ایران چهار راه گازی جهان

هفتمین مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز در الجزایر برگزار شد. مجمع کشورهای صادرکننده گاز یا اوپک گازی که به اختصار «GECF» نامیده می‌شود، جمعی از کشورهایی را شامل می‌شود که بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز در جهان هستند. طرح تأسیس اوپک گازی ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۵ از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح شد و سال 2008 با عضویت ۱۱ کشور در شهر دوحه قطر رسما آغاز به کار کرد.

در حال حاضر کشورهای ایران، لیبی، نیجریه، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات، ونزوئلا، قطر، الجزایر، بولیوی، مصر و گینه استوایی 12 عضو اصلی این مجمع را تشکیل می‌دهند. نشست‌های این مجمع یکی از مهم‌ترین رویدادهای جهانی در حوزه انرژی به شمار می‌رود. نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز به طور متوسط هر 2 سال یکبار در یکی از کشورهای عضو برگزار می‌شود و ایران قرار است سال 2027 میزبانی این نشست را بر عهده بگیرد.

این اجلاس از پنجشنبه هفته گذشته در الجزایر آغاز شده بود. حضور ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران «GECF» و از بزرگ‌ترین دارندگان و تولیدکنندگان گاز در این مجمع حائز اهمیت است و به همین دلیل سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور و جواد اوجی، وزیر نفت ایران نیز برای حضور در این نشست‌ به کشور الجزایر سفر کردند.

محمدجواد اوجی، وزیر نفت در این نشست گفت: توسعه صنعت گاز در جهان و تحقق امنیت عرضه و تقاضای گاز طبیعی در بازارهای جهانی مستلزم صلح جهانی و سیاست‌زدایی از تجارت انرژی است. بر اساس پیش‌بینی‌های گزارش چشم‌انداز مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تقاضای این سوخت پاک تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود ۳۶ درصد افزایش خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ سهم گاز طبیعی در ترکیب انرژی جهان از سهم زغال‌سنگ پیشی گیرد و تا سال ۲۰۴۰ به منبع اصلی انرژی جهان تبدیل شود.

گاز طبیعی می‌تواند با جایگزینی سوخت‌های سنتی کیفیت هوا را بهبود بخشد و در کنار انرژی‌های تجدیدپذیر، مسیری ممکن و مقرون به صرفه را برای انتقال انرژی مهیا کند.

وزیر نفت در ادامه تأکید کرد: ارتقای جایگاه مجمع در بازارهای جهانی گاز و ایفای نقش مؤثرتر برای رشد و توسعه کشورهای در حال توسعه، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. بر این اساس پیشنهاد می‌کنم همکاری‌های اعضای مجمع در سطوح راهبردی، مدیریتی و فنی ارتقا یابد.

* آمادگی ایران برای همکاری در حوزه گاز
وزیر نفت در نشست این مجمع با اشاره به اینکه ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر اثبات شده گاز طبیعی جهان برای هرگونه همکاری در بخش‌های اکتشاف، حفاری، توسعه بهره‌برداری و توزیع گاز طبیعی آمادگی دارد، اظهار کرد: تحقق این امر مستلزم افزایش توان و مدیریت راهبردی و قابلیت‌های فنی - مهندسی است که در این باره تشویق سرمایه‌گذاری‌های مشترک خارجی نقشی برجسته ایفا خواهد کرد. این راهبرد، راهبردی جمعی است و از طریق آن، توان فناورانه کشورهای عضو مجمع در زنجیره توسعه صنعت گاز طبیعی تقویت خواهد شد. اوجی گفت: آخرین آمارهای معتبر بین‌المللی این واقعیت را نشان می‌دهد که تولید گاز طبیعی ایران از سال ۲۰۱۱ همواره روند صعودی داشته و تحریم‌های غیرقانونی و فرامرزی آمریکا نتوانسته رشد تولید گاز در ایران را متوقف یا معکوس کند. به‌علاوه سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ تولید گاز طبیعی ایران به طور متوسط سالانه 5.2 درصد رشد کرده که بیش از 2.5 برابر رشد میانگین جهانی طی این دوره بوده است.

بنا بر این گزارش، در حال حاضر کشورهای عضو این مجمع ۶۵ درصد از ذخایر گازی جهان و ۴۵ درصد از تجارت گاز را در اختیار دارند. از این رو نشست‌ها و موضوعات مطرح شده در آن به عنوان مجمعی اثرگذار در وضعیت انرژی جهان دارای اهمیت است. * ظرفیت انرژی ایران رئیس‌جمهور در نشست این مجمع با اشاره به اینکه ایران با اتکا به ذخایر عظیم گاز طبیعی، موقعیت ترانزیتی و فناوری بالا، راهبرد منطقه‌ای خود را بر افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی و دسترسی هر چه بیشتر ملت‌های منطقه به این انرژی پاک و ارزش‌آفرین قرار داده است، گفت: آمادگی تبدیل شدن به هاب انرژی و همچنین مسیری امن برای توزیع و ترانزیت گاز بین تولیدکنندگان و بازارهای مصرف را داریم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی بعدازظهر دیروز در هفتمین مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز در الجزایر، با اشاره به اینکه ظرفیت‌های ایجاد شده در صنعت گاز ایران، زمینه مناسبی برای همکاری کشورهای عضو مجمع در حوزه بالادستی و پایین‌دستی گاز طبیعی و تجارت آن نیز ایجاد کرده است، اظهار داشت: از فرصت استفاده کرده، از سرمایه‌گذاران بین‌المللی و سرمایه‌گذاران کشورهای عضو مجمع برای حضور در پروژه‌های بخش انرژی ایران از جمله پروژه‌های صنعت گاز طبیعی دعوت می‌کنم.

