چالش‌های اردوغان پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری

رسیدن «رجب طیب اردوغان» به پست ریاست جمهوری ترکیه در روز یکشنبه، باز هم ممکن است مانند یک معجزه اتفاق بیفتد اما این ریاست‌جمهوری برای کسی که به سبکسری خود روابط خارجی کشور را تخریب کرد و باعث تفرقه در میان مردم خودش شد یک پیک‌نیک نیست. مرحله آینده در ترکیه به خصوص در مورد چرخش به سمت غرب با تغییرات قابل توجهی همراه خواهد بود و این تغییرات، این بار در دست یک رئیس‌جمهور اسلامگراست.

اردوغان خوب می‌داند که در صورت پیروز شدن مسئولیتهای بزرگی پیش روی اوست خصوصا اینکه بارقه‌های افراط‌گرایی در ترکیه نمایان شده است و این مسئله در قالب شبکه‌های اجتماعی نیست بلکه در واقعیت اتفاق افتاده و نمونه آن آتش‌زدن مسجد «المحمدیه» شیعیان ترکیه و ستاد انتخاباتی حزب کردی «دموکراسی ملت» است. همچنین داعش فقط سرکنسولگر این کشور و 48 ترک دیگر را در موصل به اسارت نگرفته بلکه به داخل خود ترکیه آمده است و مشاهده می‌شود که نمازگزاران برخی مساجد در هنگام خروج از مسجد شعارهایی در حمایت از جهاد و همراهی این گروهک سر میدهند.

امنیت، یکی از مشکلات بزرگی است که اردوغان پس از ورود به کاخ ریاست‌جمهوری با آن روبروست و شاید سوال مهمی که در این باره مطرح است این است که تیم اطلاعاتی و امنیتی اردوغان چطور میخواهد با مشکلات امنیتی آنهم در زمانیکه ترکیه با گروهایی تروریستی در سوریه و عراق در ارتباط است مبارزه کند، مشکل دیگر ترکهایی هستند که در صفوف داعش و دیگر گروههای تروریستی می‌جنگند و تعداشان به هزار نفر میرسد.

اما اگر مشکلات منطقه‌ای که اردوغان با آنها روبروست را کنار بگذاریم مسائل داخلی که به دلیل سیاست خود وی برای ترکیه ایجاد شده بسیار بیشتر است، ترکیه هیچوقت مانند امروز چند دستگی سیاسی، مذهبی و اجتماعی مانند امروز را تجربه نکرده بود. اردوغان چگونه میتواند شکاف ایجاد شده در میان جامعه خصوصا در مورد علویان و تحریکات علیه آنان را برطرف کند؟

آیا وی به وعده‌هایش در قبال کُردها و آشتی با آنها عمل خواهد کرد؟ آیا «عبدالله اوجالان» را آزاد خواهد کرد؟ آیا به مجازات مخالفانش ادامه خواهد داد؟ طرح او برای نزدیک کردن احزاب خصوصا احزاب مخالف سکولار چیست؟ آیا سیاست مکرآمیز خود در مورد احزاب همپیمان با «فتح‌الله گولن» ادامه خواهد داد؟

به این نحو بحث و گفتگوها در مورد تغییرات پیش روی حزب حاکم پس از استعفای اردوغان، احتمال تخطی اردوغان از قانون اساسی و ادامه ریاست این حزب و با انتخابات زودهنگام پارلمانی برای کسب کرسیهای بیشتر توسط وی ادامه دارد.

از نظر منطقه‌ای نیز حوادث خلاف جهت خواست اردوغان است و ترکیه با بحرانهای مختلف از جمله در زمینه اقتصاد روبروست برای مثال حجم تبادل تجاری‌اش با تل‌آویو و عراق کم شده است. اردوغان سعی میکند که برای اعمال نفوذ بیشتر در عراق بر طبق خواست ایران با این کشور در رابطه باشد و هم چنین در پی تقویت روابطش با ایران، روسیه، اروپا و جمهوریهای ترکمن و آفریقا است.

از سویی دیگر اردوغان حواسش به غرب نیز هست و علیرغم مجادله‌هایی که بین ترکیه و غرب پیش آمد غزب به روش اردوغان عادت کرده و رابطه میان آمریکا و ترکیه به خاطر منافع مشترکی که در خاورمیانه دارند پایان نپذیرفته است.

غرب متوجه است که اسلوبی که اردوغان اخیرا در حال پیاده کردن آن است به خاطر انتخابات است و سیاست خارجی او این نیست. همچنین ترکیه به عنوان دروازه اقتصاد و امنیت اروپا باقی خواهد ماند به همین دلیل در مرحله آینده آتش‌بس بین اردوغان و غرب تکیه کننده به لوله‌های نفتی که از ترکیه می‌آیند، قابل پیش‌بینی است.