۰
چهارشنبه ۲۵ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۳۳
روسيه سرانجام تصميم گرفت از قدرت نظامي براي پيشبرد برنامه و حفظ منافع خود در سوريه بهره گيرد كه مرحله اول آن تأسيس يك پايگاه نظامي با تمامي تجهيزات و امكانات در بندر لاذقيه بود. روس‌ها براي رسيدن به اين مرحله بسيار صبورانه، هوشيارانه و مصمم عمل كرده‌اند به طوري كه نه تنها غرب به ويژه امريكا در مقابل يك كار انجام شده قرار گرفته‌اند بلكه مجبور هستند با واقعيت نظامي مسكو در سوريه كنار بيايند و حتي با آن همكاري كنند. زماني كه اوايل بهار سال جاري شهر ادلب مركز استاني با همين نام در شمال سوريه سقوط كرد و كنترل آن به دست گروه‌هاي تحت حمايت عربستان، تركيه و قطر افتاد، در تهران و مسكو كه متحدان اصلي دولت دمشق محسوب مي‌شوند زنگ خطر به صدا در آمد. اين خطر وقتي جدي شد كه تركيه و امريكا پس از يك سال مذاكرات فشرده اعلام كردند اختلافات خود را كنار گذاشته‌اند و آنكار بيش از هر زمان ديگري بر طبل ايجاد منطقه امن در شمال سوريه كوبيد. ناظران در آن زمان با اشاره به اينكه اگر ايران و روسيه دو متحد اصلي سوريه براي عبور دمشق از اين مرحله سخت كاري انجام ندهند شايد براي هميشه دمشق را از دست بدهند. اين براي اولين بار نبود كه دولت بشار اسد در مقابل چنين تهديدي قرار مي‌گرفت، در اوايل بحران در سال 2011 گروه‌هاي مسلح به كاخ رياست جمهوري نيز نزديك شده بودند اما روسيه در آن زمان فقط حمايت ديپلماتيك به عمل آورد و از ارائه كمك‌هاي نظامي اكراه داشت.
ولي مسكو حالا تصميم گرفته نقش مستقيمي در جنگ سوريه ايفا كند. روس‌ها براي اين كار نه تنها پنج سال صبر كردند بلكه با اتخاذ اقدامات چندجانبه شرايط ديپلماتيك و ميداني را براي حضور نظاميان خود در سوريه فراهم آوردند. زماني كه داعش شهر پالميرا را اوايل خرداد ماه تصرف كرد و هر لحظه احتمال نابودي يكي از تاريخي‌ترين اثر تمدن بشري مي‌رفت، مسكو مواضع تهاجمي در سطح ديپلماتيك نسبت به خطر تروريسم و ناكارآمدي ائتلاف امريكايي عليه اين پديده اتخاذ كرد. وزارت خارجه روسيه با صدور بيانيه‌اي ضمن انتقاد از استانداردهاي دوگانه غرب در مبارزه با تروريسم خواستار ايجاد جبهه‌اي واحد عليه داعش در سوريه و عراق شد. در بيانيه وزارت خارجه روسيه آمده بود: «بايد گفت به رغم تلاش‌هاي ائتلاف ضدتروريستي به سركردگي امريكا، «داعش» بسيار سازمان يافته‌تر عمل كرده و دست از جنايات وحشيانه براي دستيابي به اهدافش برنمي دارد. اين سازمان سعي دارد در منطقه وسيعي شامل دمشق تا بغداد خلافت خود را ايجاد كند.» وزارت خارجه روسيه در ادامه از سازمان‌هاي جهاني و منطقه‌اي خواست «استانداردهاي دوگانه» را در مبارزه با تهديدات تروريستي كنار بگذارند و به تعامل با كشورهاي خاورميانه و آنان كه در حال مبارزه با داعش هستند بپيوندند. بيانيه وزارت خارجه روسيه و درخواست براي ايجاد جبهه‌اي واحد عليه داعش تقريباً در طول پنج سال گذشته بي‌سابقه و حاكي از تصميم‌هاي جديدي بود كه پوتين براي سياست خارجي روسيه در خاورميانه گرفته است. در همان زمان رسانه‌هاي روسي گزارش دادند ايران جايگاه ويژ‌ه‌اي در ائتلاف بندي جديد روس‌ها براي مقابله با تروريسم و اهداف امريكا دارد. نشريه «پراودا» از سرشناس‌ترين روزنامه‌هاي روسي در خرداد ماه نوشت: «شايد روسيه هم بايد نگاهي به طرفي ديگر داشته باشد؛ به طرف ايران. امروز اين كشور از طريق حزب‌الله، نيروي قدس و نيروهاي مسلح مردمي در جنگ واقعي با افراط‌گرايان است.»
روس‌ها پس از اين بيانيه‌تلاش‌هاي ديپلماتيكي زيادي به كار گرفتند كه از طريق نزديك كردن كشورهاي مختلف منطقه ائتلاف جديدي عليه تروريسم ايجاد كنند و همزمان اقدامات امنيتي را براي حضور نظاميان خود در سوريه فراهم آورند. تقريباً دو هفته پس از اينكه مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه در اواسط مرداد ماه از حمله مشترك امريكا و تركيه بنابر گفته خودش عليه داعش در شمال سوريه خبر داد، رسانه‌هاي‌امريكايي گزارش دادند قاسم سليماني فرمانده سپاه قدس جمهوري اسلامي ايران كه پرونده سوريه در دستان وي قرار داد به مسكو رفته و با ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه درباره سوريه گفت‌وگو كرده است. هر چند اين ادعاي رسانه‌هاي امريكايي هم در تهران و هم در مسكو تكذيب شد اما رسانه‌هاي امريكايي با اصرار بر ادعاي خود، مي‌گويند تحركات نظامي اخير روسيه در سوريه از دستاوردهاي نشست قاسم سليماني و ولاديمير پوتين است. پايگاه اينترنتي فاكس نيوز طي گزارشي با اشاره به اينكه «ساخت پايگاه نظامي روسيه در لاذقيه بخشي از توافق ولاديمير پوتين با قاسم سليماني است»، نوشت: «فاكس نيوز دريافته است رهبران روسيه و ايران همچنين درباره يك نقشه مشترك نظامي براي تقويت بشار اسد رئيس‌جمهور سوريه بحث كرده‌اند.» در ادامه اين گزارش آمده است: « نشانه‌هايي وجود دارد كه سليماني نه تنها در ساخت [پايگاه نظامي] روسيه درگير است بلكه ممكن است حتي فرماندهي اين عمليات را نيز به عهده داشته باشد، هرچند اخيراً در سوريه ديده نشده است.»
امريكايي‌ها نسبت به به خطر افتادن منافع خود و متحدانش در سوريه با تحركات نظامي روسيه شديداً احساس خطر مي‌كنند اما منطقي كه روس‌ها براي دفاع از اقدامات ارائه مي‌كنند آنچنان قوي است كه بنابر نوشته نيويورك تايمز ديپلمات‌هاي امريكايي نمي‌توانند آن را رد كنند. روس‌ها مي‌گويند براي مبارزه با تروريسم وارد شده‌اند و اگر امريكايي‌ها واقعاً قصد مبارزه با تروريسم را دارند نه تنها نبايد نگران بشوند بلكه بايد از حضور روسيه استقبال كنند. از سوي ديگر روس‌ها تأكيد دارند كه در فرآيند انتقال سياسي كه از طريق مذاكرات به دست خواهد آمد، نياز به ساختارهاي جديد براي حفظ ثبات و مبارزه با تروريسم است. منابع نزديك به مسكو به روزنامه الحيات، چاپ بيروت گفته‌اند كه ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه مي‌خواهد «توازن نظامي در سوريه حفظ شود و از فروپاشي ارتش نظامي سوريه جلوگيري به عمل آيد تا به اين ترتيب راه‌حل سياسي و تشكيل حكومت انتقالي بر اساس بيانيه ژنو فراهم شود.»
بدين‌ترتيب روس‌ها با منطق مبارزه با تروريسم و حفظ ثبات مهم‌ترين متحد خود در منطقه تصميم گرفته‌اند نقش نظامي خود را افزايش دهند و اظهارات مقامات كرملين از جمله ولاديمير پوتين طي چند روز گذشته نشان مي‌دهد روس‌هاي براي پيشبرد اهداف خود مصمم هستند و همانطور كه يوري برمين تحليلگر سياست خارجي روسيه در خاورميانه در وب سايت «شوراي امور بين‌الملل روسيه» نوشته است، روسيه با اين حضور مي‌‌گويد غرب براي هرگونه اقدامي در سوريه مجبور است با روسيه همكاري كند.
محمد بابایی
ولي مسكو حالا تصميم گرفته نقش مستقيمي در جنگ سوريه ايفا كند. روس‌ها براي اين كار نه تنها پنج سال صبر كردند بلكه با اتخاذ اقدامات چندجانبه شرايط ديپلماتيك و ميداني را براي حضور نظاميان خود در سوريه فراهم آوردند. زماني كه داعش شهر پالميرا را اوايل خرداد ماه تصرف كرد و هر لحظه احتمال نابودي يكي از تاريخي‌ترين اثر تمدن بشري مي‌رفت، مسكو مواضع تهاجمي در سطح ديپلماتيك نسبت به خطر تروريسم و ناكارآمدي ائتلاف امريكايي عليه اين پديده اتخاذ كرد. وزارت خارجه روسيه با صدور بيانيه‌اي ضمن انتقاد از استانداردهاي دوگانه غرب در مبارزه با تروريسم خواستار ايجاد جبهه‌اي واحد عليه داعش در سوريه و عراق شد. در بيانيه وزارت خارجه روسيه آمده بود: «بايد گفت به رغم تلاش‌هاي ائتلاف ضدتروريستي به سركردگي امريكا، «داعش» بسيار سازمان يافته‌تر عمل كرده و دست از جنايات وحشيانه براي دستيابي به اهدافش برنمي دارد. اين سازمان سعي دارد در منطقه وسيعي شامل دمشق تا بغداد خلافت خود را ايجاد كند.» وزارت خارجه روسيه در ادامه از سازمان‌هاي جهاني و منطقه‌اي خواست «استانداردهاي دوگانه» را در مبارزه با تهديدات تروريستي كنار بگذارند و به تعامل با كشورهاي خاورميانه و آنان كه در حال مبارزه با داعش هستند بپيوندند. بيانيه وزارت خارجه روسيه و درخواست براي ايجاد جبهه‌اي واحد عليه داعش تقريباً در طول پنج سال گذشته بي‌سابقه و حاكي از تصميم‌هاي جديدي بود كه پوتين براي سياست خارجي روسيه در خاورميانه گرفته است. در همان زمان رسانه‌هاي روسي گزارش دادند ايران جايگاه ويژ‌ه‌اي در ائتلاف بندي جديد روس‌ها براي مقابله با تروريسم و اهداف امريكا دارد. نشريه «پراودا» از سرشناس‌ترين روزنامه‌هاي روسي در خرداد ماه نوشت: «شايد روسيه هم بايد نگاهي به طرفي ديگر داشته باشد؛ به طرف ايران. امروز اين كشور از طريق حزب‌الله، نيروي قدس و نيروهاي مسلح مردمي در جنگ واقعي با افراط‌گرايان است.»
