نویسنده: سیدبهزاد اخلاقی
کالاهان در دانشگاه مرکزی مانگوئا موسوم به «یوسیای» (UCA) با اعتراض نسبت به تصمیم دادگاه عالی نیکاراگوآ برای تغییر در قانون اساسی و انتخابات، اشتباه استراتژیک قابل توجهی را مرتکب شد. بعد از آنکه وی در یوسیای اعلام کرد، نمیداند چرا دادگاه عالی پذیرفته است اورتگا برای بار دیگر میتواند در انتخابات ریاستجمهوری نیکاراگوآ شرکت کند، مورد حمله دانشجویان قرار گرفت. معترضان با پرتاب ترقه و بمبهای آتشزا بهطرف کالاهان وی را مجبور کردند از ترس به یکی از کلاسهای شرقی طبقه دوم ساختمان مرکزی یوسیای فرار کند. کالاهان دقایقی را در این کلاس منتظر نیروهای امنیتی ماند تا این نیروها با سرعت توانستند وی را از ساختمان خارج کنند. کالاهان همراه سفرای دیگر کشورهای آمریکایی در مراسمی که به مناسبت تعامل بیشتر بین دانشگاهها تشکیل شده بود شرکت داشتند. تصاویری که رسانههای نیکاراگوآ از کالاهان پخش کردند چهره وی بهعنوان یک سفیر را در اذهان عمومی تخریب کرده است. وی در حالی که از سوی پلیس ضدشورش نیکاراگوآ احاطه شده بود با صورتی برافروخته به دنبال خروج از مخمصهای که خودش مسبب اصلی آن بود میگشت. این تفسیری است که مفسر اخبار صبح در تلویزیون نیکاراگوآ در رابطه با سفیر ایالات متحده ارائه کرد. مخالفت با کالاهان زمانی آغاز شد که این دیپلمات آمریکایی روز چهارشنبه نسبت به تغییر قانون انتخابات نیکاراگوآ مصوب سال 1987 اعتراض کرده بود. این اقدام موجب شد مردم نیکاراگوآ در مقابل سفارتخانه ایالات متحده گردهم آیند و خواستار اخراج این دیپلمات آمریکایی از کشورشان شوند. دولت دانیل اورتگا روز جمعه اعتراض رسمی خود را نسبت به اظهارات کالاهان به شورایعالی کشورهای آمریکای لاتین اعلام کرده بود. سخنان سفیر آمریکا از سوی دولت نیکاراگوآ بهعنوان دخالت در امور داخلی تعبیر شده و دولت دانیل اورتگا خواستار تعویض سفیر آمریکا در کشورش شده است. واشنگتن هنوز واکنشی نسبت به این اقدام نشان نداده اما به نظر میرسد کالاهان بزودی تغییر کند. بر اساس قانون جدید نیکاراگوآ، اورتگا میتواند 2 دوره پیاپی در انتخابات ریاستجمهوری شرکت کند. اورتگا، رهبر جنبش ملی ساندنیستهای نیکاراگوآ سال 1984 توانست در انتخابات سراسری این کشور پیروز شود. وی سال 1990 با شکست مقابل رقیب غربگرای خود، از قدرت کنارهگیری کرد.
دخالت عربستان در یمن
سعوديها به دنبال کدام اهداف راهبردی هستند؟
طهصابريان:پژوهشگران و آگاهان به مسائل یمن، پردهها را از تلاشهای ریاض جهت بلعیدن صنعا برداشتهاند. سعودیها هنوز به اصول سیاست خارجی ملک عبدالعزیز آلسعود (موسس دولت سوم سعودی 1953- 1902) در قبال یمن پایبند هستند و کوشش میکنند سرزمینهای نجران، جیزان و جازان (منطقه یمنی هستند) را ضمیمه عربستان سعودی کنند و در دیگر قراردادهای جده (در سال 2000 امضا شده) این امر محقق شده و منطقه عسیر که بخشی از اراضی شمال یمن است بهطور رسمی و قانونی به عربستان سعودی الحاق شده است. نمودهای مداخله علنی و پنهان عربستان سعودی در امور داخلی یمن و سرنوشت آن فراوان است که میتوان به تحولات اخیر و نقش سعودی در آن اشاره کرد: الف: نقش سعودیها در تاخیر استقلال یمن جنوبی: منطقه حضرموت و بندر عدن (مرکز یمن جنوبی) در قرن نوزدهم به خاطر اهمیت استراتژیک آن توسط استعمار پیر انگلیس مستعمره و از یمن جدا شد. بایل یمن جنوبی جهت رهایی از یوغ استعمار سالهای متمادی مبارزه کردند