۰
شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۴

تجارت آزاد: ساختن جهان بر اساس تصویر آمریکایی

تجارت آزاد: ساختن جهان بر اساس تصویر آمریکایی
پارادایم هایی که یک شخص هنگام اندیشیدن پیرامون هر موضوعی  به کار می گیرد (یا وجودشان را مسلم فرض می کند) تعیین کننده نتیجه گیری هایی است که به آنها می رسد. انتخاب یک پاردایم نادرست معمولا نشان از آن دارد که تفکر روند قابل قبولی ندارد.

مدت هاست در عمل نشان داده شده که تجارت آزاد، مانع تجارت است. به منظور جلوگیری از وارد آمدن زیان به تولید کنندگان داخلی در نتیجه صدور اجازه برای تجارت آزاد با تولید کنندگان خارجی، موانعی وضع می شود. از میان برداشته شدن این موانع بار دیگر به وارد آمدن زیان هایی منجر می شود که آن موانع به منظور جلوگیری از آن  معرفی شده بود. یک بررسی دقیق از پاردایم ها مانع از رسیدن به این استنتاج نادرست خواهد شد.

پارادایم اساسی تجارت آزاد این است: کشور الف محصولاتی را برای مصرف داخلی تولید می کند، ولی تولید آن بیش از نیاز مصرفی کشور است. این تولید اضافی به کشور ب فرستاده می شود که هیچ کالای مشابهی برای فروش در آنجا تولید نمی شود. کشور ب همین کار را با کالایی متفاوت انجام می دهد. هر دو کشور از این تجارت سود می برند. از اولین نمونه های این نوع کار، تجارت اروپا با چین بود. اروپایی ها وسایل فلزی تولید می کردکه به چین ارسال می شد و در مقابل پارچه ابریشمی وارد می کردند. ابزارهای فلزی برای چینی ها، پارچه ابریشمی برای اروپایی ها؛ یک معامله برد ـ برد.

تجارت منطبق بر این پارادایم صورت می گیرد که هر دو طرف تجاری در این میان منتفع شوند. اما با تغییر این پارادایم، همیشه در نهایت نتایج نادرستی برای کشورهای مربوطه حاصل می شود. اگر چینی ها وسایل فلزی مشابه با وسایلی که ایتالیایی ها تولید می کردند می ساختند، تجارت بین ایتالیا و چین به ایجاد رقابتی منجر می شد که به تولید کنندگان دست کم در یکی از این کشورها لطمه وارد می کرد، مگر آنکه بازار این محصولات چنان گسترش بیابد که بتواند خود را با عرضه اضافی سازگار کند. تضمین چنین افزایشی در بازار  غیرممکن است.  بنابراین برای ممانعت از زیان اقتصادی در نتیجه چنین رقابتی، موانعی (تعرفه ها) بر سر تجارت وضع شدند.

تجارت آزاد مستلزم معاهدات بین المللی نیست. تجارت آزاد راهی طبیعی برای تجارت بین المللی است.  تلاش بین المللی جاری برای تعریف تجارت به وسیله توافقات تجاری،  نوعی تحریف و دستکاری در ایده اساسی است و باید با کمی بدبینی مورد بررسی قرار گیرد.

این پارادایم بنیادین را نمی توان برای توضیح آنچه که امروزه در جریان است به کار گرفت. مثلا پارادایمی را که در حال حاضر مطلوب شرکت ها و اقتصاددانان آمریکایی است در نظر بگیرید: تولید کننده یک کالا که در کشور الف مصرف داخلی دارد، تولید خود را به کشور ب آف شور می کند و بعد محصولات تولید شده را دوباره به کشور الف برمی گرداند تا درآنجا بفروشد. اقتصاددانان ادعا می کنند که این کار به نفع مردم کشور الف است و باعث می شود که با این کار، تولید این محصولات به قیمت پایین تری تمام شود، اما در این پارادایم هیچ چیز تولید کننده را مجبور به پایین آوردن قیمت های خود نمی کند. این ادعا فاقد هرگونه توجیهی در این باره است. در واقع در این پارادایم هیچ چیزی وجود ندارد که مانع از آن شود که تولید کننده قیمت های خود را افزایش ندهد. قیمت هیچ محصولی را منحصرا  محل تولید آن تعیین نمی کند.

