باکو، پایگاه جاسوسی

سفر وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان تقریبا همزمان با آن بود که یکی از رسانه های آمریکایی در گزارشی به افشای روابط جدید آن با جمهوری آذربایجان و به ویژه دادن اجازه استفاده از پایگاه های هوایی این کشور به رژیم اسرائیل همراه بود.
این موضوع بار دیگر توجه تحلیلگران را به منطقه قفقاز و حضور رژیم صهیونیستی معطوف ساخت. روابط رژیم اسرائیل و آذربایجان در چند سال اخیر رشد چشمگیری پیدا کرده است و این روابط پا را از شکل حتی دو شریک تجاری فراتر نهاده و با ورود به مباحث امنیتی و نظامی، توازن و امنیت منطقه‌ را دچار چالشی بزرگ کرده است.

درحالیکه حجم روابط دو طرف در سال های بعد از استقلال جمهوری آذربایجان از شوروی به 100 هزار دلار هم نمی رسید اکنون این همکاری‌ها از حوزه های انرژی، مخابراتی، تجاری و... فراتر رفته و به حوزه های دفاعی و امنیتی نیز تسری پیدا کرده است، تا جایی که اخیرا در یکی از قراردادهای دوجانبه، رژ‍یم صهیونیستی 1.6 میلیارد دلار تسلیحات به جمهوری آذربایجان فروخت.
اکنون حجم مبادلات دو طرف در حدود 4 میلیارد دلار است و رژیم اسرائیل دومین خریدار نفت جمهوری آذربایجان و مهمترین شریک تجاری آن در بین کشورهای استقلال یافته از شوروی می باشد و به رقیبی برای ترکیه در این حوزه تبدیل شده است.
چند روز قبل روزنامه 'کریستن ساینس مونیتور' درمورد روابط جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی نوشت: وزیر امور خارجه اسرائیل در سفر به آذربایجان در مورد افزایش سطح همکاری ها و فروش تسلیحات به کشور همسایه ایران سخن گفت. این مقاله سپس با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی آذربایجان میان ایران و روسیه بسیار اهمیت دارد، نوشت که ممکن است برخی کشورها بخواهند از آذربایجان به عنوان یک پایگاه برای استقرار جاسوسان استفاده کنند.
آذربایجان 30 درصد از انرژی مورد نیاز اسرائیل را تامین می کند و این رژیم نیز قراردادهای متعددی در زمینه تامین تجهیزات نظامی با آذربایجان منعقد کردده است.

یک دیپلمات اسراییلی جایگاه آذربایجان را برای این رژیم بسیار مهم می داند. وی چندین قرارداد در حال اجرا در این کشور را دال بر اهمیت آذربایجان برای رژیم صهیونیستی می داند.

وبسایت شبکه تلویزیونی msnbc در گزارشی نوشت، آذربایجان مانند کازابلانکا در سال های جنگ جهانی دوم، به مکانی برای جاسوسان تبدیل شده است.

آریل کوهن پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات بین المللی وابسته به بنیاد هریتیج اعتقاد دارد که اکنون باکو مانند شهر کازابلانکا در دوران جنگ جهانی دوم به مکانی برای جاسوسی از فعالیت های ایران تبدیل شده است. این شبکه خبری اعتقاد دارد که تعداد زیادی از ماموران موساد اکنون در این کشور برای رژ‍یم صهیونیستی جاسوسی می کنند.

یک مقام اطلاعاتی اسرائیل نیز به مجله تایمز گفت که اسرائیلی ها بدون سروصدا و به آرامی مانند آمریکایی ها عمل می کنند و در پایان کار همه می فهمند که آنها در باکو حضور دارند. حضور ما در این کشور بدون صدا اما قابل توجه است و ما سال گذشته حضورمان را گسترش داده ایم.

چندی قبل که یک دیپلمات و چند کارشناس نظامی آمریکا پشت پرده روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل را افشا کردند، راشا تودی نوشت، اسناد ویکی لیکس نیز این موضوع را ثابت می کند که سال قبل میلادی این توافق صورت گرفته است.

راشا تودی در توصیف این روابط به سخنان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان استناد می کند که درمورد ماهیت روابط کشورش با اسرائیل گفته بود روابط دو طرف همچون کوه یخی است که تنها 10 درصد آن دیده می شود و 9 دهم از آن زیر آب است و دیده نمی شوند.

مجله فارین پالسی در مقاله ای اخیرا نوشت که یک مقام اسرائیلی مدعی شد؛ توافقاتی حتی بهتر از یک پایگاه هوایی میان دو طرف حاصل شده است.

برخی کارشناسان نظامی نیز اعتقاد دارند قرار است این پایگاه هوایی برای هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیلی مورد استفاده قرار گیرد.

یک مقام ضدجاسوسی جمهوری آذربایجان نیز به طور ضمنی با تایید این خبر مدعی شد که آذربایجان به نگهداری این هواپیماها و حتی همکاری در تولید آنها در بیرون باکو مبادرت می کند. این موضوع ازسال 2008 حادث شد و در سال 2011 این موضوع علنی شد. گفته می شود توافقی میان آذربایجان و اسرائیل مبنی بر تحویل 60 هواپیمای بدون سرنشین را به دست آورد.

