۰
شنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۱۹
ساختار سیاسی ایالات متحده ی آمریکا به طور کلی مبتنی بر تحزب است. اساس تشکیل اوّلین احزابِ سیاسی در آمریکا، نه برای به دست گرفتن قدرت، بلکه به خاطر اختلاف نظرهای فلسفی و سیاسی بود. همۀ رهبران و پایه‌گذاران اولین احزاب سیاسی آمریکا، فیلسوف و نظریه‌پرداز سیاسی بودند و اختلاف نظر آنها نه فقط بر سر قدرت، بلکه مبنایی نظری داشت. این افراد به نام «پدران بنیادگذار آمریکا» نیز شناخته میشوند و در واقع، بنیادگذاران آمریکا، بنیادگذران احزاب سیاسی هم بودند. به عبارت دیگر، آمریکا و احزاب سیاسیِ آمریکا، پدرانی مشترک دارند.
شکل گیری احزاب در ایالات متحده آمریکا به نخستین روزهای تأسیس این کشور باز می‌گردد. در آن دوران گروه با دو نوع طرز تفکر برای اداره کشور رو دروی یکدیگر قرار گرفتند و از آنجا که این دو طرز تفکر هر یک در میان رهبران استقلال جایگاه مستحکمی داشتند، دو حزب جداگانه در این کشور بوجود آمد که درطول ۲۰۰ سال گذشته، مراحل و فراز ونشیب های زیادی را پشت سر گذاشته است.
سیستم احزاب آمریکا در دوران فعلی شامل سیستم دو حزبی است که شامل دو حزب دموکراتها و جمهوریخواهان میشود. این دو حزب از سال ۱۸۵۲ برنده تمامی انتخابات ریاست جمهوری بوده و تقریباً از ۱۸۵۶ نیز کنترل کنگره را به دست گرفتند.
***به طور تیتر وار تمام احزاب فعلی آمریکا در چند خط زیر خلاصه می شوند:
حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا و دموکراتها
دموکراتها یکی از دو جزب بزرگ آمریکا قلمداد شده و از آنها به عنوان قدیمی ترین حزب سیاسی در جهان یاد می‌کنند. رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، باراک اوباما و هیلاری کینتون از اعضای این حزب به شمار می آیند.
حزب جمهوریخواه ایالات متحده آمریکا و جمهوریخواهان
جمهوریخواهان یکی از دو حزب سیاسی بزرگ آمریکا هستند که عمدتاً تحت نام GOP (مخفف Grand Old Party) به معنای حزب بزرگ قدیمی شناخته میشوند. این حزب در ابتدا توسط فعالان ضد برده داری در آمریکا تشکیل شد. این حزب با انتخابات سال ۱۸۶۰ و با به قدرت رسیدن "آبراهام لینکلن" توانست به قدرت رسیده و مشهور شود. آخرین رئیس‌جمهور جمهوریخواه آمریکا "جورج دابلیو بوش" بود.
احزاب سوم
الف) حزب قانون اساسی
این حزب درواقع یکی از احزاب محافظه‌کار قلمداد شده و در سال ۱۹۹۲ تاسیس شد.
ب)حزب سبز
حزب سبز یکی از احزاب اقلیت آمریکاست در از دهه ۱۹۸۰ فعالیت خود را آغاز کرد.
ج) حزب لیبرترین
حزب لیبرترین آمریکا در سال ۱۹۷۱ تاسیس شد. این حزب در حال حاضر ۴۴ شخصیت برنده انتخاباتی (در سمت‌های گوناگون) داشته که این رقم قابل توجه قلمداد میشود.
د) مستقل
بعضی از احزاب سیاسی و رای‌دهندگان ترجیح می‌دهند که به هیچ‌یک از نامزدهای دارای حزب رای نداده و فردی مستقل را انتخاب کنند.
