۰
سه شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۵:۱۳

برچسب"طائفه‌گرایی" دستاویز عربستان برای سرکوب اعتراضات مردمی

برچسب"طائفه‌گرایی" دستاویز عربستان برای سرکوب اعتراضات مردمی
پایگاه اطلاع رسانی الجزیره العربیه در گزارشی به بررسی دیدگاه‌ها و نظرات شماری از تحلیل‌گران جهان عرب در قبال اعتراض‌ها و ناآرامی‌های موجود در عربستان و نحوه تعامل رژیم سعودی با آنها پرداخته است.

الجزیره العربیه در این ارتباط می‌نویسد که مطالبه عدالت اجتماعی پس از تشدید منازعات و درگیری‌های طایفه‌ای در عربستان سعودی هم اکنون به یکی از مهمترین خواسته‌های شهروندان عربستانی تبدیل شده است.

این پایگاه اطلاع رسانی در ادامه می‌افزاید: پس از پای گذاشتن بهار عربی به مناطق شیعه نشین عربستان سعودی و بروز ناآرامی‌هایی در این مناطق، هم اکنون درباره واقعیت و ماهیت "طایفه‌گرایی" موجود در عربستان بین نخبگان شیعه و سنی این کشور بحث و جدل‌هایی در جریان است.

سلطان العامر، کارشناس امور عربستان سعودی در این ارتباط می‌گوید: طایفه‌گرایی در عربستان با شکل‌گیری جنبش سلفی سنی و جنبش شیعی در اواسط دهه هفتاد شکل گرفت.

العامر در ادامه تاکید می‌کند که انقلاب بحرین در واقع جرقه آغاز اعتراض‌ها و ناآرامی‌ها در مناطق شرقی عربستان روشن کرد، اگرچه بین شیوه حکومت عربستان سعودی و بحرین تفاوت‌هایی وجود داشت.

وی با بیان اینکه جنبش‌های مذهبی از ادیان مختلف از جمله عوامل تثبیت و تحکیم پایه‌های طایفه‌گرایی هستند، گفت: طایفه‌گرایی همواره یکی از راه‌های گریزی بوده‌اند که حکومت‌ها برای خروج از بحران سیاسی به آن روی می‌آورند.

اما "ولید الخضیری"، نویسنده جهان عرب در این ارتباط تاکید می‌کند که حکومت‌ها مسئول بروز طایفه‌گرایی در کشورها هستند و می‌گوید: فتنه‌انگیزی و ایجاد خصومت بین طوایف مختلف از جمله راهکارهایی است که حکومت‌های مستبد و دیکتاتور به آن روی می‌آورند تا پایه‌های حکومت خود را تقویت کنند.

همچنین "ولید الماجد" نیز می‌گوید: حکومت‌ها باید در راه کاهش تبعیض‌های طایفه‌ای گام بردارند و در صورتی که حکومت‌ها به طایفه‌گرایی به عنوان یک سیاست روی آورند و این قضیه بعدی سیاسی در کشورها پیدا کند، ثابت می‌کند که این حکومت‌ها به دنبال تشکیل دولتی مدنی یا تبعیت از خط مشی و سیاستی فرهنگی و مدنی جهت تشکیل هویتی جایگزین به جای تکیه بر هویت‌های طایفه‌ای نیستند.

در این راستا بسیاری از شخصیت‌های برجسته سیاسی و اجتماعی شیعی عربستان سعودی خواستار تشکیل دولتی مدنی در این کشور هستند که به همه شهروندان به شکل مساوی و برابر نگاه کند و حقوق شهروندی را برای شیعیان این کشور تضمین کند.

شیخ حسن النمر، روحانی برجسته عربستانی از خاندان آل نمر در این‌باره می‌گوید که حقوق شهروندان شیعی در عربستان به دلیل گرایش نظام سعودی به طایفه‌گرایی هیچ‌گاه مراعات نشده و به این طایفه داده نشده است.

وی درباره اوضاع و احوال کنونی جاری در عربستان سعودی می‌گوید که اوضاع عربستان سعودی بیمار و عقب‌مانده است، احساس ناکامی و یاس از انجام اصلاحات در جامعه نزد مردم این کشور و به ویژه جوانان به خوبی مشاهده می‌شود.