ولی ائتلاف عربستان سعودی – انگلیس مانع از تحقق چنین آرزوها و آمالی شد تا اینکه جوانان یمن جنوبی بویژه منطقه عدن و حضرموت با اقدامات چریکی توانستند استقلال کشور خویش را در سالهای (68-1967) به دست آورند. ب: نقش سعودیها در تقویت نظام مستبد خاندان حمیدالدین: گرچه نظام امامت زیدی عامل مهمی در استقلال و آزادی سرزمین یمن در قبال انگلیس، عثمانی و آلسعود بوده ولی ظلم و استبداد آن بویژه مخالفت با هرگونه اصلاحات به نظامي میرا تبدیل شده و سیاستهای ارتجاعی امام یحیی و امام بدر مانع اساسی در راه توسعه و نوگرایی سرزمین یمن شده بود. قیام مصلحان یمن توسط استبداد خاندان حمیدالدین و حمایتهای ملك عبدالعزیز آلسعود سرکوب شد. ج: نقش سعودی در جنگ داخلی یمن (جنگ میان جمهوریخواهان و سلطنتطلبان): اصلاحطلبان یمن با حمایتهای جمال عبدالناصر، رهبر مصر در سال 1962 توانستند نظام امامت زیدی را سرنگون کنند ولی ملکفیصل و شاه ایران به حمایت از سلطنتطلبان در یمن دخالت و میان برادران یمنی به خاطر همین دخالتها 5 سال جنگ داخلی راه افتاد و بسیاری از سرمایههای ملی این کشور نابود شد. با شکست سلطنتطلبان و تثبیت نظام جمهوری در یمن، دخالتهای تمامعیار ریاض و آلسعود در امور داخلی این سرزمین به پایان نرسید و این دخالتها همواره برای امنیت ملی صنعا مشکلات عدیدهای ایجاد کرده است. دخالتهای ریاض در امور صنعا تاثیر بسزایی روی روند توسعه و اصلاح در یمن داشته است. به نظر آگاهان به مسائل یمن این دخالتها عوامل مهمی در شکست طرحهای توسعه پایدار در یمن بوده و در تثبیت شرایط زیر نقش راهبردی داشته است: 1- سعودیها همواره با برقراری نظام جمهوری و مردمی در همسایگی خود احساس خطر میکنند، لذا سعودیها با سیاست و انواع ترفندها، موانع زیادی در راه تحول جامعه یمن از نظام عشیرهای به نظام مدنی به وجود آوردهاند.2- یمن به خاطر هراس از سیاستهای توسعهطلبانه سعودی بودجه نظامی خود را افزایش داده و جایگاه ارتش در نظام و سیاست را تقویت کرده و این امر به نحوی اقتصاد و توسعه پایدار کشور را تضعیف میکرده است.3-سیاستهای ریاض موجب طولانی شدن اتحاد یمن شد. روند اتحاد 2 یمن پس از استقلال عدن از انگلیس 23 سال طول کشید تا اینکه تحت شرایط منطقهای 2کشور در سال1990 متحد شده و ریاض دچار هراسهای امنیتی شد. حمایتهای مالی و لجستیکی ریاض از جنوبیها در سال 1994 تلاشی از سوی سعودیها جهت شکست تجربه وحدت 2یمن بود. د: نقش سعودی در یمن پس از 11 سپتامبر 2001: تمام جهانیان بخوبی میدانند که دولت سعودی کانون حمایت و پرورش القاعده و گروههای تروریستی سلفی جهادی است و آنچه هماکنون در انفجارهای انتحاری در پاکستان، افغانستان، بلوچستان ایران، عراق و اردوگاههای فلسطینی در لبنان و غزه نمایان است دست و نقش سعودی است. طوایف و مذاهب یمن طی قرون متمادی در صلح، صفا و همزیستی مسالمتآمیز میزیستند. اینک در این کشور جنگ و فتنه مذهبی میان شیعیان زیدی و پیروان فقه و اندیشه محمد عبدالوهاب و ابنتیمیه، در حال گسترش است. ریاض در کاشت تخم فتنه در این سرزمین اسلامی از ابتدا تاکنون نقش کلیدی و موسس و پولهای عربستان سعودی در تحریک قبایل جنوب یمن و شکستن تجربه وحدت 2یمن نقش موثر داشته است.
چهارگوشه
چین: دولت چین روز گذشته به اتحادیه اروپا هشدار داد که در مسائل داخلی این کشور دخالت نکند. روز جمعه اتحادیه اروپا بشدت به دلیل اعدام 2 شورشی تبتی به چین انتقاد کرده بود.
کرهجنوبی: لی هوراک، جاسوس سابق کرهجنوبی روز گذشته در 85 سالگی درگذشت. سفر پنهانی این ژنرال ارشد کرهجنوبی به کرهشمالی در سال 1972 موجب شد توافقنامه صلح میان 2 کره شکسته و تنشهای جدیدی آغاز شود.
هندوراس: متن توافقنامه امضا شده میان طرفین مناقشه در تگوسیگالپا (یعنی مانوئل زلایا و روبرتو میچلتی) هماکنون زیردست قانونگذاران است و آنها در صورت تصویب این توافقنامه، زمینه را برای بازگشت کامل مانوئل زلایا، رئیسجمهور قانونی هندوراس به کاخ ریاست جمهوری فراهم خواهند کرد.
زیمبابوه: رابرت موگابه، رئیسجمهور زیمبابوه روز گذشته مورگان چانگیرای، نخستوزیر این کشور را فردی متقلب و بیشرافت دانست. وی در اینباره گفت: ما دیگر نباید به کسانی که وانمود میکنند دنبال حکومت ائتلافی هستند اعتماد کنیم. آنها گاهی به دولت آشتی وارد و گاهی از آن خارج میشوند که این امر نشان از بیصداقتیشان دارد.
چک: واسلاو کلاوس، رئیسجمهور جمهوری چک که اکنون تنها مخالف پیمان لیبسون است در پی فشارهای گسترده سران اروپایی در اجلاس بروکسل عنوان کرد، هیچ تلاشی برای عدم تصویب این پیمان که قانون اساسی آینده اتحادیه اروپاست نخواهد کرد.
فیلیپین: درگیریهای روز گذشته در جنوب فیلیپین میان نیروهای دولتی و شبهنظامیان ضددولتی دستکم جان یک تن را گرفت.
سومالی: دولت اسپانيا قصد دارد روی کشتیهای ماهیگیری که اکثرا خصوصی هستند توپهای نظامی و اسلحههای برد متوسط نصب کند. این اقدام دولت میتواند راه جدیدی برای مبارزه با دزدان دریایی باشد.
روسیه: ولادیمیر پوتین، نخستوزیر روسیه، ویکتور یوشچنکو، رئیسجمهور اوکراین را مسبب اصلی مشکلات گازی میان 2کشور دانست. این در حالی است که خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا در سخنرانی اختتامیه اجلاس سران اروپا در بروکسل اعلام کرد، اتحادیه اروپايي نمیخواهد قربانی مشکلات گازی میان روسیه و اوکراین باشد.
کوبا: نهمین مجمع اقتصادی میان کوبا و ترکیه از روز گذشته در هاوانا آغاز به کار کرد.
پاکستان: 7 نظامی پاکستان در انفجار بمب در مسیر عبور کاروان ارتش در ایالت سرحد کشته شدند. گفته میشود این بمب را گروه طالبان کار گذاشته بود. در این حال منابع پلیس پاکستان اعلام کردند: طالبان با بمبگذاری در مدرسهای دولتی در منطقه خار «باجور اجنسی» ساختمان مدرسه را تخریب کردند. در این انفجار به کسی آسیبی نرسید. همچنین در پی بمباران جنگندههای ارتش پاکستان 15 شبه نظامی طالبانی کشته شدند.
خبرکوتاه
تلاش هيلاري براي احياي روند سازش
'گروه بينالملل:هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا در تلاشی جدید برای از سرگیری روند صلح خاورمیانه میان رژیم صهیونیستی و فلسطینیها روز گذشته به منظور دیدار با محمود عباس وارد ابوظبی امارات شد. صاحبنظران معتقدند که وی در این راه با چالشهای بسیاری روبهرو است زیرا فلسطینیها برای نشستن بر سر میز مذاکره با رژیم صهیونیستی مقاومت میکنند و از سوی دیگر اسرائیل نیز حاضر نیست به هیچ عنوان شهرکسازیهای خود را در کرانه باختری متوقف کند. در حالی که تقریبا یک سال از تصدی قدرت توسط باراک اوباما در آمریکا میگذرد، اما با توجه به تاکیدات اوباما بر تسریع روند صلح خاورمیانه هنوز هیچ پیشرفتی حاصل نشده و این امر ناامیدی رهبران سازشکار فلسطینی را در پی داشته است تا جایی که از اوباما بشدت سرخورده شده و به گفته یکی از مقامات بلندپایه فلسطینی که نخواست نامش فاش شود، تصمیم گرفتهاند بر موضع خود درباره گفتوگوهای صلح پافشاری کنند حتی اگر مسؤول شکست مذاکرات شناخته شوند. سران فلسطینی همچنین معتقدند عباس نمیتواند زمینه را برای توقف شهرکسازیها فراهم کند و مردم نیز از رهبری وی و تواضعهای بیحد و حصرش در مقابل خواستههای اسرائیل و آمریکا به ستوه آمدهاند.