بعلاوه کشور الف را مثلا کشوری نظیر ژاپن فرض کنید که در آن کیمونو و چوب های غذا خوری پر طرفدارند و کالاهایی سنتی به حساب می آیند. حالا تجسم کنید که تولید کنندگان این محصولات تصمیم می گیرند تولید خود را به ایالات متحده آف شور کنند که در آن کیمونو و چوب غذاخوری به طور سنتی مصرفی ندارند. هر چند که این رویه تجارت توصیف می شود، ولی هیچ چیزی تجارت نمی شود. این کار نه موجب غنای فرهنگ ژاپن  شده و نه آمریکا. در حقیقت اقتصاد هر دو کشور لطمه هم خورده اند. ژاپن هیچ چیز جز از دست رفتن مشاغل تولیدی گیرش نیامده و تنها چیزی که گیر آمریکا آمده، معدودی شغل حاشیه ای و با دستمزد پایین است.

این وضعیتی است که تولیدکنندگان آمریکایی در نتیجه آف شور تولیدات خود ایجاد کرده اند. این پارادایم تحریفی همه جانبه از پارادایمی اساسی است که هزاران سال بر تجارت بین المللی حاکم بوده است. در واقع نه تنها این یک پارادایم تجارت بین المللی نیست، بلکه هیچ نوع تجارتی نیست.
اما اگر محصولاتی که در این میان مطرح هستند عموما در هر دو کشور مصرف شوند چه؟

این پارادایم را در نظر بگیرید: آلمان ها تصمیم می گیرند تلاش کنند تعداد اتومبیل های ساخت آلمان را که در آمریکا به فروش می روند، افزایش دهند. رقابت بین تولید کنندگان اتومبیل آلمانی و آمریکایی شدید است. یا اتومبیل های وارداتی به افزایش تعداد اتومبیل های فروخته شده در آمریکا منتج می شود یا آلمان ها از افزایش سهم خود در بازار آمریکا ناکام می مانند یا فروش اتومبیل های ساخت آمریکا تنزل پیدا می کند. هیچ شق بدیل دیگری در این بین وجود ندارد.

هم اکنون اقتصاددانان فرض را بر این می گیرند که تعداد اتومبیل های فروخته شده افزایش پیدا می کند. اما فراموش می کنند که بازار به طور بی نهایت قابل گسترش هم نیست. باز هم هیچ چیز در این پارادایم افزایش تعداد اتومبیل های شده را ناگزیر نمی کند. افزایش در عرضه ضرورتا موجب افزایش برابر در تقاضا نمی شود و زمانی که این پارادایم  عمومیت داده می شود تا محصولات بیشتر و بیشتری را شامل شود، محدودیتی که بر سر راه افزایش فروش در بازار وجود دارد، محصولات بیشتر و بیشتری را در بر خواهد گرفت. نتیجه  بیکار شدن گسترده کارمندان است، یعنی دقیقا همان چیزی که در آمریکا اتفاق افتاد.

هیچ یک از کشورهای جهان نمی توانند  با این نیت که هر چه را که در داخل مصرف نشد در جای دیگر خواهد فروخت، به طور مداوم  تولید محصولات خود را افزایش دهند. از آمریکاییان نمی توان  انتظار داشت که تولید اضافه کیمونو و چوب غذاخوری ژاپنی ها را خریداری کنند! به همین ترتیب از بقیه جهان نمی توان انتظار داشت هر چیزی را که آمریکاییان می خواهند بفروشند خریداری کنند. در نتیجه این ادعا که توافقنامه های تجاری به افزایش بیشتر صادرات آمریکا منتج خواهد شد، گزاره درستی نیست. این کار اصلا نمی تواند به هیچ افزایشی در صادرات منتج شود.