در این راستا شیخ حسن النمر خواستار ایجاد تمایز بین طایفه‌گرایی مثبت و نوع منفی شد و در این‌باره توضیح داد: طایفه‌گرایی مثبت به معنای وابستگی فکری و اجتماعی به مذهبی خاص و معین است و در این چارچوب باید گفت که این یکی از واقعیت‌های جوامع است که نمی‌توان آن را از آنها گرفت،‌مثلا شما نمی‌توانید بگویید شما چرا شیعی یا سنی هستید، در حالی‌که طایفه‌گرایی منفی به معنای خصومت وزری یک طایفه یا پیروان یک مذهب به طایفه و پیروان مذهب دیگر است و در اکثر موارد شاهد غلبه طایفه اکثریت بر اقلیت هستیم که در این شرایط طایفه اکثریت حق و حقوق طایفه اقلیت را سلب می‌کند.

وی با رد شدید این ادعا که شیعیان عربستان توسط کشورها یا طرف‌های خارجی تحریک می‌شوند و خواهان جدایی از عربستان سعودی هستند، گفت: این سخنان دستاویزی‌هایی است که حکومت سعودی برای سرکوب شیعیان این کشور به آن متوسل می‌شود تا راه را بر روی هرگونه اصلاحات در کشور بندد و شرکای خود در حکومت را علیه شیعیان تحریک کند و این نتایج معکوسی به دنبال خواهد داشت که یکی از بازتاب‌های آن ایجاد رعب و وحشت در میان شهروندان است.

از جهت دیگر "توفیق سیف"، از پژوهشگران جهان عرب معتقد است که طایفه‌گرایی سیاسی از مدت‌ها پیش در جامعه سعودی ریشه دوانده است.

سیف در این ارتباط می‌گوید که مشکل اساسی که مردم عربستان با آن مواجه هستند این است که قانونی در این کشور وجود ندارد که از اصل مساوات و برابری بین شهروندان حمایت کرده و به آنها اجازه دهد، سیاست‌ها و رفتارهای تبعیض‌آمیز در جامعه را ملغی کند. همچنین نظام آموزش و اطلاع رسانی دولتی به شکلی کامل تنوع و کثرت گرایی اجتماعی موجود در کشور را نادیده می‌گیرد.

سیف می‌گوید که جوانان بیش از هر قشر دیگری در جامعه نسبت به قضایایی همچون طایفه‌گرایی و تبعیض حساس هستند و نقشی بسیار مهم را در مبارزه با طایفه‌گرایی و تبعیض بازی می‌کنند.

وی دلیل این امر را به برداشت گسترده و بالا رفتن آگاهی‌ها بین جوانان و تمایل آنها به همگام و همراه شدن با تغییر و تحولات جهانی ارتباط می‌دهد و تاکید می‌‌کند که جامعه و حکومت تعاملی دو جانبه با این حقیقت ندارد و همین موجب عدم نارضایتی جوانان از حکومت می‌شود.

این پژوهشگر جهان عرب خواستار اصلاح نظام اجتماعی به شکلی شد که بتواند به نیازهای این قشر وسیع و قابل توجه از جامعه پاسخ دهد و خواسته‌های آن را مد نظر داشته باشد.

در انتها شیخ حسن النمر تاکید می‌کند که هم اکنون خواسته‌های طایفه شیعی عربستان تنها مختص به این طایفه نیست،‌ چراکه وقتی این طایفه از مثلا مساوات و برابری یا حقوق شهروندی سخن می‌گوید، این قضیه هم شیعیان و هم اهل سنت این کشور را دربر می‌گیرد.

همچنین توفیق السیف می‌گوید که هیچ اصلاحاتی در کشور آغاز نمی‌شود، ‌مگر آنکه حکومت آن کشور به وجود کثرت‌گرایی مذهبی و طایفه‌ای و قبیله‌ای در کشور خود اعتراف کند و نه تنها آن را به رسمیت بشناسند، بلکه از آن حمایت نیز بکند.

وی خواستار تصویب قوانینی شد که طایفه‌گرایی و تبعیض را جرم تلقی کرده و عاملان به آن را مجازات کند.
کد مطلب : ۱۸۳۷۷۹
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما