بمب ساعتی در عربستان به کار افتاده است

عطوان در مقاله ای تحلیلی که تحت عنوان "حکم اعدام شیخ نمر النمر یک بمب ساعتی در دستان دولتمردان عربستان سعودی است، چرا که اجرای این حکم مشکل بوده و عدم اجرای آن نیز مشکلی بزرگتر می باشد، آیا به اجرای حکم سرعت می بخشند یا اینکه پادشاه این کشور به صدور فرمان عفو متوسل می‌شود؟" روی پایگاه اینترنتی این روزنامه قرار گرفته، با اشاره به صدور حکم اعدام در حق آیت الله "نمر باقر النمر"، روحانی برجسته اهل تشیع از سوی دادگاه کیفری عربستان سعودی، به روند قانونی اجرای این حکم و پیامدهای ناگوار اجرای احتمالی آن پرداخته و تاکید کرده که برای حفظ وحدت ملی و جلوگیری از ریخته شدن خون شهروندان، می بایستی هر چه زودتر حکم لغو شود و این روحانی به همراه سایر روحانیون زندانی در این کشور مورد عفو عمومی قرار بگیرند، جایی که در مقاله خود آورده است:

«در حال حاضر بحران از هر چهار طرف عربستان سعودی را به محاصره خود درآورده، جایی که این کشور در جنوب با بحران حوثی ها روبرو است که شهرهای یمن یکی پس از دیگری در برابر پیشروی آنها سقوط می کنند، در شمال با بحران گروه "دولت اسلامی در عراق و شام" (داعش) دست و پنجه نرم می کند که ائتلافی بین المللی از ۵۰ کشور جهان برای مبارزه با آن تشکیل شده و خلافتی که اعلام کرده را بدون تسلط بر شهر "مکه مکرمه" تکمیل شده نمی داند، در شرق شاهد تشدید اختلاف با ایران می باشد و در غرب نیز نباید دنباله بحران گروه "اخوان المسلمین" در مصر و پیامدهای آن در لیبی را فراموش کنیم.

با این حال، بحران های داخلی هر چقدر هم در نگاه برخی ها کوچک به نظر بیایند، باز از بحران های خارجی خطرناک تر بوده و نباید آنها را دست کم گرفت، چرا که همواره این احتمال وجود دارد که رو به وخامت بگذارند و معادله های داخلی را بر هم بزنند.

در همین راستا، عربستان سعودی طی چند روز گذشته صحنه بروز دو حادثه داخلی بود که سکوت را شکستند و نگاه ها را متوجه وضعیت داخلی این کشور کردند.

حادثه نخست در رابطه با اهل تسنن بوده، جایی که یک جوان عربستانی به نام "عبدالعزیز الرشید" به سوی یک خودروی حامل دو شهروند آمریکایی عضو یک شرکت نظامی مسئول آموزش نیروهای گارد ملی سعودی تیراندازی کرده، یکی از آنها را به قتل رسانده و دیگری را نیز زخمی کرد.

این در حالی است که گمانه زنی هایی مطرح می شوند مبنی بر اینکه جوان مذکور که در آمریکا به دنیا آمده و دارای تابعیت این کشور نیز می باشد، به احتمال زیاد بنا به دلایل سیاسی و مذهبی و در نتیجه ارتباط با گروه های جهادی افراط گرا همچون "دولت اسلامی" و "القاعده"، دست به چنین اقدامی زده است.

حادثه دوم نیز مربوط به صدور حکم اعدام از سوی دادگاه کیفری عربستان سعودی در حق شیخ "نمر باقر النمر"، روحانی برجسته اهل تشیع می باشد که به اتهام خروج از دستور ولی امر، شعله ور ساختن فتنه فرقه ای، رهبری اعتراضات مردمی بر علیه نظام حاکم، کشیدن اسلحه به روی نیروهای امنیتی، ایجاد هرج و مرج، درخواست خروج نیروهای عربستان از خاک بحرین و پیوستن منطقه شیعه نشین "الشرقیه" عربستان به خاک این کشور محکوم شده است.

در حالی که در سرمقاله چند روز پیش روزنامه "رای الیوم" به مسئله تیراندازی به سوی خودرو حامل دو شهروند آمریکایی در مرکز شهر "الریاض"، پایتخت عربستان سعودی پرداخته شد، در این مقاله نیز به صدور حکم اعدام در حق شیخ "نمر باقر النمر" می پردازیم که واکنش های تند ایران و "حزب الله" لبنان را به دنبال داشته و نهادهای حقوق بشر بین المللی همچون سازمان عفو بین الملل نیز آن را محکوم کرده اند، چرا که صدور این حکم معانی زیادی دارد و در شهرهای "العوامیه"، "القطیف" و برخی دیگر از شهرهای واقع در شرق عربستان نیز موجی از اعتراض های گسترده را به راه انداخته است.

