تنش‌های دیپلماتیک ترکیه و سیاست‌های منطقه‌ای اردوغان

پس از آنکه سفرای آمریکا و ۹ کشور اروپایی در بیانیه مشترکی خواهان آزادی یکی از زندانیان سیاسی در ترکیه شدند، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، از وزیر خارجه این کشور خواست این ۱۰ سفیر عنصر نامطلوب معرفی شده و از خاک ترکیه اخراج شوند.

پس از این واکنش اردوغان، وزارت خارجه آمریکا و پارلمان اروپا نسبت به این تصمیم اعتراض کرده و خواهان توضیح ترکیه در قبال تصمیم اردوغان شدند.

به نظر می‌رسد رئیس جمهور ترکیه در اجرای تصمیم خود مصمم است و نمی‌خواهد از آن کوتاه بیاید اما قطعاً اقدام به اخراج ۱۰ سفیر کشور غربی برای آنکارا تبعات سیاسی و اقتصادی زیادی خواهد داشت.

در این که ۱۰ سفیر کشورهای غربی در امور داخلی ترکیه دخالت کرده و برای آن تعیین تکلیف کرده‌‌اند تردیدی نیست اما دخالت آنها به خاطر وابستگی شدیدی است که ترکیه در طول سال‌های طولانی به اروپا و آمریکا داشته است.

ترکیه هنوز هم به غرب وابسته است و از شدت آن کاسته نشده و در صورتی که اتحادیه اروپا و آمریکا اقدام به قطع روابط با ترکیه کنند، اوضاع ترکیه به شدت به هم خواهد ریخت.

اکنون مناقشه‌ای که میان ترکیه و غرب آغاز شده و شدت هم دارد بر سر عثمان کاوالا است.

مقام‌های ترکیه، کاوالا را به اتهام حمایت از «سازمان فتح الله گولن» به مدت ۴ سال زندانی کردند و او را متهم کردند که در کودتای ترکیه در ژوئیه ۲۰۱۶ دست داشته است.

نفوذ کشورهای غربی در ترکیه به خاطر روابط نزدیکی که میان آنها وجود دارد و عضویت در ناتو و وجود پایگاه‌ها نظامی ناتو و آمریکا در این کشور، و البته وابستگی شدید اقتصادی ترکیه به اقتصاد اروپا و آمریکا نقطه ضعف‌های شدید ترکیه در مقابل تصمیمی است که گرفته است.

اگر ۱۰ سفیر کشورهای اروپایی و آمریکا از آنکارا اخراج شوند،‌ تحریم‌های اقتصادی که اتحادیه اروپا علیه ترکیه به خاطر اختلافاتی که با یونان دارد سریعتر عملیاتی خواهد شد.

احمد داود اوغلو که روزگاری نخست وزیر ترکیه و رئیس حزب حاکم این کشور بود، معتقد است که اقدام اردوغان، عجولانه و دور از آداب دیپلماسی بوده و تبعات و پیامدهای ناگواری برای ترکیه به همراه خواهد آورد.

«اوغوز دمیر الپ» از دیپلمات‌های ترکیه نیز در این باره گفته «تبعات تصمیم اردوغان برای کشور ما زیانبار خواهد بود؛ اگر این کشورها نیز متقابلاً سفرای ما را عنصر نامطلوب بدانند، ترکیه منزوی خواهد شد.»
قطعاً چنین خواهد شد و اروپا و آمریکا نیز در اقدامی متقابل دست به اخراج سفرای ترکیه در خاک خود خواهند زد و بحران سیاسی میان ترکیه و غرب بالا خواهد گرفت.

در این میان حتی توصیه‌های برخی دیپلمات‌های پیشکسوت وزارت امور خارجه ترکیه کارساز نبوده و اردوغان بر درخواست خود اصرار دارد.

اصرار اردوغان برای اخراج ۱۰ سفیر کشورهای غربی، یک تصمیم تند است که برای ترکیه تبعات زیادی خواهد داشت.

او به تنهایی تصمیم گرفته و نشان می‌دهد که اردوغان برای خود در جایگاه ریاست جمهوری اختیارات زیادی را تعریف کرده است که حتی می‌تواند تصمیمات خطرناک نیز برای ترکیه بگیرد.

ترکیه اگر ظرفیت و قابلیت ایستادگی مقابل واکنش غرب را در مقابل اخراج سفرای خود داشت،‌ قابل قبول بود اما این کشور توانایی مقاومت مقابل اقدامات اروپا و آمریکا را ندارد به همین خاطر بسیار متزلزل و آسیب پذیر است.

ترکیه در منطقه نیز به گونه‌ای رفتار کرده که برای خود بجای دوست، با همسایگان دشمنی را پیشه سیاست خود کرده و همین نیز نقطه ضعف دیگری برای اردوغان ترکیه است.