق زماني افزايش مي­يابد که حمله نيروهاي وفادار به علي عبدالله صالح به مردم قربانيان زيادي برجا مي­گذارد.

طرح انتقال قدرت نيز آماده است. شوراي همکاري خليج فارس از ماهها قبل اين طرح را آماده کرده است، ولي رئيس جمهوري يمن هنوز آن را نپذيرفته است.

وي براي رهايي از فشارهاي سياسي خارجي، مي گويد به معاون خود اجازه داده است پس از گفتگو با مخالفان، اين طرح را امضا کند؛ گفت­وگويي که هيچ نشانه­اي از اجراي آن در يمن به چشم نمي­خورد.

علي عبدالله صالح شرط ديگري را بر طرح شوراي همکاري افزوده که عملا اجراي آن را تا زماني طولاني به تعويق مي­اندازد. وي بعد از بازگشت به صنعا اعلام کرد که برگزاري انتخابات همزمان شهري و پارلماني و رياست جمهوري بايد به اين طرح افزوده شود.

با عبرت گرفتن از سرنوشت زين العابدين بن علي در تونس و حسني مبارک در مصر، رئيس جمهوري يمن تلاش مي­کند تا آخر دوره رياست جمهوري در مسند قدرت بماند و قدرت را از طريق انتخابات صوري به يکي از نزديکان خود واگذار کند.

براي عربستان سعودي اهميت زيادي دارد که تغيير قدرت در يمن تنها به فشار توده­هاي مردم منتسب نشود، بلکه رياض از طريق شوراي همکاري خليج فارس نقش خود را در آينده يمن حفظ کند.

هرگونه تغيير انقلابي در يمن بر وضعيت داخلي عربستان تأثير مستقيم مي گذارد، زيرا جامعه هاي دو کشور شباهت­هاي زيادي به يکديگر دارند. در شرايطي که زنان عربستان حتي اجازه رانندگي ندارند با حسرت به زنان قبيله ­اي در يمن مي­نگرند که در تظاهرات شرکت دارند و بخش مهمي از نهضت تغيير در کشورشان را به عهد­ه گرفته­اند.

در ارتباط با موضوع ترور العولقي، دولت يمن همواره موافقت خود با پرواز هواپيماهاي بدون خلبان امريکايي را بر فراز اين کشور تکذيب کرده است. ارتش يا سازمان امنيت مرکزي امريکا از اين هواپيماها براي کشتن العولقي و شش تن از نيروهايش استفاده کرده است. همين امر ممکن است شيريني اين پيروزي را به کام رؤساي جمهوري امريکا و يمن تلخ کند.

امريکا با يمن همان رفتاري را دارد که با افغانستان دارد. اين امر براي مردم يمن خوشايند نيست، به ويژه که در تظاهرات خود همواره مداخله امريکا در امور داخلي کشورشان را رد مي­کنند.

دولت امريکا، بر خلاف رفتارش با معمر قذافي در ليبي و بشار اسد در سوريه، هيچ­گاه علي عبدالله صالح را به تحريم و مجازات سياسي و اقتصادي تهديد نکرده است.

هنوز امريکا به همکاري رئيس جمهوري يمن نياز دارد.