اسلام تايمز - خروج حشدالشعبی از سنجار به منزله ی احتمال تکرار حوادث تلخ 2014/استقبال فوری واشنگتن؛ یعنی در توافق بغداد و اربیل منافع ملی عراق مد نظر نیست

دکتر «حسن عابدینی» کارشناس مسائل سیاسی و بین الملل در گفتگوی اختصاصی با «اسلام تایمز»:

خروج حشدالشعبی از سنجار به منزله ی احتمال تکرار حوادث تلخ 2014/استقبال فوری واشنگتن؛ یعنی در توافق بغداد و اربیل منافع ملی عراق مد نظر نیست

اسلام تایمز: دکتر «حسن عابدینی» کارشناس مسائل سیاسی و بین الملل با اشاره به اینکه توافق بر سر هر موضوع مهمی طبق قانون اساسی عراق باید با آگاهی مسئولان عراقی به ویژه پارلمان باشد، گفت: این توافق هم از موضوعات مهم در عراق به شمار می آید که باید به تصویب پارلمان برسد، و از طرفی دیگر حشد الشعبی حافظان اصلی امنیت سنجار هستند، بنابراین نمی شود، در حال حاضر که این منطقه آزاد است و البته مورد تهدید گروههای تروریستی مانند داعش و پ.ک.ک قرار دارد، طبق توافق بغداد و اربیل نیروهای مردمی حشدالشعبی از این منطقه خارج شود.

به گزارش اسلام تایمز، دولت مرکزی بغداد و دولت منطقه ی خودمختار کردستان عراق در روز 9 اکتبر 2020 (18 مهر 1399) بر سر اداره شهر سنجار به توافق رسیدند. نمایندگان دو طرف در نشستی با حضور «جنین هنیس پلاسخارت»، نماینده سازمان ملل متحد در امور عراق توافق کردند که به حضور پ‌ک‌ک و دیگر گروه های مسلح در سنجار و مناطق اطراف آن پایان دهند.

آنطور که گفته می شود؛ بر اساس این توافق، هیات مشترک بغداد – اربیل، یک فرماندار توانمند و باکفایت برای سنجار انتخاب خواهند کرد. آن‌ها 2500 نفر از ایزدیان را با اولویت جوانان آواره کمپ‌ها، به عنوان نیروی محافظ سنجار، استخدام و تسلیح خواهند کرد و قرار است در این نیرو، هیچکدام از افراد وابسته به پ‌ک‌ک حضور نداشته باشند.

خبرنگار «اسلام تایمز» در این رابطه با دکتر « حسن عابدینی » کارشناس مسائل سیاسی و بین المللی به گفتگو نشست و ارزیابی و تحلیل ایشان را از این توافق پرسید.

دکتر «عابدینی» با اشاره به اینکه موضوع توافق دولت مرکزی بغداد و اقلیم کردستان بر سر سنجار روز جمعه برابر با 18 مهر ماه اتفاق افتاد، گفت: این مسئله از چند جهت قابل تحلیل است؛ نخست اینکه این موضوع را برای اولین بار به صورت همزمان دفتر «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر و رئیس اقلیم منتشر کردند که نشان می دهد بسیاری از مقامات عراقی در جریان نحوه ی وصول این توافق نبودند و به گونه ای دچار یک غافلگیری شدند.

این کارشناس مجری رسانه ی ملی جمهوری اسلامی ایران در ادامه ی تحلیل خود افزود: طبق قانون اساسی کشور عراق موضوعات مهمی که قرار است دولت مرکزی با جای دیگری به ویژه در حوزه های امنیتی به آن بپردازد، حتما باید با آگاهی مسئولان به ویژه نمایندگان مجلس باشد.موضوع سنجار هم از این جهت مهم است که در شمال غربی استان نینوا و 80 کیلومتری موصل و حدود 40 کیلومتری مرز سوریه واقع شده است و از جهت سوق الجیشی بسیار با اهمیت تلقی می شود.

وی در این باره که نکته ی بسیار مهمی که در این توافق می تواند بحث برانگیز و محل مناقشه باشد، چه موضوعی است؟ گفت: اینکه درمورد سنجار صرفا با کردهای اقلیم عراق توافق بشود، موضوعی است که محل مناقشه است؛ چراکه اکثریت نسبی مردم سنجار ایزدیان کُرد هستند و عرب هاف ترکمن ها، مسیحیان و حتی در منطقه ی نینوا اقلیت های دیگری مثل شبک ها هم وجود دارند.بنابراین اگر قرار است توافقی صورت بگیرد، باید سایر اقلیت های قومی و مذهبی هم دراین موضوع مشارکت داشته باشند.

