نبود اعتماد، مهمترین عامل عدم موفقیت در مذاکرات صلح افغانستان

به گزارش اسلام تایمز ، نشست شورای امنیت ملی افغانستان که 2 هفته پیش به ریاست حامد کرزی برگزار شد، موضوع ایجاد دفتر برای طالبان در قطر و پروسه صلح را مورد بحث قرار داد.

در این نشست ضمن تأیید ایجاد دفتر طالبان در قطر، بر اهمیت صلح در افغانستان تأکید شد.

حاضران در جلسه اعلام کردند که به منظور موفقیت روند صلح، باید تمامی اقدامات لازم در دستور کار قرار گرفته و جوانب احتیاط رعایت شود. همچنین در این نشست تصمیم گرفته شد تا اعضای دفتر طالبان در قطر با ارائه اسناد معتبر و قابل اعتماد از جانب رهبری این گروه، معرفی شوند.

اخبار مربوط به تأسیس دفتر سیاسی طالبان در خارج از کشور اولین بار در ماه سپتامبر سال گذشته منتشر شد و استانبول یا قطر به عنوان کشورهای احتمالی برای تأسیس این دفتر پیشنهاد شدند اما در نهایت کشور قطر به خاطر وجود پایگاه هوایی آمریکا در آن به عنوان کشور هدف انتخاب شد.

طرح مذاکرات مخفی مقامات آمریکایی با طالبان در قطر، واکنش شدید دولت افغانستان را به همراه  داشت و دولت کابل در واکنش به این موضوع سفیر خود را از دوحه فراخواند. پس از آن که دولت افغانستان، حمایت خود را از روند مذاکرات صلح در قطر اعلام کرد، بارها تأکید کرد که باید رهبری روند صلح با طالبان به دست دولت افغانستان باشد.

«عتیق‌الله امرخیل» کارشناس افغان و رئیس جبهه نجات از بحران افغانستان در گفت‌وگو با تلویزیون «طلوع‌نیوز» افغانستان در خصوص برنامه‌های دولت برای مذاکرات صلح گفت که متأسفانه دولت افغانستان در خصوص ایجاد دفتر برای طالبان در قطر، طرح و برنامه ندارد.

وی تأکید کرد که تصور می‌شود دولت افغانستان، عزم و اراده قوی برای حل مشکلات افغانستان ندارد.

امرخیل با اشاره به این که مذاکرات صلح افغانستان موفق نبوده است، گفت: عدم اعتماد بین طرف‌های مذاکره کننده، دلیل اصلی عدم موفقیت گفت‌وگوهای صلح افغانستان است.

وی افزود: چنانچه بین طالبان و دولت افغانستان اعتماد وجود ندارد، بین اعضای دولت نیز در این باره اعتماد وجود ندارد.

این کارشناس افغان در خصوص درخواست دولت افغانستان از طالبان برای معرفی نماینده خود بیان داشت: «ملا محمد عمر» هیچگاه اقدام به این کار نخواهد کرد زیرا دولت افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسد.


شورای امنیت ملی افغانستان در نشست روز یکشنبه این شورا توافق کرد تا موضوع ایجاد دفتر برای طالبان در قطر بررسی شود. همچنین این شورا توافق کرد تا نمایندگان طالبان برای فعالیت در قطر معرفی شوند. به نظر شما دولت افغانستان پس از گذشت ماه‌ها چرا اکنون در این خصوص تصمیم گرفت؟

امرخیل: متاسفانه افغانستان در خصوص ایجاد دفتر برای طالبان در قطر، طرح و برنامه ندارد. برخی مواقعی هم اگر دولت افغانستان در خصوص ایجاد دفتر برای طالبان در قطر، تصمیمی می‌گیرد، بر نگرانی مردم می‌افزاید.

تصور می‌شود که دولت افغانستان، عزم و اراده قوی برای حل مشکلات افغانستان ندارد و دولت افغانستان در پیدا کردن عوامل بحران کشور ناتوان است.

همچنین مشاوران کاخ ریاست جمهوری افغانستان تاکنون از دشمن شناخت کافی ندارند. حمله به جان رئیس اداره امنیت ملی افغانستان، ضعف دولت را نشان داد. در نشست شورای امنیت ملی افغانستان به صورت تلویحی به این موضوع اشاره شد.

از نظر شما مذاکرات صلح افغانستان ابعاد داخلی یا خارجی دارد؟

امرخیل: نقش پاکستان و آمریکا در مذاکرات صلح افغانستان، بعد خارجی مذاکرات صلح است. اما باید توجه داشت که افغان‌ها، سنت‌های خوبی برای صلح دارند.

