آیا آمریکا عربستان را مجبور به تغییر محاسبات در سوریه کرده است؟

عربستانی ها در این دو سال تلاش زیادی کردند که اوباما را متقاعد به حمله نظامی به سوریه بکنند ولی موفق به این کار نشدند. حتی در روزهایی که اوباما استفاده از سلاح شیمایی را خط قرمز در سوریه معرفی کرده بود، عربستانی ها با تمام توان تلاش کردند که بشار اسد را متهم به استفاده از سلاح شیمایی علیه مخالفانش کنند ولی باز هم اوباما حمله به سوریه را نپذیرفت و به راه حل سیاسی روسیه در امحا سلاح های شیمایی ارتش سوریه پیوست.

با این وجود گفته می شود آمریکا به ملک عبدالله فشار سیاسی وارد کرد تا حتی بندر بن سلطان -که قصد داشت پرونده سوریه را در جهت متفاوتی از امریکا هدایت کند- را از ریاست سازمان اطلاعاتی عربستان و مدیریت پرونده سوریه برکنار کند. با قدرت گرفتن داعش در بخش هایی از استان های سنی نشین عراق، تهدیدی جدید علیه امنیت ملی آمریکا شکل گرفت. آمریکایی ها در حال حاضر حتی از حمله هوایی به داعش در سوریه نیز سخن می گویند. حمله نظامی که در صورت تحقق در یک پازل کلی به تقویت دولت بشار اسد در سوریه ناچارا کمک خواهد کرد. این در حالی است که چندین ماه است، بشار اسد در بخش های وسیعی از خاک سوریه موقعیت نظامی خود را تثبیت کرده و با برگزاری انتخابات به مدت ۷ سال دیگر رئیس جمهور قانونی این کشور نیز شده است.

آمریکایی ها ظاهرا دیگر تقویت گروه های تکفیری در سوریه را توسط عربستان، تحمل نمی کنند و در رسانه های مطرح آمریکایی این روزها علنا از نقش عربستان در تقویت تروریست های سلفی در خاورمیانه انتقاد می شود. با این وجود برخی علائم نشان می دهد که عربستان نیز برخی تغییر رفتارها در قبال سوریه ولو به صورت محدود را آغاز کرده است. چنانچه برخی منابع رسانه ای اخیرا فاش کرده اند که فیصل وزیر امور خارجه عربستان در دیدار با مقامات روسیه در سفر اخیر خود گفته که موضع جدید عربستان در قبال سوریه این است که ریاض دیگر به دنبال براندازی دولت سوریه نیست، بلکه تنها می خواهد رهبری این کشور بویژه در جایگاه ریاست جمهوری تغییر کند. بنا بر اعلام این منابع، وی بار دیگر موضوع تشکیل دولت انتقالی سوریه بعد از ایجاد اصلاحات قانون اساسی را به روس‌ها پیشنهاد داده تا اختیارات رئیس جمهور تعدیل شود.

به اعتقاد برخی تحلیلگران منطقه این عقب نشینی عربستان بیشتر با فشار دولت آمریکا صورت گرفته است. البته این تحلیگران معتقدند عربستانی ها از شکست ارتش بشار اسد و پراکندگی مخالفان وی ناامید شده و در حال از دست دادن برگه های چانه زنی خود در سوریه هستند.

در هر صورت عربستان به عنوان متحد منطقه ای آمریکا در خارج از استراتژی ها و منافع آمریکا نیز نمی تواند عمل کند، امروز منافع ملی آمریکا در تضعیف داعش است و تضعیف شدن داعش باید هم در عراق و هم در سوریه اتفاق بیافتد.