***ایالات متحده آمریکا از ۵۰ ایالت تشکیل شده که هر ایالت در امور سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود استقلال عمل وسیعی دارد. در حقیقت به استثناء مواردی نظیر سیاست خارجی، ارتش، ضرب و چاپ پول و تشکیل دادگاههای عالی، هر ایالت به منزله یک کشور مستقل عمل میکند و دارای نهادهای اجتماعی خاص خود می‌باشد. به همین دلیل احزاب سیاسی به طور اعم و جمهوریخواهان ودموکرات‌ها به طور اخص متشکل و جدا از یکدیگر هستند. به عبارت دیگر به تعداد ایالت ها، احزاب جمهوریخواه و دموکرات در ایالات متحده آمریکا وجود دارد که در برخی از مواقع با یکدیگر اختلاف نظر نیز دارند. به همین دلیل وجود کمیته های ملی برای هماهنگی میان احزاب جمهوریخواه ایالت‌ها و یا دموکرات‌های ایالت‌های مختلف ضرورت می یابد.
ساختار حزبی نیز به گونه‌ای شکل گرفته که جمهوریخواهان و یا دموکرات‌های ایالت، حزب مستقل و جداگانه‌ای را تشکیل می‌دهند. این احزاب با دارا بودن ساختارکامل حزبی متناسب با شرایط خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن ایالت عمل می نمایند. چه بسا دیدگاه اجتماعی، اقتصادی و یا حقوقی جمهوریخواهان تگزاس با جمهوریخواهان کالیفرنیا متفاوت باشد و به همین دلیل نیز دستیابی به یک وحدت نظر نهایی را در سطح فدرال دشوار می سازد.
در جریان انتخابات محلی و ایالتی این اختلاف نظرات میان احزاب ایالتی به خوبی نمایان میشود چراکه د رانتخابات فرمانداران و مجالس ایالتی، شعارهای انتخاباتی تحت تأثیر مسائل منطقه ای، جغرافیایی و نژادی قرار میگیرد. اما در سطوح بالاتر نظیر انتخابات ریاست جمهوری ویا کنگره فدرال، احزاب ایالتی بخش عمده‌ای از دیدگاههای فردی خود را به کنار گذاشته و بر سر کلیات توافق می نمایند. تشکیل کنوانسیون ملی جمهوریخواهان و دموکراتها در تابستان سال انتخابات نیز بدین جهت صورت میگیرد تا در روند مبارزات انتخاباتی احزاب جمهوریخواه و یا دموکرات ۵۰ ایالت اجماع حاصل شود. در حقیقت تنها در خصوص انتخابات سرنوشت ساز و مهم ریاست جمهوری توافق یکدست حاصل میشود و احزاب چهره ملی و فرا ایالتی به خود می‌گیرند، از همین جا علت نام گذاری دو حزب عمده به ” کمیته ملی دموکراتها ” و ” کمیته ملی جمهوریخواهان ” مشخص میشود. در حقیقت درایالات متحده آمریکا در زمان انتخابات ریاست جمهوری، کمیته‌های ملی جمهوریخواهان و دموکراتها فعال میشوند و رفتار یکدست حزبی را از خود نشان می‌دهند. پس از پایان انتخابات ریاست جمهوری، وحدت در سطح ملی موضوعیت خود را از دست می‌دهد و یکبار دیگر ۵۰ حزب دموکرات و ۵۰ حزب جمهوریخواه در کنار دهها حزب کوچک‌تر که آنان نیز در برخی از ایالت ها، شعبات ایالتی دارند، فعالیت‌های سیاسی خود را ازسرمی گیرند.
این دو حزب دموکرات و جمهوریخواه با دورنگ متفاوت و لوگوی خاص شناخته میشوند.
حزب دموکرات با رنگ آبی و با شاخصه ی الاغ شناخته میشود. الاغی که در حال لگد انداختن است همچنان به عنوان نماد معروف حزب دموکرات شناخته میشود، اگرچه دیگر به عنوان لوگوی رسمی این حزب به شمار نمی‌رود.
از روسای جمهور مهم دموکرات ایالات متحده می‌توان به اسامی زیر اشاره کرد:
فرانکلین روزولت، سی و دومین رئیس جمهور (1945-1933)
جان اف کندی، سی و دومین رئیس جمهور (1963-1961)
بیل کلینتون، چهل و دومین رئیس جمهور (2001-1993)
باراک اوباما چهل و چهارمین رئیس جمهور (از نوامبر 2008 تا کنون)
جمهوریخواهان نیز با رنگ قرمز و با نماد خاص فیل شناخته می شوند.
اگر بخواهیم پس از آبراهام لینکولن به چند رئیس جمهور مهم جمهوری خواه در تاریخ ایالات متحده اشاره کنیم می‌توانیم از این افراد نام ببریم:
تئودور روزولت، بیست و ششمین رئیس جمهور (1909-1901)
دوایت آیزنهاور، سی و چهارمین رئیس جمهور (1961-1953)
رونالد ریگان، چهلمین رئیس جمهور (1989-1981)
جرج دبلیو بوش، چهل و سومین رئیس جمهور (2009-2001)
تفاوت دو حزب اصلی ایالات متحده آمریکا
دموکرات ها و جمهوری خواهان در آمریکا به ظاهر رویکردهای مختلفی در مسائل کشور دارند. از اقتصاد و فرهنگ گرفته تا سیاست خارجه و حتی نوع برخورد با دگر اندیشان و ... . به عنوان مثال دموکراتها (محافظه کاران) در سیاست خارجی طرفدار سیاست آرام سازی و تعامل بخصوص در ارتباطات خود با روسیه و چین هستند، اما جمهوری خواهان (نومحافظه کاران) که دوران جنگ سرد را خاتمه یافته می دیدند طرفدار سیاست های تهاجمی در روابط خارجی و تقابل با عناصر مزاحم تفکر استکباری خود هستند.
محافظه کاران در عین اعتقاد به افزایش بودجه نظامی و تقویت ارتش، مداخله نظامی در کشورهای دیگر و تغییر دولت ها را در اولویت ندارند، اما نومحافظه کاران تهاجم نظامی برای تحقق اهداف خود نظیر مبارزه با تروریسم و حتی تغییر رژیم های مخالف خود (نظیر عراق و افغانستان) را لازمه یک سیاست خارجی فعال می دانند.
ایالات متحده تا به حال 44 رئیس جمهور داشته است که در حال حاضر و دوره ی قبل سکان این کشتی در دست دموکرات ها و دو دوره ی قبل از آن هم در دست جمهوری خواهان بوده است.
آخرین رئیس جمهور جمهوری خواه آمریکا جرج بوش بود که مطابق سیاست های از پیش تعیین شده ی حزبش از جنگ و خونریزی در دنیا کم نگذاشت. حمله به عراق و افغانستان و رقم زدن سیاه ترین جنایات ایالات متحده ی آمریکا در چند سال گذشته مدالی است که بر سینه ی جمهوری خواهان آویخته است.
اوباما نیز که رئیس جمهور فعلی آمریکاست و ثانیه های آخر تکیه بر این میز را تجربه میکند همانطور که معلوم است برخواسته از حزب دموکرات است. حزبی که طبق اساس و پایه ی تحزبش طرفدار صلح طلبی و سازش و عدم جنگ افروزی باید باشد. اما دیدیم در هشت سالی که گذشت اباما نیز از جرگه ی حماسه آفرینان در جنایت عقب نیافتاد. از تحریم های وحشتناک و ناقض حقوق بشر اوباما که بگذریم جنگ افروزی های نیابتی در خاور میانه چیزی کمتر از جنگ عراق و افغانستان نداشتند. دست اوباما در خون تک تک یمنی های بی دفاع آغشته است. فرضیه های صحیح تاسیس و تولد داعش توسط آمریکا نیز گناهش گریبان اوباما و حزب به اصطلاح صلح طلبش را میگیرد.
جالب است که هولناک ترین جنایت بشری یعنی انفجار های اتمی هیروشیما و ناکازاکی توسط آمریکا به دستور "ترومن" که یک رئیس جمهور دموکرات بود صورت گرفت.
جنگ ها و خونریزی های دوره ترومن آنقدر زبانزد است که نیازی به یاد آوری ندارد.
از این قسم اتفاقات در و تناقضات رفتاری در دو حزب جمهوریخواه و دموکرات به کرات و مرات در پیشینه ی این دو حزب مشاهده میشود. آنقدر که به سختی میشود از روی عملکرد یک رئیس جمهور حزب مورد حمایت وی را حدس زد.
حال که در ایام انتخابات چهل و پنجمین دوره ی ریاست جمهوری آمریکا قرار داریم و ماه هاست که با وعده و وعیدهای بسیاری از دو نامزد حزب جمهوری خواه و دموکرات مواجه شدیم به نظر میرسد قرار نیست اتفاقات خاصی در روند جنایات و زورگویی های آمریکا بیافتد.
انگار برنامه هایی از پیش نوشته شده که فقط مجری آن در هر چهار سال عوض میشود.
شکل گیری احزاب در ایالات متحده آمریکا به نخستین روزهای تأسیس این کشور باز می‌گردد. در آن دوران گروه با دو نوع طرز تفکر برای اداره کشور رو دروی یکدیگر قرار گرفتند و از آنجا که این دو طرز تفکر هر یک در میان رهبران استقلال جایگاه مستحکمی داشتند، دو حزب جداگانه در این کشور بوجود آمد که درطول ۲۰۰ سال گذشته، مراحل و فراز ونشیب های زیادی را پشت سر گذاشته است.
سیستم احزاب آمریکا در دوران فعلی شامل سیستم دو حزبی است که شامل دو حزب دموکراتها و جمهوریخواهان میشود. این دو حزب از سال ۱۸۵۲ برنده تمامی انتخابات ریاست جمهوری بوده و تقریباً از ۱۸۵۶ نیز کنترل کنگره را به دست گرفتند.
***به طور تیتر وار تمام احزاب فعلی آمریکا در چند خط زیر خلاصه می شوند:
حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا و دموکراتها
دموکراتها یکی از دو جزب بزرگ آمریکا قلمداد شده و از آنها به عنوان قدیمی ترین حزب سیاسی در جهان یاد می‌کنند. رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، باراک اوباما و هیلاری کینتون از اعضای این حزب به شمار می آیند.
حزب جمهوریخواه ایالات متحده آمریکا و جمهوریخواهان
جمهوریخواهان یکی از دو حزب سیاسی بزرگ آمریکا هستند که عمدتاً تحت نام GOP (مخفف Grand Old Party) به معنای حزب بزرگ قدیمی شناخته میشوند. این حزب در ابتدا توسط فعالان ضد برده داری در آمریکا تشکیل شد. این حزب با انتخابات سال ۱۸۶۰ و با به قدرت رسیدن "آبراهام لینکلن" توانست به قدرت رسیده و مشهور شود. آخرین رئیس‌جمهور جمهوریخواه آمریکا "جورج دابلیو بوش" بود.
احزاب سوم
الف) حزب قانون اساسی
این حزب درواقع یکی از احزاب محافظه‌کار قلمداد شده و در سال ۱۹۹۲ تاسیس شد.
ب)حزب سبز
حزب سبز یکی از احزاب اقلیت آمریکاست در از دهه ۱۹۸۰ فعالیت خود را آغاز کرد.
ج) حزب لیبرترین
حزب لیبرترین آمریکا در سال ۱۹۷۱ تاسیس شد. این حزب در حال حاضر ۴۴ شخصیت برنده انتخاباتی (در سمت‌های گوناگون) داشته که این رقم قابل توجه قلمداد میشود.
د) مستقل
بعضی از احزاب سیاسی و رای‌دهندگان ترجیح می‌دهند که به هیچ‌یک از نامزدهای دارای حزب رای نداده و فردی مستقل را انتخاب کنند.
***ایالات متحده آمریکا از ۵۰ ایالت تشکیل شده که هر ایالت در امور سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود استقلال عمل وسیعی دارد. در حقیقت به استثناء مواردی نظیر سیاست خارجی، ارتش، ضرب و چاپ پول و تشکیل دادگاههای عالی، هر ایالت به منزله یک کشور مستقل عمل میکند و دارای نهادهای اجتماعی خاص خود می‌باشد. به همین دلیل احزاب سیاسی به طور اعم و جمهوریخواهان ودموکرات‌ها به طور اخص متشکل و جدا از یکدیگر هستند. به عبارت دیگر به تعداد ایالت ها، احزاب جمهوریخواه و دموکرات در ایالات متحده آمریکا وجود دارد که در برخی از مواقع با یکدیگر اختلاف نظر نیز دارند. به همین دلیل وجود کمیته های ملی برای هماهنگی میان احزاب جمهوریخواه ایالت‌ها و یا دموکرات‌های ایالت‌های مختلف ضرورت می یابد.
ساختار حزبی نیز به گونه‌ای شکل گرفته که جمهوریخواهان و یا دموکرات‌های ایالت، حزب مستقل و جداگانه‌ای را تشکیل می‌دهند. این احزاب با دارا بودن ساختارکامل حزبی متناسب با شرایط خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن ایالت عمل می نمایند. چه بسا دیدگاه اجتماعی، اقتصادی و یا حقوقی جمهوریخواهان تگزاس با جمهوریخواهان کالیفرنیا متفاوت باشد و به همین دلیل نیز دستیابی به یک وحدت نظر نهایی را در سطح فدرال دشوار می سازد.
در جریان انتخابات محلی و ایالتی این اختلاف نظرات میان احزاب ایالتی به خوبی نمایان میشود چراکه د رانتخابات فرمانداران و مجالس ایالتی، شعارهای انتخاباتی تحت تأثیر مسائل منطقه ای، جغرافیایی و نژادی قرار میگیرد. اما در سطوح بالاتر نظیر انتخابات ریاست جمهوری ویا کنگره فدرال، احزاب ایالتی بخش عمده‌ای از دیدگاههای فردی خود را به کنار گذاشته و بر سر کلیات توافق می نمایند. تشکیل کنوانسیون ملی جمهوریخواهان و دموکراتها در تابستان سال انتخابات نیز بدین جهت صورت میگیرد تا در روند مبارزات انتخاباتی احزاب جمهوریخواه و یا دموکرات ۵۰ ایالت اجماع حاصل شود. در حقیقت تنها در خصوص انتخابات سرنوشت ساز و مهم ریاست جمهوری توافق یکدست حاصل میشود و احزاب چهره ملی و فرا ایالتی به خود می‌گیرند، از همین جا علت نام گذاری دو حزب عمده به ” کمیته ملی دموکراتها ” و ” کمیته ملی جمهوریخواهان ” مشخص میشود. در حقیقت درایالات متحده آمریکا در زمان انتخابات ریاست جمهوری، کمیته‌های ملی جمهوریخواهان و دموکراتها فعال میشوند و رفتار یکدست حزبی را از خود نشان می‌دهند. پس از پایان انتخابات ریاست جمهوری، وحدت در سطح ملی موضوعیت خود را از دست می‌دهد و یکبار دیگر ۵۰ حزب دموکرات و ۵۰ حزب جمهوریخواه در کنار دهها حزب کوچک‌تر که آنان نیز در برخی از ایالت ها، شعبات ایالتی دارند، فعالیت‌های سیاسی خود را ازسرمی گیرند.
این دو حزب دموکرات و جمهوریخواه با دورنگ متفاوت و لوگوی خاص شناخته میشوند.
حزب دموکرات با رنگ آبی و با شاخصه ی الاغ شناخته میشود. الاغی که در حال لگد انداختن است همچنان به عنوان نماد معروف حزب دموکرات شناخته میشود، اگرچه دیگر به عنوان لوگوی رسمی این حزب به شمار نمی‌رود.
از روسای جمهور مهم دموکرات ایالات متحده می‌توان به اسامی زیر اشاره کرد:
فرانکلین روزولت، سی و دومین رئیس جمهور (1945-1933)
جان اف کندی، سی و دومین رئیس جمهور (1963-1961)
بیل کلینتون، چهل و دومین رئیس جمهور (2001-1993)
باراک اوباما چهل و چهارمین رئیس جمهور (از نوامبر 2008 تا کنون)
جمهوریخواهان نیز با رنگ قرمز و با نماد خاص فیل شناخته می شوند.