نخستوزیر عراق استیضاح میشود
گروه بينالملل: کمیسیون امنیت ملی در پارلمان عراق خواستار استیضاح نوری مالکی، نخستوزیر عراق در پی انفجارهای خونین هفته گذشته این کشور است. به گزارش شبکه ماهوارهای بغداد وابسته به طارقالهاشمی، معاون رئیسجمهور عراق، کمیسیون امنیت ملی در پارلمان عراق به دنبال این است تا نوری مالکی، نخستوزیر عراق را به صحن پارلمان کشانده و او را استیضاح کند. پیش از این نیز ائتلاف یکپارچه عراق از نوری مالکی دعوت کرده بود تا جلسهای را در حاشیه پارلمان با او داشته باشند. استیضاح نوری مالکی، نخستوزیر عراق پس از انفجار خونین در مقابل 2 وزارتخانه عراق در منطقه الخضرا که توسط نیروهای آمریکایی حفاظت میشد، انجام میشود. این در حالی است که تعداد زیادی از افسران ارتش لبنان نیز در پی این انفجارها دستگیر و برای بازجویی تحویل مقامات قضایی شدهاند.در این 2 انفجار بیش از 150نفر کشته و بیش از 700 نفر دیگر زخمی شدند.
انتقاد بوش از اوباما در هندوستان
گروه بینالملل: جورج دبلیو بوش، رئیسجمهور سابق آمریکا طی سخنرانی در دهلی نو، پایتخت هند اعلام کرد که اگر طالبان و القاعده موفق شوند تا کنترل دوباره افغانستان را به دست بگیرند، جهان با تهدیدات جدی مواجه خواهد شد. وی که برای دومین بار به هند سفر کرده است در کنفرانسی اظهار داشت: جنگ با طالبان باید با پیروزی آمریکا بر تروریسم و ممانعت از بازگشت ظلم و ستم به افغانستان همراه باشد. این سخنان در حالی از سوی پایهگذار جنگ با ترور بیان میشود که امسال خونبارترین سال برای نظامیان آمریکایی در افغانستان بوده و با توجه به اوضاع سیاسی هنوز باراک اوباما، رئیسجمهور این کشور هیچ تصمیمی برای ارسال نیروی اضافی به این منطقه اتخاذ نکرده است. رئیسجمهور سابق آمریکا با اشاره به وضعیت اوباما افزود: او (اوباما) نخستین گزینه مورد نظر برای تصدی ریاستجمهوری آمریکا نبود ولی من برایش آرزوی موفقیت میکنم. نمیخواهم بیش از این وقتم را صرف انتقاد از اوباما بکنم زیرا به اندازه کافی منتقد دارد.
امضای توافقنامه نظامی میان کلمبیا و آمریکا
گروه بینالملل: جلسه خصوصی میان 3 وزیر کلمبیایی و سفیر آمریکا در کلمبو با توجه به مخالفتهای گسترده هوگو چاوز برگزار شد و قرارداد حضور نظامی بیشتر و تردد آزادتر میان ایالات متحده و کلمبیا به امضای دوطرف رسید.پیش از امضای این قرارداد رئیسجمهور ونزوئلا اعلام کرده بود کشور بشدت با حضور نظامی بیشتر آمریکا در کلمبیا مخالف است زیرا کلمبو از این طریق تبدیل به محلی برای ماجراجویی واشنگتن خواهد شد. ایالات متحده 7 پایگاه نظامی در کلمبیا دارد که از طریق این اماکن با شبهنظامیان فارک و قاچاق مواد مخدر مبارزه میکند.هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا که در سفر خاورمیانهایاش است با استقبال از این قرارداد اظهار داشت: این بدان معنا نیست که ما شاهد افزایش چشمگیر نظامیان آمریکایی در خاک کلمبیا باشیم.واشنگتن با دولتی نمیجنگد و حضور ما تنها به دلیل مبارزه با سوداگران مواد مخدر است. به دنبال امضای این قرارداد میان واشنگتن و کلمبو، ونزوئلا در واکنشی قابل توجه نیروهای نظامی خود در مرز با کلمبیا را افزایش داد. این افزایش نیرو شامل بالگرد، تانک و یگانهای توپخانهای هستند. کشورهای چپ آمریکای لاتین بارها از کلمبیا خواستهاند در روابط نظامی خود با ایالات متحده
تجدیدنظر کند.