در همین حال، دولت ایران از زبان "حسین امیرعبدالهیان"، معاون وزیر امور خارجه خود نسبت به اجرای حکم اعدام در حق شیخ "نمر باقر النمر" هشدار داده و تاکید کرده که این مسئله تاثیرات شگرفی در روابط جهان اسلام با عربستان سعودی خواهد داشت و "حزب الله" لبنان نیز با صدور بیانیه ای، حکم اعدام را "ظالمانه و کاملا سیاسی" توصیف کرده و دولتمردان سعودی را از اجرای آن برحذر داشته است.

این در حالی است که حکم صادره از دادگاه کیفری عربستان سعودی مبنی بر اعدام شیخ "نمر باقر النمر" به صورت فوری اجرا نشده و دادگاه استیناف می تواند آن را نقض کند، در صورتی که حکم اعدام از سوی این دادگاه نیز تایید شود، به شورای عالی قضایی عربستان محول می گردد تا مورد تایید قرار گیرد و برای تایید نهایی نزد ملک "عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود"، پادشاه این کشور فرستاده شود که وی نیز در صورت موافقت با حکم، می بایستی آن را برای اجرا به وزارت کشور محول کند، بنابراین به احتمال زیاد روند قانونی اجرای حکم اعدام در حق این روحانی اهل تشیع چند ماهی به طول خواهد انجامید، مگر اینکه پادشاه سعودی بخواهد بنا به هر دلیلی اجرای حکم را تسریع بخشد.

با این حال، گمان نمی رود پادشاه عربستان سعودی در شرایط کنونی که این کشور با یک مرحله بحرانی داخلی و خارجی روبرو است، اجرای حکم اعدام شیخ "نمر باقر النمر" را تسریع بخشد، مگر اینکه خواهان دامن زدن به کشمکش با ایران و شعله ور ساختن آتش ناآرامی ها در منطقه "الشرقیه" و در میان شهروندان اهل تشیع باشد.

بر همین اساس، بعید نیست ملک "عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود" در اجرای حکم اعدام شیخ "نمر باقر النمر" درنگ کند و مدت زمان روند قانونی اجرای حکم را افزایش دهد، یا اینکه تصمیم بگیرد برای کاهش تنش با ایران و شهروندان اهل تشیع شرق عربستان، فرمان عفو این روحانی شیعه را صادر کند.

در حالی که اجرای حکم اعدام در حق شیخ "نمر باقر النمر"، ایران و شیعیان عربستان سعودی و سایر کشورهای منطقه را خشمگین خواهد کرد، از اظهار نظرهای برخی افراط گرایان در شبکه های اجتماعی نیز این چنین برمی آید که احتمال دارد عدم اجرای حکم از نظر برخی ها به معنای سازش دولتمردان عربستان با ایران و شیعیان از سر ترس باشد.

هر چند که ما نمی دانیم پادشاه عربستان سعودی چگونه با این مسئله تعامل خواهد کرد، اما امیدواریم که حکم اعدام در حق شیخ "نمر باقر النمر" اجرا نشود، دلیل ما برای این کار نیز ترس از واکنش ها به این اقدام و عملی شدن تهدیدها و هشدارهای برخی کشورها و جهت ها نیست، بلکه به وحدت ملی و جلوگیری از ریخته شدن خون مردم باور داریم و بر آن تاکید می کنیم.

در واقع، ما امیدواریم ملک "عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود" فرمان عفو عمومی در حق شیخ "نمر باقر النمر" و سایر روحانیون موجود در زندان های عربستان سعودی از قبیل شیخ "سعود مختار الهاشمی"، شیخ "محمد بن عبدالرحمن العریفی"، شیخ "مبارک بن سعید بن زعیر" و خیلی های دیگر را صادر کند.

در پایان باید گفت که در دوران آزادی ها و انقلاب های خواهان عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد، دیگر خروج از دستور ولی امر، یک جرم سزاوار مجازات اعدام نمی باشد و یک مسئله جنجال برانگیز دارای ابعاد مختلف و بحث برانگیز به شمار می آید، اگر این چنین نیست پس چرا عربستان سعودی رسما از برنامه "مناصحه" (برنامه ای برای نصیحت مشورت گونه زندانیان دارای اندیشه های افراط گرایانه که از سال ۱۹۹۵ میلادی و پس از آغاز حوادث تروریستی در خاک عربستان تاکنون مورد استفاده قرار می گیرد) برای تعامل با روحانیون موجود در زندان ها و بازداشتگاه های این کشور استفاده می کند، در حالی که شماری از این روحانیون دست به تمامی انواع تحریک ها بر علیه نظام "آل سعود" زده و در برخی حملات خونین نیز مشارکت داشته اند؟»
عبدالباری عطوان