روسیه و ضرورت تقویت استراتژی های بازدارنده علیه غرب

اظهارات اخير رئيس جمهور روسيه در خصوص آمادگي وي براي حضور مجدد در قدرت پيامي آشکار به غرب و ناتو محسوب مي شود. بر اين اساس پوتين قصد ندارد رويکرد تقابلي غرب در قبال کاخ کرملين را بدون پاسخ بگذارد. همين مسئله به طور طبيعي دستان مقامات غربي را در مصاف با مسکو بسته تر خواهد کرد. رئيس‌جمهوري روسيه با تاکيد بر اينکه مسکو در عرصه جهاني منزوي نيست و منزوي نخواهد شد، خطر تبعات فاجعه‌بار تحريم‌هاي غرب براي اقتصاد روسيه را بي‌اهميت شمرده است.

پوتين در ابتداي سخنان خود اظهار نموده است که از نظر ما پرده آهنين نابود شده است. ما تحت هيچ شرايطي اين مسير را ادامه نمي‌دهيم و هيچ‌کس نمي‌تواند در اطراف ما ديوار بسازد. اين غيرممکن است.به کارگيري اين اصطلاح از سوي پوتين،آن هم به عنوان مقدمه پيامي که عملا مخاطب آن غرب
مي باشد در نوع خود قابل تامل است!

پرده آهنين نام بخش‌بندي مرزي اروپاي پس از جنگ جهاني دوم در 1945 و در جنگ سرد به دو بخش اروپاي غربي و کشورهاي عضو پيمان ورشو بود. با پايان جنگ سرد در 1991 پرده آهنين نيز برچيده‌ شد.

رئيس جمهور روسيه در اين خصوص مي گويد: "قصدي براي کشمکش با غرب يا تشکيل دوباره پرده آهنين ندارد اما کشورش براي منافع ژئوپليتيکي و تحقق دستورالعمل‌ها براي بهبود شرايطش تلاش مي‌کند.ما نيازي به رقابت با هيچ کشور غربي يا کشمکش با آنها را نداريم بلکه به دنبال تحقق بخشيدن آرام به دستورالعمل‌هاي خود براي بهبود شرايط هستيم."

در اين خصوص رئيس جمهور روسيه گريزي به دوران يلتسين زده است. اين گريز در کل نشان مي دهد که پوتين با نوعي بهره گيري از گذشته و در عين حال با نوعي نگاه به آينده تحولات مربوط به روسيه و سياست خارجي مسکو را رصد مي کند. در اين ميان پوتين هر احتمالي را ممکن مي داند و براي هر گزينه اي برنامه اي در سياست خارجي کشورش تعريف کرده است. در اين خصوص رئيس جمهوري روسيه با اشاره به بوريس يلتسين، نخستين رئيس جمهوري فدراسيون روسيه اعلام کرده است که او در ابتداي امر در چشم غربي‌ها با عنوان فردي مورد قبول واقع شد اما پس از آنکه از يوگسلاوي دفاع کرد و به دنبال منافع کشورش در منطقه بالکان دست به اقداماتي زد، تبديل به دشمني براي غرب شد. امروز نيز ما با توجه به اوضاع پيرامون اوکراين و دفاع از شهروندان روس در اين کشور به نمونه‌اي از دشمن غرب تبديل شده‌ايم همان‌طور که در آغاز پيدايش فدراسيون روسيه پس از فروپاشي شوروي کشور با آن مواجه بود و آن تلاش براي منافع ژئوپليتيکي در شرايط کنوني و حل مشکلات اقتصادي است.پوتين در اين خصوص اعلام کرده است اگر بخواهيم فقط دست بر روي شانه‌هاي يکديگر بگذاريم، همديگر را دوست قلمداد کنيم، سفر کنيم و در نشست‌هايي نظير گروه هشت حضور يابيم و از ارتباطات و برخوردهاي غير رسمي اين چنيني تنها هدف کنار هم نشستن را دنبال کنيم، در حالي که نسبت به منافع‌مان مسئولانه عمل نکنيم و توجهي به موضع روسيه براي حل و فصل مسائل کليدي مختلف نداشته باشيم، فايده‌ اين کارها چه مي‌تواند باشد؟

نکته ديگري که در اين خصوص مطرح مي شود به تمايل دوباره پوتين براي حضور در انتخابات رياست جمهوري سال 2018 باز مي گردد. اين روند همچنان رو به رشد است. محبوبيت رئيس جمهوري روسيه با 87 درصد آراي مثبت مردم در ماه اوت رکورد زد.در نظرسنجي صورت گرفته توسط مرکز مستقل لووادا، «ولاديمير پوتين »رئيس جمهوري روسيه، با کسب 87 درصد راي مثبت مردم از شش سال گذشته به بالاترين سطح خود رسيد.از روس‌هاي مورد پرسش قرار گرفته، 87 درصد آرا مثبت بود که از ژانويه تاکنون رشد 22 درصدي داشته است. تعداد افراد ناراضي از اقدامات ولاديمير پوتين از ژانويه تاکنون 34 درصد کاهش داشته است و به 13 درصد در ماه اوت رسيده است.در هر حال نظرسنجي ها نشان مي دهد که هرگاه پوتين در مقابل غرب و واشنگتن و اتحاديه اروپا ايستادگي کرده و در مقابل سياستهاي ناتو برخوردي قاطعانه داشته است، محبوبيت وي نيز افزايش يافته و به نقطه اوج خود رسيده است. در حال حاضر نيز پوتين محبوبيت خوبي دارد. اين بالاترين آمار از زمان جنگ روسيه و گرجستان در سال 2008 است که محبوبيت پوتين با 88 درصد آرا به اوج خود رسيد.محبوبيت ديميتري مدودف، نخست وزير روسيه نيز با 71 درصد آراي مثبت در ماه اوت نسبت به 48 درصد در ژانويه رشد داشته است.در اين ميان 66 درصد راي دهندگان موافق بودند که دولت در مسير درست است. لازم به ذکر است که در حال حاضر روسيه شدت تقابل خود را با اروپا بيشتر ساخته است.

در نهايت اينکه بحرانهاي جاري ميان روسيه و ناتو بحراني ابتدايي و روبنايي نيست. اين بحران با گذشت زمان تقويت خواهد شد. در اين ميان کاخ کرملين ناچار خواهد بود ضمن تقويت استراتژيهاي بازدارنده،استراتژيهاي تقابلي پيش برنده را نيز در قبال غرب تقويت کند. به عبارت بهتر، روسيه بايد خود را براي تقابلي همه‌جانبه با غرب آماده کند. احتمال حضور جمهوريخواهان در قدرت در انتخابات رياست جمهوري سال 2016 اين تقابل را به طور طبيعي تقويت خواهد کرد. ضمن اينکه در دوران حضور اوباما و طي دو سال آتي نيز اين تقابل وجود خواهد داشت.

سعيدسبحاني
منبع: رسالت