روزنامه میامی هرالد هم در تحلیل روابط اسرائیل و آذربایجان نوشت، حجم مبادلات دو طرف اکنون در حدود 4 میلیارد دلار است و سالهاست که دو طرف نفت را در برابر اسلحه معامله می کنند. موقعیت جغرافیایی آذربایجان این کشور را به عنوان 'لانه جاسوسان' به جولانگاه نیروهای وابسته به برخی کشورهای متخاصم تبدیل کرده است.

دو طرف قراردادی 1.6 میلیارد دلاری در زمینه صنایع هوایی و سیستم دفاع ضدموشکی را امضا کرده اند که تقریبا برابر با یک چهارم پولی است که آذربایجان در زمینه های نظامی هزینه می کند.

کارشناسان معتقدند، آمریکا پیام های متعددی را به اسرائیل درخصوص حمله به ایران فرستاده است و افشای این خبر به وسیله یکی از دیپلمات های آمریکا در مجله فارین پالسی برنامه ریزی شده بود.

جان بولتون از نوحافظه کاران جنگ طلب آمریکایی نیز درز این خبر را تلاش دولت آمریکا علیه رژیم اسرائیل تفسیر کرد و با ابراز نارضایتی از این اقدام گفت که این کاری نیست که یک کشور در حق متحدش انجام دهد.

مجله معتبر 'کامنتری' نیز در تحلیلی بر علل اعلام این خبر نوشت: دلیل نخست در فاش ساختن این اطلاعات از طرف آمریکا این است که آمریکا چندان از ادامه این روابط خوشنود نیست و از اقدام اسرائیل در هراس است.

این مقاله موضوع فوق را اقدامی در چارچوب منازعه آذربایجان با ارمنستان و نقش ایران در این موضوع می داند. ضمن اینکه واکنش روسیه را به حضور گسترده اسرائیل در این منطقه را هم مدنظر دارد.

فارین پالسی که اولین بار خبر پایگاه های هوایی جمهوری آذربایجان را به نقل از چند دیپلمات و مقام اطلاعاتی آمریکا فاش ساخت درمورد این وقایع می نویسد که روابط اسرائیل و آذربایجان پس از حمله به کشتی های امدادرسان ترکیه ای و کشته شدن 8 تبعه ترک رو به گرمی نهاد.
بعد از این واقعه، ترکیه خواستار عذرخواهی رسمی اسرائیل شد، اما این رژیم درعوض، نه تنها این کار را نکرد بلکه قرارداد 150 میلیون دلاری ساخت هواپیماهای بدون سرنشین را با ترکیه فسخ کرد و با آذربایجان آن را منعقد ساخت و تعهد کرد 60 عدد از این هواپیماها را به آذربایجان تحویل دهد. قرارداد اخیر تسلیحاتی 1.6 میلیارد دلاری میان این دو طرف باعث ناراحتی و اظهار نگرانی مقامات ارشد ترکیه نیز شد.

وبسایت خبری( National Public Radio) با بیان این که تکذیب این خبر هم چیزی از اهمیت آن کم نمی کند و خطر آن باقی خواهد ماند نوشت، مارک پری که اولین بار این موضوع را فاش ساخت اعتقاد دارد تنها چیزی که باعث ارتباط آذربایجان و اسرائیل می شود نفت است و در عوض آذربایجان تجهیزات نظامی، بستنی و تلفن همراه و ... می خرد.

روزنامه معروف بریتانیایی گاردین نیز اسرائیل و آذربایجان را متحدانی نامناسب خواند و نوشت: در ادامه بمب های خبری که اسرائیل در دشمنی خود علیه ایران رو می کند اسرائیل در توافق با متحد خود در قفقاز اجازه استفاده از این پایگاه را داده است.

به نوشته این روزنامه، یکی از کارشناسان اسرائیلی در این مورد اعتقاد دارد که اگر آذربایجان می خواهد خود را تقویت کند بهتر است خود را در برابر ارمنستان تقویت کند زیرا این کشور حدود 20 درصد از خاک آذربایجان را در اختیار دارد.
ضمن اینکه در صورت بروز تنش میان اسرائیل و ایران، اولین کشوری که در این حالت ضرر خواهد کرد آذربایجان خواهد بود لذا این کشور باید به نحوی مانع از حمله به ایران شود زیرا در دسترس ایران خواهد بود.
به نظر این روزنامه، آذربایجان کشوری است که نیازمند امنیت انرژی و نفت است و تنها از صلح در منطقه سود می برد.
اعتراض های وسیع مردمی نسبت به رویکرد دولت جمهوری آذربایجان هم در سیاست خارجی و هم نسبت به ممنوعیت شعائر اسلامی نشان می دهد که افکار عمومی این کشور به مانعی مهم دربرابر رژیم صهیونیستی تبدیل شده است.