رئیس‌جمهور همچنین در بخش ابتدایی سخنان خود با محکوم کردن تداوم جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان غزه و حمایت‌های آمریکا و برخی کشورهای غربی از این نسل‌کشی، ضمن ارائه راهکارها و پیشنهادهای عملیاتی در راستای متوقف کردن ماشین کشتار صهیونیست‌ها تصریح کرد: جنگ کنونی، رویارویی محور شرارت در برابر محور شرافت است. در یک طرف جبهه، ارتشی است که منتظر تسلیحات و بمب‌های بیشتر و قوی‌تر از طرف آمریکاست و در طرف دیگر جبهه، کودکانی هستند که دلتنگ یک لقمه نان شده‌اند. کسانی که امروز سکوت می‌کنند، فردا سیلی سختی خواهند خورد. امروز فلسطین معیار انسانیت، اخلاق و وجدان جامعه بشری است.

وی افزود: در حالی که جهان با چالش‌های متعددی در حوزه‌های گوناگون از جمله امنیت انرژی، تغییرات آب و هوایی و تنش‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، بیش از هر زمان دیگری نیازمند همگرایی بیشتر جوامع و همفکری و چاره‌اندیشی دولت‌ها و مجامع بین‌المللی برای عبور از این چالش‌ها و حرکت در مسیر توسعه‌یافتگی، کمک به حفظ طبیعت و ایجاد آینده‌ای بهتر برای جهان پیرامون خود هستیم. رئیسی گفت: مطمئناً استفاده صحیح و فراگیر از منابع طبیعی مانند گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک، ایمن و کارا، نقش مهمی را در این عرصه ایفا خواهد کرد.

وی افزود: نظر به اهمیت افزایش حجم و تعریف مسیرهای جدید تجارت گاز طبیعی، ضروری است سیاست‌های نوینی در دستور کار اعضای این مجمع قرار گیرد، تا در راستای افزایش صرفه‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک، شرایط لازم برای بهره‌مندی فراگیر از این موهبت الهی و انحصار‌زدایی در فناوری‌های مرتبط با تجارت گاز تسهیل شود. مجمع می‌تواند با ابتکارات مختلف، بازارهای منطقه‌ای خود را با تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و هاب‌های گازی گسترش داده و مکانیزم‌های جذب سرمایه را طراحی کند.

رئیسی در پایان گفت: جمهوری اسلامی ایران با اتکا به ذخایر عظیم گاز طبیعی، موقعیت ترانزیتی و فناوری بالای خود، قصد دارد با توسعه همکاری‌های دو و چندجانبه با همه کشورها در بازار جهانی گاز، بویژه کشورهای همسایه از آسیای مرکزی تا خلیج ‌فارس و همسایگان خود در شرق و غرب، نقشی متناسب با این ظرفیت‌ها پیدا کند. راهبرد منطقه‌ای ما مبتنی بر افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی و دسترسی هر چه بیشتر ملت‌های منطقه به این انرژی پاک و ارزش‌آفرین است. جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌کند آمادگی تبدیل شدن به هاب انرژی و همچنین مسیری امن برای توزیع و ترانزیت گاز بین تولیدکنندگان و بازارهای مصرف را دارد.

*** موقعیت استراتژ ایران در بازار انرژی
ایران در یک موقعیت خاص جغرافیایی قرار دارد که می‌تواند با ارتباط موثر با کشورهای منطقه تبدیل به هاب گازی شود. در حال حاضر مذاکراتی با کشورهای روسیه، قطر و ترکمنستان نیز در این راستا در حال انجام است. ایران از شمال نیازمند گاز است اما از جنوب و شرق خود می‌تواند اقدام به صادرات گاز کند. در سفر اخیر الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه به ایران هم این موضوع مطرح شد و آنطور که جواد اوجی در پاسخ به یک رسانه روسی اعلام کرده بود، مذاکرات اولیه به نتیجه رسیده و در صدد آن هستند عسلویه تبدیل به قطب گازی شود و روس‌ها هم با این موضوع همراه هستند. صادرات گاز ایران در 7 ماهه سال 1402 به نسبت 1401 از لحاظ ارزشی با افزایش یک میلیارد و 379 میلیون دلاری معادل 139 درصدی به ۲ میلیارد و 374 میلیون دلار رسید.