کشورها برای  ترویج و تامین منافع کشورهای دیگر نیست که هنگام عقد توافقنامه ها مذاکره می کنند، بلکه برای تامین منافع خودشان است که مذاکره می کنند. نفتا  برای تامین منافع مکزیک نبود که مورد مذاکره قرار گرفت اما برای تامین منافع آمریکا نیز مورد مذاکره قرار نگرفت. پس چرا دولت آمریکا اصرار بر مذاکره بر سر توافقنامه های «تجارت آزاد» دارد؟ شاید هدف چنین توافقاتی اصلا تجارت نباشد. دولت ها دروغ می گویند!

فرض کنید که آمریکایی ها شروع به پوشیدن کیمونو و غذا خوردن با چوب کرده اند. همچنین فرض کنید که آنها شروع به خوردن گوشت نهنگ و برنج به جای استیک گوساله و سیب زمینی کرده اند. فرض کنید که آنها به جای فوتبال آمریکایی به تماشای کشتی سومو می نشینند. منظورم را فهمیدید. هر چه آمریکاییان با محصولات ژاپنی بیشتری تطبیق پیدا کنند، آمریکا بیشتر شبیه ژاپن می شود. در واقع یک اصل دراینجا وجود دارد. هر چه یک فرهنگ خود را با دیگری بیشتر سازگار کند، فرهنگ ها بیشتر شبیه هم می شوند. به طورخاص هرچه آمریکا محصولات بیشتری به بقیه کشورهای جهان صادر کند، بقیه جهان بیشتر شبیه آمریکا به نظر می رسند. جنبش تجارت آزاد ابزاری است دقیقا برای این نوع تغییر رژیم. زمانی که آمریکا یک دولت بومی را برمی دارد و آن را با یک دولت دوست خود جایگزین می کند، در واقع تلاش دارد جهان را بیشتر منطبق با تصویر آمریکا بسازد. «تجارت آزاد» دقیقا مربوط به همین هدف است. تغییر رژیم و تجارت آزاد ابزارهای سلطه جویی محسوب می شوند اما آمریکا از آنها منتفع نشده است.

 آمریکا در دهه 1980 مذاکرات بر سر توافقات به اصطلاح «تجارت آزاد» را آغاز کرد. در حال حاضر چنین توافقاتی با 20 کشور دیگر وجود دارد. حتما کشور آمریکا از آن زمان به بعد شکوفا شده است، این طورنیست؟

خب نه، اینطور نیست. از آن زمان به بعد دستمزدها در آمریکا متوقف مانده و کشور بدترین سقوط مالی را بعد از رکود بزرگ دهه 30 تجربه کرده است. بخش عمده ای از این اتفاقات به خاطر موفقیت «تجارت آزاد» بوده است. افراد باهوش موفقیت سیاست ها را بر اساس نتایج آنها اندازه گیری می کنند. آمریکا موفقیت را با ناکامی اندازه می گیرد.

تغییر رژیم نیز ناکام مانده است. تنها کاری که انجام شده خلق کشمکش بوده. اما ناکامی تغییر رژیم نیز پیشاپیش به خوبی معلوم است.

فکر کنید که اگر جهان بر اساس تصویری ساخته شود که آمریکا درذهن دارد، چه شکل و شمایلی پیدا خواهد کرد. فلاکت بی حد و اندازه خواهد شد. مردمان اندیشمند درهمه جا  پیشاپیش از این فاجعه با خبر شده اند. آمریکا در سراسرجهان به خاطر آنچه که تلاش دارد انجام دهد منفور شده، نه به هیچ دلیل دیگری.

مردم جهان نمی خواهند دست از فرهنگ خود بردارند. مردم هند حتی بعد از افزون بریک قرن استعمار نمی خواهند مردانگلیسی باشند. همانطور که دوگل فهمیده بود مردم الجزایر نمی خواستند فرانسوی باشند و امروز بعد از چند دهه زندگی در فرانسه هم چنین نمی خواهند. با وجود این افسانه آمریکایی که همه دلشان می خواهد یک آمریکایی باشند، متاسفانه آنها واقعا چنین چیزی نمی خواهند، همانطور که بسیاری ازمحصولات آمریکایی را نمی خواهند.

نویسنده:  جان کوزی (John Kozy) استاد بازنشسته فلسفه و منطق که در حوزه های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می نویسد
منبع: yon.ir/1tpMT
انتهای پیام. 
کد مطلب : ۷۲۵۶۸۱
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما