چهار هدف اصلی آمریکایی‌ها از طرح مجدد تجزیه عراق

در این طرح دفاعی سالیانه، کمیته خدمات مسلح کنگره آمریکا بودجه ۷۱۵ میلیون دلاری را برای کمک به نیروهای عراقی که در حال مبارزه با داعش هستند، اختصاص داده است. حداقل ۲۵ درصد این بودجه به نیروهای پیشمرگه، شبه نظامیان سنی و گارد ملی اهل تسنن اختصاص خواهد یافت.

در این لایحه آمده است که باید برای نیروهای پیشمرگه کرد که عنوان نیروهای امنیتی با یک مأموریت ملی عمل کرده و همچنین گارد ملی سنی عراق، یک کشور در نظر گرفته شود. اجرای این طرح اجازه خواهد داد تا این نیروهای امنیتی به‌صورت مستقیم کمکهای آمریکا را دریافت کنند.

بر اساس قانونی که باید وضع شود از نیروهای شیعی خواسته می شود که به گارد ملی بپیوندند و حمایت از آنها پایان می یابد.

این در حالیست که دولت عراق مخالفت خود را با پیش‌نویس طرح خطرناک و تجزیه طلبانه کنگره آمریکا در خصوص تعامل مستقلانه با کردها و اهل‌سنت عراق اعلام کرده است.

دفتر حیدر العبادی نخست وزیر عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد: در حالی که دولت عراق از تلاش‌های تمام دولت‌هایی که کنار عراق در جنگ با تروریست‌های داعش قرار دارند، استقبال می‌کند، ما به همه تأکید می‌کنیم که تعامل با دولت عراق، همچنان در چارچوب احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی عراق است که دولت عراق آن را در چارچوب اصول و تأکیدهای مستمر در مذاکرات خود با این کشورها قرار داده است.

در این بیانیه آمده است: با معیارهای دوگانه با دولت عراق از سوی طرفهای خارجی مخالف هستیم و تأکید می‌کنیم که هرگونه تسلیح (گروه‌های عراقی) فقط باید از طریق دولت عراق بر اساس طرحهای نظامی که وضع کرده، صورت گیرد.

در این بیانیه آمده است که پیش‌نویس طرح کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا مردود است و این طرح منجر به شکاف‌های بیشتر در منطقه خواهد شد.

از سوی دیگر حیدر العبادی در گفتگوی تلفنی با بایدن مخالفت کشورش با قوانین و طرح هایی که وحدت کشور را تضعیف می کند و ناقض حاکمیت ملی است تاکید کرد.

علاوه بر این هیئت علمای و پارلمان عراق مخالفت صریح و قاطع خود با طرح کنگره آمریکا برای تقسیم عراق را نیز اعلام کردند.

لازم به ذکر است که جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا در ژوئن سال ۲۰۱۳ خواستار برپایی اقلیم شیعی، سنی و کردی شده بود و راهکار بحران عراق را تبدیل آن به سه اقلیم دانسته بود.

اما چرا آمریکایی ها دوباره به فکر زمینه سازی برای تجزیه عراق افتاده اند؟

الف: می توان این علاقه مندی به تجزیه عراق را به رقابت های داخلی آمریکا مرتبط کرد. پیشنهاد دهندگان این طرح جمهوریخواهان هستند. جمهوریخواهان در ماه های اخیر انتقادات زیادی به سیاست خارجه اوباما وارد کرده اند. آنها دولت دموکرات اوباما را متهم به ضعف در قبال داعش و دولت سوریه و ایران متهم می کنند.

به همین دلیل معتقدند باید اوباما در سیاست خارجه خود تهاجمی تر عمل کند. جمهوریخواهان با پیشنهاد این طرح به دنبال نشان دادن قاطعیت خود در سیاست خارجه آمریکا هستند و از این طریق البته تلاش می کنند اوباما را نیز تحت فشار قرار بدهند.

ب: تاکنون دولت اوباما نسبت به این طرح واکنش جدی نشان نداده است. به همین دلیل شائبه همراهی دولت اوباما با این طرح بیشتر شده است. در یک نگاه کلی آمریکایی ها در نهایت به دنبال تجزیه کشورهای قدرتمند مسلمان در منطقه هستند و ریشه این طرح به همین نگاه کلی آمریکا بر می گردد.

اما پس از حمله داعش به عراق، آمریکایی ها مدتی تجزیه عراق را در آن شرایط چندان مساعد نمی دانستند. آنها تشکیل یک دولت سنی در مناطق سنی نشین و دولت کردی در کردستان عراق را گرچه دنبال می کردند ولی تمایلی به شکل گیری این دولت ها به خصوص در مناطق سنی نشین با داعشی ها نداشتند و به دنبال مهره های مطیع تری بودند. با تضعیف داعش آمریکایی ها یکبار دیگر تجزیه عراق را دنبال می کنند.

ج: بی شک یکی از دلایل مطرح کردن چنین طرح تجزیه طلبانه ای درباره عراق مهار نفوذ ایران در عراق و همچنین گروه های وابسته به مقاومت است. آمریکایی ها به خوبی می دانند با شکست نهایی داعش – که خیلی دور نیست- دولت عراق و گروه های مقاومت که عامل اصلی این پیروزی خواهند بود به اوج محبوبیت و ثبات خواهند رسید و تجزیه عراق را در آینده بسیار مشکل تر خواهد کرد. به همین دلیل در این مقطع زمانی آمریکایی ها یکبار دیگر به دنبال زمینه سازی برای تجزیه عراق هستند.

د: برخی از ناظرین تحولات عراق نیز معتقدند آمریکایی ها با این طرح به دنبال نوعی اختلاف اندازی جدید بین گروه های سنی، شیعه و کرد با یکدیگر هستند. این اختلاف از یک طرف تجزیه عراق را کلید می زند و از سوی دیگر داعش را تقویت می کند. تقویت داعش یک فایده راهبرد منطقه ای برای آمریکا دارد و آن اینکه همچنان دولت عراق و محور مقاومت را مشغول داعش می کند و از رسیدن به دیگر هدف گذاری ها در منطقه باز می دارد.