گفتنی است؛ شَبَک ها یکی از قومیت‌های شیعه ی عراق هستند که به زبان خاصی نزدیک به زبان کردی صحبت می‌کنند. اکثر شبک‌ها از لحاظ مذهبی پیوند نزدیکی با مذهب علویان آناتولی دارند. محل اصلی زندگی شبک‌ها در استان موصل است و نزدیک به ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار شبک در این استان زندگی می‌کنند. ۵۰ روستا و شهرک در منطقه سهل نینوا محل زندگی شیعیان شبک عراق است.

این کارشناس مسائل سیاسی و بین المللی در ادامه ی این مصاحبه خاطر نشان کرد: «فراموش نمی کنیم که در سوم اوت 2014 داعش زمانی به صورت گسترده و سریع سنجار را به تصرف خود در آورد که مسئولیت حفاظت از این منطقه در اختیار پیشمرگه های کُرد بود پس نشان می دهد آنگونه آرایش امنیتی نتوانست از مردم سنجار دفاع لازم را داشته باشد. واقعیت قضیه این است که بالای هفتاد هشتاد درصد سنجار توسط داعش تخریب شده و براساس برآورد آن زمان حدود 20 میلیارددلار نیاز است تا این منطقه بازسازی شود.»

دکتر «حسن عابدینی» در ادامه ی توضیح و تبیین به پرسش مذکور تصریح کرد: هیچ گاه مردم دنیا فراموش نمی کنند که ایزدیان که مردم این منطقه هستند، چگونه از سوی داعش مورد تجاوز، کشتار و آزار و اذیت قرار گرفتند.

این کارشناس مجری برنامه های حوزه ی بین الملل و منطقه در رسانه ی ملی جمهوری اسلامی ایران افزود: اما نکته ی بعدی که مهم به نظر می رسد این است که امنیت سنجار توسط گروههای دولت مرکزی به ویژه الحشد الشعبی تامین شد و این الحشد الشعبی بود که در بیست و پنجم سپتامبر 2017 در واقع توانست این منطقه را آزاد کند بنابراین نمی شود در حال حاضر که این منطقه آزاد است اما همچنان مورد تهدید گروههای تروریستی مثل داعش و حتی برخی گروههای تروریستی کرد مثل پ.ک.ک قرار دارد، دوباره حافظان اصلی امنیت یعنی الحشد الشعبی از آنجا خارج بشوند؛ چراکه ممکن است آن حادثه های تلخ تکرار بشود.

وی در ادامه ی تحلیل توافق سنجار به موضوع مهم دیگری اشاره نمود و گفت: مسئله ی بعدی که وجود دارد این است که برخی از تحلیلگران معتقدند؛ اقدام آقای «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر برای پذیرفتن اینکه اقلیم کردستان نقش اصلی در تامین امنیت سنجار را داشته باشد، موضوعی است که ممکن است از چند جنبه مهم باشد، اول اینکه ممکن است داعشی ها مجددا وسوسه بشوند برای اقدام ضد امنیتی در این منطقه و دوم این است که برخی معتقدند که آقای «مصطفی الکاظمی» با این اقدام در واقع خواسته برای تمدید دوره ی نخست وزیری اش دل اقلیم کردستان را به دست بیاورد، و در واقع به گونه ای به نظر می رسد که فدا کردن امنیت ملی برای منافع شخصی است.

وی افزود: موضوع بعدی این است که توافق سیاسی- امنیتی سنجار فراتر از اختیارات آقای «الکاظمی است» و حتما باید به تصویب پارلمان برسد که بعید به نظر می رسد که مورد تصویب پارلمان قرار بگیرد. در هر حال آقایان «بارزانی» و «الکاظمی» هرکدام دلایلی برای انعقاد این توافق دارند اما منافع ملی عراق فراتر از اینها است و حتما باید این موضوع مد نظر قرار بگیرد.

دکتر «حسن عابدینی» در خصوص استقبال آمریکایی ها از این توافق اینگونه ابراز عقیده کرد: «در هر صورت وقتی که ما شاهد هستیم بلافاصله بعد از این توافق آمریکایی ها از آن استقبال می کنند، این نشان دهنده ی این است که منافع ملی عراق زیاد مدنظر نیست، چراکه آمریکایی ها طی سالهای گذشته نشان دادند که منافع ملی عراق که همان تامین امنیت عراق است مورد دلخواه واشنگتن نیست، بنابراین هرجایی که آمریکایی ها از موضوعی حمایت کردند باید در آن مسئله تردید کرد و یکی از این مسائل هم همین توافق سنجار بین آقایان «بارزانی» و «الکاظمی» است که سیاستمداران مردمی و ملی و کسانیکه دلسور عراق هستند طبعا واکنش مناسبی نشان خواهند داد.»

خبرنگار : معصومه فروزان