یکی از این سنت‌ها، اعتماد به یکدیگر است. تا زمانی که اعتماد بین افغان‌ها به میان نیاید، امکان موفقیت روند صلح بسیار کم است. همدلی و هماهنگی یکی از اصول گفت‌وگوهای صلح است.

نشست پاریس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امرخیل: دولت، افرادی را برای شرکت در این نشست به پاریس اعزام کرد که جایگاه مردمی نداشتند. مردم به این افراد دیدگاه منفی دارند.

انتخاب این افراد برای شرکت در نشست پاریس، از عدم هماهنگی دستگاه‌های دولتی حکایت داشت. تصامیم متناقض دولت در خصوص مذاکرات صلح افغانستان، نشانه سردرگمی دولت در این خصوص است.

روند مذاکرات صلح افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امرخیل: به نظر من، این روند موفق نبوده است.

دلیل عدم موفقیت مذاکرات صلح چیست؟

امرخیل: عدم اعتماد بین طرف‌های مذاکره‌کننده، دلیل اصلی عدم موفقیت گفت‌وگوهای صلح افغانستان است. اکنون طالبان می‌دانند که اعضای دولت افغانستان، نظر واحدی در مورد مذاکرات صلح این کشور ندارند.

منظور شما این است که بین طالبان و دولت اعتماد وجود ندارد؟

امرخیل: چنانچه بین طالبان و افغانستان اعتماد وجود ندارد، بین اعضای دولت هم اعتماد وجود ندارد.

اکنون ابتکار عمل مذاکرات صلح افغانستان در دست کیست؟

امرخیل: من فکر می‌کنم که ابتکار عمل گفت‌وگوهای صلح در دست طالبان است.

آیا دولت افغانستان طرف مذاکره‌کننده خود را شناخته است؟

امرخیل: خیر، دولت افغانستان تاکنون نمی‌داند که با چه کسی مذاکره کند.

شما به یاد دارید که سال گذشته یک مغازه‌دار، خود را نماینده طالبان معرفی کرد و میلیون‌ها دلار از دولت افغانستان گرفت. چه لزومی دارد که رئیس اداره امنیت ملی افغانستان در یک حرکت فردی، با نماینده طالبان دیدار کند.

این‌ها همه حکایت از عدم شناخت دولت از طرف‌های مذاکره کننده دارد.

من به عنوان یک شهروند افغانستان طالبان و سران این گروه را می‌شناسم، چگونه دولت افغانستان تاکنون نتوانسته است از این گروه شناخت حاصل کند. دولت خوابیده افغانستان حتی به خود زحمت نمی دهد که در خصوص پیام‌آوران صلح طالبان تحقیق کند.

دولت افغانستان خواستار مدارک معتبر برای معرفی نمایندگان طالبان شده است، به نظر شما دولت افغانستان خواستار چگونه مدارکی از نمایندگان طالبان است؟

امرخیل: دولت افغانستان با این درخواست خود، فرصت دیگری برای طالبان فراهم کرد. طالبان با استفاده از این فرصت و ارائه مدارک جعلی، باردیگر به دولت ضربه وارد خواهد کرد. دولت افغانستان از کجا امضا و مهر ملا محمد عمر رهبر طالبان را تشخیص دهد.

از نظر شما چه مدارکی وجود داشته باشد تا نمایندگان طالبان را تشخیص داد؟

امرخیل: معرفی نمایندگان طالبان توسط رهبران قومی و عالمان دینی، بهترین مدرک برای شناسایی این افراد است.

به نظر شما، روزی خواهد رسید که ملا محمد عمر نماینده خود را به دولت افغانستان معرفی کند؟

امرخیل: ملامحمد عمر هیچگاه اقدام به این کار نخواهد کرد زیرا دولت افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسد.

برای موفقیت روند صلح چه باید کرد؟

امرخیل: بهترین مقدمه برای موفقیت پروسه صلح، برقراری آتش‌بس بین دولت و مخالفان مسلح است. من فکر می‌کنم که طالبان نیز از جنگ خسته شده‌اند.

چه کشورهایی در پروسه صلح افغانستان نقش دارند؟

امرخیل: پاکستان، آمریکا و افغانستان نقش اصلی را در روند گفت‌وگوهای صلح افغانستان دارند. تاکید می‌کنم، تا زمانی که بین این 3 کشور اعتماد به وجود نیاید، پروسه صلح موفق نخواهد شد.