روس‌ها پس از اين بيانيه‌تلاش‌هاي ديپلماتيكي زيادي به كار گرفتند كه از طريق نزديك كردن كشورهاي مختلف منطقه ائتلاف جديدي عليه تروريسم ايجاد كنند و همزمان اقدامات امنيتي را براي حضور نظاميان خود در سوريه فراهم آورند. تقريباً دو هفته پس از اينكه مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه در اواسط مرداد ماه از حمله مشترك امريكا و تركيه بنابر گفته خودش عليه داعش در شمال سوريه خبر داد، رسانه‌هاي‌امريكايي گزارش دادند قاسم سليماني فرمانده سپاه قدس جمهوري اسلامي ايران كه پرونده سوريه در دستان وي قرار داد به مسكو رفته و با ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه درباره سوريه گفت‌وگو كرده است. هر چند اين ادعاي رسانه‌هاي امريكايي هم در تهران و هم در مسكو تكذيب شد اما رسانه‌هاي امريكايي با اصرار بر ادعاي خود، مي‌گويند تحركات نظامي اخير روسيه در سوريه از دستاوردهاي نشست قاسم سليماني و ولاديمير پوتين است. پايگاه اينترنتي فاكس نيوز طي گزارشي با اشاره به اينكه «ساخت پايگاه نظامي روسيه در لاذقيه بخشي از توافق ولاديمير پوتين با قاسم سليماني است»، نوشت: «فاكس نيوز دريافته است رهبران روسيه و ايران همچنين درباره يك نقشه مشترك نظامي براي تقويت بشار اسد رئيس‌جمهور سوريه بحث كرده‌اند.» در ادامه اين گزارش آمده است: « نشانه‌هايي وجود دارد كه سليماني نه تنها در ساخت [پايگاه نظامي] روسيه درگير است بلكه ممكن است حتي فرماندهي اين عمليات را نيز به عهده داشته باشد، هرچند اخيراً در سوريه ديده نشده است.»
امريكايي‌ها نسبت به به خطر افتادن منافع خود و متحدانش در سوريه با تحركات نظامي روسيه شديداً احساس خطر مي‌كنند اما منطقي كه روس‌ها براي دفاع از اقدامات ارائه مي‌كنند آنچنان قوي است كه بنابر نوشته نيويورك تايمز ديپلمات‌هاي امريكايي نمي‌توانند آن را رد كنند. روس‌ها مي‌گويند براي مبارزه با تروريسم وارد شده‌اند و اگر امريكايي‌ها واقعاً قصد مبارزه با تروريسم را دارند نه تنها نبايد نگران بشوند بلكه بايد از حضور روسيه استقبال كنند. از سوي ديگر روس‌ها تأكيد دارند كه در فرآيند انتقال سياسي كه از طريق مذاكرات به دست خواهد آمد، نياز به ساختارهاي جديد براي حفظ ثبات و مبارزه با تروريسم است. منابع نزديك به مسكو به روزنامه الحيات، چاپ بيروت گفته‌اند كه ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه مي‌خواهد «توازن نظامي در سوريه حفظ شود و از فروپاشي ارتش نظامي سوريه جلوگيري به عمل آيد تا به اين ترتيب راه‌حل سياسي و تشكيل حكومت انتقالي بر اساس بيانيه ژنو فراهم شود.»
بدين‌ترتيب روس‌ها با منطق مبارزه با تروريسم و حفظ ثبات مهم‌ترين متحد خود در منطقه تصميم گرفته‌اند نقش نظامي خود را افزايش دهند و اظهارات مقامات كرملين از جمله ولاديمير پوتين طي چند روز گذشته نشان مي‌دهد روس‌هاي براي پيشبرد اهداف خود مصمم هستند و همانطور كه يوري برمين تحليلگر سياست خارجي روسيه در خاورميانه در وب سايت «شوراي امور بين‌الملل روسيه» نوشته است، روسيه با اين حضور مي‌‌گويد غرب براي هرگونه اقدامي در سوريه مجبور است با روسيه همكاري كند.
محمد بابایی
مرجع : جوان آنلاین
کد مطلب : ۴۸۵۹۶۷
منتخب
۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
