رياض در صدد خروج آبرومندانه از جنگ يمن

قريب به دو سال پيش عربستان سعودي با تشکيل يک ائتلاف متشکل از برخي کشورهاي عربي، تجاوز نظامي گسترده‌اي را عليه مردم بي‌دفاع و بي‌گناه يمن کليد زد. مسئولان رژيم سعودي از همان روز اول تجاوز نظامي به يمن ضمن طرح ادعاي مشروع بودن عمليات خود، در اظهاراتي تعجب برانگيز و مضحک مدعي شدند که در راستاي حمايت از منافع مردم يمن دست به اقدام نظامي در اين کشور زدند. اين در حالي است که در طول حدود دو سال گذشته بخش عمده‌اي از حملات وحشيانه جنگنده‌هاي سعودي به مناطق مسکوني و زيرساخت‌هاي يمن انجام شده است.

در طول مدتي که از حملات وحشيانه رژيم سعودي و هم‌پيمانان آن به مردم بي دفاع يمن مي گذرد، حدود 15 هزار يمني شهيد و هزاران تَن ديگر به شدت زخمي شده اند. سعوديها در حملات ددمنشانه به يمن از تمامي تسليحات موجود در نزد خود از جمله بمب هاي خوشه اي ساخت انگليس بهره برداري کردند. حملات رژيم سعودي با سکوت سنگين جامعه بين الملل آغاز و با همين سکوت نيز در حال حاضر تداوم مي‌يابد. اين در حالي است که بسياري از نهادهاي حقوق بشري در سراسر منطقه و جهان بارها و طي گزارش هاي متعدد، نسبت به وخامت اوضاع انساني در يمن به دنبال حملات سعوديها، هشدار جدي داده اند.

در طول اين مدت، بسياري از تأسيسات حياتي و همچنين زيرساخت هاي يمن در حملات رژيم سعودي تخريب شدند. شدت تخريب زيرساخت‌هاي يمن در اين حملات به حدي است که بسياري از کارشناسان هزينه بازسازي آنها را چيزي حدود 50 ميليارد دلار برآورد مي کنند. از سوي ديگر، تحريم‌هاي اقتصادي عربستان سعودي و همچنين هم پيمانان آن در شوراي همکاري خليج فارس عليه مردم يمن، تاکنون خسارت هاي جبران‌ناپذيري را به آنها چه از لحاظ اقتصادي و چه از لحاظ انساني، وارد آورده است.

واقعيت اين است که عربستان سعودي در طول دو سال گذشته به هيچ وجه موفق به تحقق خواسته هاي خود از تجاوز نظامي به يمن نشد. سعوديها گمان مي کردند که در فرصت کوتاهي مي توانند با حملات وحشيانه به مناطق مختلف يمن، قدرت نظامي «أنصارالله» را تضعيف کنند و پس از آن، زمينه هاي بازگشت «منصور هادي» رئيس جمهوري مستعفي و فراري يمن به اين کشور را فراهم آورند. با اين حال، شاهد آن بوديم که رياض نه تنها قادر به تضعيف أنصارالله نبود، بلکه از قدرت موشکي آن و شدت حملات موشکي اين گروه به شهرهاي مرزي خود شوکه شد. رژيم سعودي حتي موفق به تسلط کامل بر استان «عدن» که از اهميت استراتژيک بالايي نيز برخوردار است، نشد.

سعوديها پس از نااميد شدن از تضعيف قدرت أنصارالله و همچنين بازنشاندن هادي بر کرسي قدرت در يمن، تلاش کردند تا از طريق تشديد حملات وحشيانه خود به اين کشور همزمان با تشديد تحريم‌هاي اقتصادي، يمني ها را در مقابل أنصارالله قرار دهند؛ به گونه اي که مردم يمن به نيابت از رياض مانع از تداوم عمليات نظامي أنصارالله عليه نظاميان سعودي و مزدوران آن در شهرهاي مرزي شوند. با اين حال، رياض در اين زمينه نيز همچون گذشته دچار اشتباه محاسباتي شد و نتوانست هدفي را که دنبال مي کند، محقق سازد. مردم يمن با وجود شهداي بسيار زيادي که در مقابله با رژيم سعودي دادند، باز هم حاضر نشدند دست از حمايت جنبش «أنصارالله» کشيده و به نوعي پشت آن را خالي کنند.

