سهم امریکا در جنگ و صلح افغانستان

آقای اوباما، چهارشنبه در تماس ویدئویی با رهبران جکومت وحدت ملی همچنین از تلاش‌های کشورش برای مشاورت به منظور تقویت نیروهای نظامی افغانستان و مبارزه با تهدید‌های تروریستی صحبت کرده‌است.

او از عملکرد دولت افغانستان در مبارزه با فساد و جان تازه بخشیدن به اقتصاد این کشور، استقبال کرده‌است.

در خبرنامه ارگ ریاست جمهوری آمده است که آقای اوباما از نقش محمد اشرف غنی؛ رئیس جمهور در گسترش همکاری‌های اقتصادی و امنیتی در سطح منطقه ستایش کرده‌است.

نزدیک به دو هفته پیش، نخستین دور گفتگوهای صلح میان گروه طالبان و هیات رسمی اعزامی از سوی حکومت افغانستان در پاکستان، برگزار شد. نمایندگان چین و امریکا هم در آن نشست حضور داشتند.

بعد از انتشار خبر نخستین دور گفتگوها، کاخ سفید این اقدام را گامی مهم برای دست‌یابی به صلح برای افغانستان خواند و از دولت افغانستان برای اولویت دادن به صلح و آشتی با طالبان ستایش کرد.

این استقبال رییس جمهور امریکا از تلاش های صلح دولت اشرف غنی در حالی صورت می گیرد که پیش از این، حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین، تلاش فراوانی به خرج داد تا حمایت امریکا از روند صلح به رهبری افغان ها را به دست آورد و این کشور را مجاب کند که روند گفتگوهای مستقیم میان کابل و طالبان را تسهیل کند؛ اما این اتفاق بنا به هر دلیلی هرگز رخ نداد.

به همین دلیل، شماری از کارشناسان در آن زمان به این نتیجه رسیدند که یکی از دلایل شکست تلاش های پرهزینه و طولانی کرزی برای دست یافتن به رویای گفتگوهای مستقیم صلح با طالبان، عدم همکاری صادقانه امریکا بود.

این در حالی بود که به باور ناظران، امریکا نه تنها می توانست زمینه گفتگوهای مستقیم صلح با طالبان با مدیریت دولت افغانستان را فراهم کند؛ بلکه با استفاده از قدرت و نفوذی که داشت می توانست کشورهایی مانند قطر و پاکستان را نیز وادار کند که در این خصوص صادقانه با دولت پیشین افغانستان همکاری کنند که ظاهرا کاخ سفید از این اقدام نیز امتناع کرد.

تصور می شود که یکی از اصلی ترین دلایل بروز تنش های جدی و شدید در روابط افغانستان و امریکا و همچنین افغانستان و پاکستان در اواخر حکومت کرزی نیز همین دوگانه رفتاری امریکا در قبال روند صلح بود.

کرزی که در سال های آخر حکومت طولانی خود، آرزوی صلح با طالبان را برباد رفته می دید، از هر فرصت و مناسبتی برای بیان نارضایتی، خشم، اعتراض و حمله خود به امریکا و پاکستان استفاده می کرد.

او حتی پس از ریاست جمهوری نیز به دنبال آغاز تلاش های صلح به رهبری حکومت اشرف غنی بار دیگر تاکید کرد که این روند زمانی به موفقیت خواهد رسید که امریکا و پاکستان، صادقانه در این زمینه همکاری کنند و دست از ریاکاری و دوگانه رفتاری بردارند.

ظاهرا این اتفاق اکنون در حال رخ دادن است و استقبال باراک اوباما در پی میزبانی پاکستان از نخستین دور مذاکرات صلح، نشانه بارز این امر است.

با این حال، شماری از کارشناسان می گویند که با توجه به استراتژي دوگانه تروریزم دور میز صلح و در میدان نبرد گرم، مسؤولیت امریکا نیز صرفا با اعلام حمایت از روند صلح به پایان نمی رسد.

امریکا با توجه به پیمان ها و تعهدات دوجانبه ای که با افغانستان دارد، مسؤول تامین امنیت، تقویت نیروهای امنیتی، مبارزه با تروریزم و مقابله با تهدیدهای خارجی علیه افغانستان است؛ موضوعی که به نظر می رسد تاکنون به اندازه کافی به آن توجه نشده و دولت افغانستان نیز تحت تاثیر خوش بینی افراطی و یکجانبه نسبت به روند صلح، نسبت به این بخش قضیه، بسیار سهل انگارانه و آسانگیرانه برخورد می کند.

بر هیچکس پوشیده نیست که با توجه به سلطه و نفوذی که امریکا در افغانستان دارد، بدون سهم گیری و مشارکت محوری این کشور، نه جنگی رخ می دهد و نه صلحی منعقد می شود؛ بنابراین، وقتی همزمان، هم شاهد آغاز گفتگوهای رسمی صلح هستیم و هم جنگ ها و فعالیت های تروریستی در سراسر کشور به نحو کم سابقه ای تشدید و توسعه پیدا کرده است، صرف اعلام حمایت امریکا از روند صلح کافی نیست و نمی تواند از این کشور در قبال امنیت، ثبات و مبارزه با تروریزم در افغانستان و نیز تقویت نیروهای امنیتی کشور، سلب مسؤولیت کند و اگر در عرصه نظامی و امنیتی نیز شاهد حمایت و مسؤولیت پذیری مقام های امریکایی نباشیم، بدون تردید در خصوص نیات و اهداف امریکا از این رفتار ریاکارانه و نفاق آلود باید شک کرد.