افغانستان و بحران آب؛ «از نگرانی همسایه از ساخت کانال قوش تپه تا کام خشک کابل»

به گزارش اسلام تایمز، طرح مسئله مدیریت آب های افغانستان در سالهای اخیر همواره با واکنش های همسایه مواجه بوده است و نگرانی آنها را بر انگیخته است.

در تازه ترین مورد، شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان از ساخت کانال قوش تپه در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که ساخت این کانال رژیم و تعادل آب در آسیای مرکزی را تغییر می دهد.

آقای میرضایف در نشست سران کشورهای مؤسس صندوق نجات دریای آرال گفته است که «شما به خوبی می ‌دانید که طرف افغان فعالانه در حال ساخت این کانال است. راه‌اندازی آن می‌ تواند رژیم و تعادل آب را در آسیای مرکزی به ‌طور اساسی تغییر دهد».

رئیس ‌جمهور ازبکستان گفته است که تشکیل یک کارگروه مشترک برای بررسی همه‌ جوانب ساخت کانال قوش‌تپه و تأثیر آن بر رژیم آبی آمو دریا، با مشارکت مؤسسه‌ های تحقیقاتی کشورهای آسیای مرکزی ضروری است.

او پیشنهاد کرده است که در گفتگوها در مورد مسئله آب در این منطقه، نمایندگان طالبان نیز اشتراک داشته باشند.

«کانالی که نیم قرن ساخته نشده»
ساخت کانال قوش تپه یکی از بزرگترین طرح های افغانستان برای مدیریت آبهای این کشور است که حدود پنجاه سال پیش و در زمان ریاست جمهوری داوودخان، طراحی شده است.

از آن زمان تا اکنون هیچ کدام از حکومت های افغانستان موفق نشده است که این کانال بزرگ را بسازد و کار ساخت آن را تکمیل کند.
 

طالبان در اوایل سال گذشته خورشیدی اعلام کردند که ساخت این کانال را در استان بلخ در شمال افغانستان آغاز کردند و از آن زمان تا اکنون به صورت مرتب از پیشرفت در کابل این کانال، گزارش می دهند.

این کانال به طول 285 کیلومتر، عرض 152 کیلومتر و عمق 8.5 تا 12.5 ساخته می شود و گفته می شود که حدود 550 هزار هکتار زمین را در استان های بلخ، جوزجان و فاریاب، آبیاری می کند.

مقامات طالبان اعلام کرده که ساخت کانال قوش تپه پنج سال را در بر می گیرد و از شهرستان کلدار استان آغاز و با گذشتن از استان جوزجان به شهرستان اندخوی استان فاریاب ادامه می یابد.

طالبان می گویند که ساخت این کانال بزرگ در سه مرحله تکمیل می شود و هزینه ساخت آن 60 میلیارد افغانی برآورده شده است.

این کانال بر روی «رودخانه آمو» در نزدیکی مرز با ازبکستان ساخته می شود و به باور کارشناسان، به همین دلیل نگرانی ازبکستان را به همراه داشته است و باعث شده است که آن کشور نگران حقابه خود از این رودخانه باشد.

کارشناسان می گویند که ازبکستان برای آبیاری مزارع پنبه خود که بزرگترین مرکز اشتغال آن کشور به شمار می رود، به آب رودخانه آمو نیاز دارد.

«کام خشک کابل»
نگرانی ها از مدیریت آب افغانستان در حالی افزایش یافته است که این روزها ساکنان این کشور با شدیدترین بحران کم آبی دست کم در دو دهه اخیر مواجه هستند.

کابل، پایتخت افغانستان، یکی از شهرهای بزرگ این کشور است که با بحران شدید کم آبی مواجه است و ساکنان غرب کابل، یکی از پرجمعیت ترین مناطق این شهر، حتی برای تأمین آب آشامیدن با مشکل جدی مواجه هستند.

این روزها در شبکه های اجتماعی افغانستان صف های طولانی مردمی که در انتظار آب در مقابل مسجدی که چاه آب دارد یا شرکت های آبرسانی، به وفور نشر می شود و بیانگر بحران بی سابقه آب در این کشور است.

ساکنان منطقه شیعه نشین غرب کابل می گویند که کم آبی شدید امسال را در دو دهه گذشته تجربه نکرده اند و هزاران خانه با کمبود آب مواجه هستند.

از سوی دیگر، با وجود اینکه طالبان باعث افزایش تنش های آبی در منطقه شده اند، اما برای آب رسانی به مردم تشنه کام غرب کابل هیچ اقدامی انجام نداده اند.

ساکنان غرب کابل می گویند که طالبان نه تنها در راستای تأمین آب آشامیدنی برای آنان اقدامی نکرده اند، بلکه تعرفه حفر چاه های عمیق آب را افزایش داده اند و به شرکت های آبرسانی اجازه حفر چاه جدید آبی را نمی دهند.

سازمان ملل متحد می گوید که سه سال خشکسالی متداوم، باعث شده است که زندگی مردم افغانستان به شدت متأثر شود و دسترسی آنان به آب پاک، کاهش چشمگیر یابد.

اما طالبان با وجود اینکه با اقدامات تحریک بر انگیز نگرانی کشورهای همسایه را برانگیخته است، اما عملا حتی در پایتخت این کشور هیچ اقدام عملی برای دسترسی شهروندان این کشور به آب پاک، انجام نداده اند.