اگر بخواهیم پس از آبراهام لینکولن به چند رئیس جمهور مهم جمهوری خواه در تاریخ ایالات متحده اشاره کنیم می‌توانیم از این افراد نام ببریم:
تئودور روزولت، بیست و ششمین رئیس جمهور (1909-1901)
دوایت آیزنهاور، سی و چهارمین رئیس جمهور (1961-1953)
رونالد ریگان، چهلمین رئیس جمهور (1989-1981)
جرج دبلیو بوش، چهل و سومین رئیس جمهور (2009-2001)
تفاوت دو حزب اصلی ایالات متحده آمریکا
دموکرات ها و جمهوری خواهان در آمریکا به ظاهر رویکردهای مختلفی در مسائل کشور دارند. از اقتصاد و فرهنگ گرفته تا سیاست خارجه و حتی نوع برخورد با دگر اندیشان و ... . به عنوان مثال دموکراتها (محافظه کاران) در سیاست خارجی طرفدار سیاست آرام سازی و تعامل بخصوص در ارتباطات خود با روسیه و چین هستند، اما جمهوری خواهان (نومحافظه کاران) که دوران جنگ سرد را خاتمه یافته می دیدند طرفدار سیاست های تهاجمی در روابط خارجی و تقابل با عناصر مزاحم تفکر استکباری خود هستند.
محافظه کاران در عین اعتقاد به افزایش بودجه نظامی و تقویت ارتش، مداخله نظامی در کشورهای دیگر و تغییر دولت ها را در اولویت ندارند، اما نومحافظه کاران تهاجم نظامی برای تحقق اهداف خود نظیر مبارزه با تروریسم و حتی تغییر رژیم های مخالف خود (نظیر عراق و افغانستان) را لازمه یک سیاست خارجی فعال می دانند.
ایالات متحده تا به حال 44 رئیس جمهور داشته است که در حال حاضر و دوره ی قبل سکان این کشتی در دست دموکرات ها و دو دوره ی قبل از آن هم در دست جمهوری خواهان بوده است.
آخرین رئیس جمهور جمهوری خواه آمریکا جرج بوش بود که مطابق سیاست های از پیش تعیین شده ی حزبش از جنگ و خونریزی در دنیا کم نگذاشت. حمله به عراق و افغانستان و رقم زدن سیاه ترین جنایات ایالات متحده ی آمریکا در چند سال گذشته مدالی است که بر سینه ی جمهوری خواهان آویخته است.
اوباما نیز که رئیس جمهور فعلی آمریکاست و ثانیه های آخر تکیه بر این میز را تجربه میکند همانطور که معلوم است برخواسته از حزب دموکرات است. حزبی که طبق اساس و پایه ی تحزبش طرفدار صلح طلبی و سازش و عدم جنگ افروزی باید باشد. اما دیدیم در هشت سالی که گذشت اباما نیز از جرگه ی حماسه آفرینان در جنایت عقب نیافتاد. از تحریم های وحشتناک و ناقض حقوق بشر اوباما که بگذریم جنگ افروزی های نیابتی در خاور میانه چیزی کمتر از جنگ عراق و افغانستان نداشتند. دست اوباما در خون تک تک یمنی های بی دفاع آغشته است. فرضیه های صحیح تاسیس و تولد داعش توسط آمریکا نیز گناهش گریبان اوباما و حزب به اصطلاح صلح طلبش را میگیرد.
جالب است که هولناک ترین جنایت بشری یعنی انفجار های اتمی هیروشیما و ناکازاکی توسط آمریکا به دستور "ترومن" که یک رئیس جمهور دموکرات بود صورت گرفت.
جنگ ها و خونریزی های دوره ترومن آنقدر زبانزد است که نیازی به یاد آوری ندارد.
از این قسم اتفاقات در و تناقضات رفتاری در دو حزب جمهوریخواه و دموکرات به کرات و مرات در پیشینه ی این دو حزب مشاهده میشود. آنقدر که به سختی میشود از روی عملکرد یک رئیس جمهور حزب مورد حمایت وی را حدس زد.
حال که در ایام انتخابات چهل و پنجمین دوره ی ریاست جمهوری آمریکا قرار داریم و ماه هاست که با وعده و وعیدهای بسیاری از دو نامزد حزب جمهوری خواه و دموکرات مواجه شدیم به نظر میرسد قرار نیست اتفاقات خاصی در روند جنایات و زورگویی های آمریکا بیافتد.
انگار برنامه هایی از پیش نوشته شده که فقط مجری آن در هر چهار سال عوض میشود.
مرجع : ریشه
کد مطلب : ۵۸۲۵۸۱
منتخب
۶ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۳ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲ ارديبهشت ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
