تاریخچۀ حضور نیروهای نظامی بیگانه در بحرین

به گزارش اسلام تایمز، به نقل از العالم، "هانی فردان" نویسنده بحرینی در یادداشتی پیرامون سابقه حضور نیروهای بیگانه در این کشور نوشت: در حال حاضر بحرین به بهانه های واهی و متعدد، حضور نیروهای امنیتی و نظامی "بیگانه"؛ اعم از عربی و یا غربی همچون نیروهایی از امریکا، عربستان، امارات، اردن و انگلیس را شاهد است.

فردان در این یادداشت که در روزنامه الوسط بحرین منتشر شد آورده است: با توجه به گفته وزیر کشور بحرین، درباره «حضور تفنگداران از ملیت های مختلف که با نیروهای امنیتی در بحرین فعالیت می کنند»، این موضوع دیگر محرمانه نیست و پرداختن به آن ممنوع نیست. سپهبد راشد بن عبدالله آل خلیفه، وزیر کشور بحرین، در یک گفتگوی مطبوعاتی که در شبکه العربیه پخش شد، مدعی شد: ما مزدور نداریم بلکه آنها "برادرانی" هستند که از سالها پیش تاکنون در بحرین فعالیت می کنند.

پايگاه تفنگداران آمريكايي بحرين پس از توسعه

در همین حال، پایگاه نظامیان امریکایی در بحرین یا آنچه در سطح بین المللی به فرماندهی "ناوگان پنجم آمریکا" معروف است، بنا به برخی اسناد، از بیش از یک دهه پیش وجود داشته است؛ اما ادامه حضور امریکا در منطقه الجفیر در منامه برای نخستین بار از ۶۰ سال پیش با یک زیرساخت جدید سازماندهی شد و از سال ۲۰۱۰ نیروهای دریایی آمریکا اجرای طرحی ۵ ساله به ارزش ۵۸۰ میلیون دلار برای توسعه این پایگاه را آغاز کردند.

به سبب وجود پایگاه امریکایی در بحرین، این کشور شاهد بحران قانون اساسی است. اعضای مجلس نمایندگان در سال ۱۹۷۵ از امیر وقت این کشور، شیخ عیسی بن سلمان آل خلیفه، خواستند تا پایگاه دریایی امریکا را از بحرین برچیند؛ و این درحالی بود که آمریکا سالانه ۶ میلیون دینار بحرین به این کشور کمک مالی می کرد. البته اعتراضات راه به جایی نبرد و حکم شاهانه برای به تعلیق انداختن عمل به قانون اساسی تا اطلاع ثانوی صادر شد.

در ۲۷ ماه می سال ۲۰۰۷ حسین بحارنه وزیر مشاور سابق در مسایل حقوقی تصریح کرد که درخواست اخراج امریکایی ها از بحرین اشتباهی بزرگ بود.

اما در سطح منطقه ای، ورود نظامیان عرب از کشورهای حوزه خلیج فارس به بحرین، در ۱۴ ماه مارس سال ۲۰۱۱ ابتدا با یگانهای گارد شاهی عربستان که از مرز زمینی ازطریق گذرگاه ملک فهد وارد بحرین شدند، آغاز شد. پس از آن یگانهای دیگری از امارات و قطر برای "کمک" به دولت بحرین به منظور حمایت از تاسیسات و پایگاه های حیاتی و بویژه میدانهای نفتی و نیز دفاع از بحرین در برابر هرگونه دخالت خارجی احتمالی (با اشاره تلویحی به ایران) به بحرین رسیدند. در همان هفته نیروهای دریایی کویت هم در برابر سواحل بحرین اقدام به گشت زنی کردند، بدون آنکه عملا در خاک بحرین حضور یابند.

از آن روز تاکنون همچنان نیروهای سپر جزیره در بحرین به سر می برند و با وجودی که سه سال از حضور آنها در بحرین می گذرد، به نظر می رسد بهانۀ حضور آنها در بحرین همچنان پابرجاست.

اما نیروهای اماراتی دیگری نیز در بحرین حضور دارند که ارتباطی با نیروهای سپر جزیره ندارند. کشته شدن یک افسر اماراتی در منطقه الدیه که در ۳ مارس ۲۰۱۴ شاهد اغتشاشات امنیتی بود، وجود این نیروها را برملا کرد. وزارت کشوربحرین تاکید کرد که افسر اماراتی که در انفجار الدیه کشته شد، تحت عنوان طرح موسوم به "امواج الخلیج" در این کشور حضور داشته است. گفته شد که حضور این نیروها حاصل توافق همکاری امنیتی خلیجی مشترک است و از آن روز تاکنون بازدید رسمی مسئولان اماراتی از نیروهای ویژه خود در بحرین، اعلام رسمی حضور این نیروها (البته بدون اعلام مسئولیت ها و وظایف آنها) امری علنی شد.

پايگاه هاي نظامي آمريكا در منطقه

همچنین در ماه آوریل ۲۰۱۴ اظهارات سمیره رجب سخنگوی سابق دولت بحرین و وزیر اطلاع رسانی که در آن زمان به اردن سفر کرده بود، رسانه های اردن را به خود مشغول کرد. رجب از وجود نیروهای "ژاندارمری" اردن در بحرین خبر داد. اظهارات این وزیر سابق، قبل از بحرین ابتدا در اردن یک بحران رسانه ای ایجاد کرد و این درحالی بود که دولت اردن حضور نیروهای نظامی رسمی اردنی در بحرین را در طول سه سال گذشته تکذیب می کرد؛ تا جایی که دولت اردن در ۲۲ ماه می سال ۲۰۱۱ تاکید کرد که باید میان نیروهای امنیتی و نظامی اردن و بین اردنی هایی که در دستگاه امنیتی بحرین، قطر و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس فعالیت می کنند، تفکیک قائل باشیم زیرا بحرین با این دسته از اردنی ها به عنوان شهروند اردنی - و نه به عنوان بخشی از نهاد نظامی و امنیتی اردن- قرارداد بسته بود.

اظهارات سمیره رجب اما در آن زمان دولت اردن را وادار کرد که برای نخستین بار به حضور نیروهای خود در بحرین اذعان کند. وزیر اطلاع رسانی اردن رسما اعتراف کرد که همکاری امنیتی با بحرین از قدیم بوده و ادامه دارد و این همکاری تنها به تبادل تجربه ها و آموزش محدود می شود.

اما با اعلام وزارت کشور بحرین مبنی بر کشته شدن یک نیروی ژاندارمری اردنی در انفجار منطقه دمستان در ۸ دسامبر ۲۰۱۴، بار دیگر حضور نظامی اردن در بحرین، خبرساز شد و در پی آن وزیر کشور بحرین برای تسلیت گفتن به خانواده این نیروی اردنی و تاکید بر ادامه همکاری امنیتی بین دو کشور، به اردن سفر کرد.

در جدیدترین حلقه از این زنجیره، طی روزهای گذشته، توافقنامه تاسیس یک پایگاه نظامی انگلیسی جدید در بحرین به عنوان نخستین پایگاه دائمی انگلیس از زمان عقب نشینی اش از منطقه در سال ۱۹۷۱، افکار عمومی داخلی و جهانی را به خود مشغول کرد؛ زیرا این اقدام می تواند نوعی حضور نظامی مجدد انگلیس در منطقه و نیز بحرین به عنوان دروازه ورود به منطقه به شمار آید.

بدین ترتیب به نظر می رسد که بحرین با آن وسعت اندک، با بهانه های مختلف، به مرکزی برای تجمع نیروهای نظامی کشورهای عضو شورای همکاری خیلج فارس، اردن، انگلیس و آمریکا تبدیل شده است، در حالی که مردم بحرین تاکنون برای حضور گسترده این نیروها توجیهی نیافته اند.