گفتگوی ایران و طالبان؛ دلایل و ملاحظات

سؤالی که مطرح می‌شود، این است که ایران چرا به گفتگو با طالبان نشسته و آن را علنی ساخته است؟


تحلیل و ارزیابی

۱- پس از حمله‌ی آمریکا به افغانستان و سرنگونی حکومت طالبان، این گروه به‌تدریج خود را در چشم بخش قابل‌توجهی از مردم افغانستان به‌عنوان یک گروه مبارز با نیروهای خارجی نشان داده است. کنترل بخش زیادی از خاک افغانستان، تا حدی گویای این واقعیت است.

۲- همچنین بدنه‌ی اصلی طالبان نسبت به سال‌های حکومت خود، با پذیرش واقعیت، در بسیاری از انگاره‌های خود تجدیدنظر کرده و تا حدی از افراط‌گرایی فاصله گرفته است.

۳- علاوه بر این، برای تحلیل چرایی پذیرش هیئت طالبان از سوی ایران، باید به آنچه که در افغانستان می‌گذرد و مطلوبیت‌های ایران در قبال افغانستان، نظر داشت:
 بزرگ‌ترین مطلوبیت ایران در قبال افغانستان، ایجاد نظم و ثبات در آن کشور است. جنگ و خونریزی سال‌های گذشته، نشان‌دهنده‌ی آن است که راه‌حل برخورد با طالبان، نه نیروی نظامی و جنگ، که وارد ساختن آن به یک روند سیاسی است.

 دومین مطلوبیت ایران در قبال افغانستان، خروج نیروهای خارجی از آن کشور است. حضور ۱۷ ساله‌ی ایالات متحده در افغانستان، تاکنون هیچ نتیجه و فایده‌ای برای مردم افغانستان به دنبال نداشته است.

۴- دیدار اخیر هیئت ایرانی با نمایندگان طالبان را باید در چارچوب اهداف و مطلوبیت‌های فوق و واقعیت‌هایی که در کشور افغانستان وجود دارد، ارزیابی کرد. بدون شک در این راستا، طالبان نیز با بایدها و نبایدهایی روبروست و نمی‌تواند به‌صورت بی‌قیدوشرط خواستار حضور در آینده‌ی سیاسی افغانستان باشد.