در همين ارتباط، «بروس رايدل» تحليلگر سابق امور خاورميانه در سازمان سيا در خصوص شکست عربستان سعودي در تحقق اهداف خود در يمن، مي نويسد: «واقعيت اين است که ثروتمندترين کشور عربي به فقيرترين کشور عربي يورش برد و در اين ميان، جامعه جهاني هيچ گامي را در راستاي حمايت از غيرنظاميان انجام نداد». وي همچنين افزود: «در اين ميان، ايالات متحده آمريکا و انگليس جنگ عليه يمن را براي سعوديها تسهيل کردند. بسياري از جنگنده هاي پيشرفته و تسليحات گوناگون توسط دستگاه هاي اطلاعاتي آمريکا و انگليس به عربستان واگذار شد. با تمام اين‌ها، عربستان سعودي موفق به هيچ‌يک از اهداف خود از حمله نظامي به يمن نشد».

در حال حاضر، کار به جايي رسيده است که سعوديها، خود نيز قادر به طرح ادعاي موفقيت عمليات «طوفان قاطعانه» در يمن نيستند. آنها به خوبي مي دانند که اين عمليات نتوانسته اهداف مورد نظر آنها را تأمين کند. بسياري از تحليلگران بر اين باورند که «سلمان بن عبدالعزيز» پادشاه رژيم سعودي در حال حاضر به دنبال يافتن يک پايان آبرومندانه براي جنگ عليه يمن مي‌گردد؛ پاياني که بتواند به وسيله آن بر دو سال جنايت جنگي عليه يک ملت بي دفاع و بي گناه سرپوش بگذارد.

از سوي ديگر، اين احتمال نيز وجود دارد که حملات سعوديها به يمن تا زمان بروز يک فاجعه انساني تمام عيار در اين کشور ادامه يابد. به نظر مي رسد که عربستان سعودي سياست تشديد حملات نظامي را به صورت موازي با تشديد تحريم‌هاي اقتصادي عليه مردم يمن، در دستور کار خود قرار داده تا پس از نابودي کامل زيرساخت هاي يمن، گسترش قحطي و گرسنگي، سوءتغذيه و شيوع امراض و مرگ و مير در اين کشور، يمني‌ها به راحتي تسليم خواسته هاي نامشروع مسئولان رياض شوند. البته اين احتمال، بعيد هم به نظر نمي رسد، چراکه در شرايط کنوني بسياري از نهادها و سازمان‌هاي حقوق بشري بين المللي به اين مسئله اذعان دارند که يمن در آستانه مواجهه با يک فاجعه انساني بي‌سابقه است؛ فاجعه‌اي که سعوديها بي‌صبرانه انتظار تحقق آن را مي‌کشند و درست به همين دليل است که با وجود شکست مفتضحانه، همچنان به حملات خود به يمن ادامه مي دهند.

علاوه بر آنچه که ذکر شد، برخي از اخبار حاکي از آن هستند که عربستان سعودي پس از متحمل شدن شکست سنگين در شهر «حلب» سوريه و تار و مار شدن مزدورانش در اين شهر توسط ارتش و نيروهاي مقاومت سوري، در حال انتقال بخشي از تروريست هاي تکفيري از سوريه به يمن است. سعوديها قصد دارند از اين طريق، ضمن تقويت گروه تروريستي ـ تکفيري القاعده در نقاط مختلف يمن، قدرت انصارالله را تضعيف کنند. در واقع، به نظر مي رسد که اين اقدام، آخرين حربه سعوديها براي شکست جنبش أنصارالله و کميته هاي مردمي يمن باشد. البته اعزام بخشي از تروريست ها از حلب به يمن، في نفسه حاکي از عجز و ناتواني سعوديها در تکيه بر قدرت کنوني خود براي مقابله با نيروهاي يمني است.

در هر صورت، در شرايط کنوني عربستان سعودي تنها راه نجات خود از باتلاق يمن را در سياست‌هاي آينده «دونالد ترامپ» رئيس جمهوري جديد ايالات متحده آمريکا جستجو مي کند. رياض اميدوار است تا دولت جديد آمريکا حمايت هاي نظامي و تسليحاتي بيشتري از آن در جنگ يمن به عمل آورد. بايد منتظر ماند و ديد که آيا ترامپ خود را وارد بازي شکست خورده رياض خواهد کرد يا نه.