معرفی کتاب «ابعاد حقوقی جنگ اسرائیل علیه غزه»

به گزارش اسلام تایمز، کتاب ابعاد حقوقی جنگ اسرائیل علیه غزه به همت دکتر سعید بیگدلی در 350 صفحه توسط دانشگاه امام صادق منتشر شد. این کتاب سعی دارد تا پیرامون رفتارشناسی رژیم صهیونیستی در قبال مردم فلسطین بحث کند. در این نوشته تلاش شده است در سه بخش ابعاد حقوقی مختلف جنگ غزه مورد بررسی قرار گیرد: در بخش نخست، طی هفت مقاله، مطالب مهمی همچون بررسی جنگ غزه از حیث حقوق بشردوستانه، حقوق بنیادین بشر، امکان تحقق جرم نسل‌کشی در این جنگ و علل ناکارآمدی نهادهای بین المللی رسیدگی کننده به موضوع مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخش دوم، ترجمه دو مقاله در زمینه شهرک سازی در غزه و علل عقب نشینی قبل از جنگ اسرائیل از غزه آمده است و در نهایت، مصاحبه با سه تن از صاحب نظران راجع به برخی از جهات باقی مانده موضوع تشکیل دهنده بخش سوم این نوشتار است. ما تلاش داریم تا با بیان بخش‌هایی از این کتاب به معرفی کتاب در حوزه ابعاد حقوقی جنگ اسرائیل بپردازد.

فصل اول رفتار رژیم اسرائیل در جنگ غزه ار منظر حقوق‌ بشردوستانه
نوشته توکل حبیب زاده

این نوشتار به بررسی حقوق بین‌الملل بشردوستانه که به حقوق مخاصمات مسلحانه پرداخته است، در گوشه‌ای اشاره دارد: اسرائیل عضو کنوانسیون چهارم لاهه 1907 نیست، اما مقررات این کنوانسیون به قواعد عرفی تبدیل شده است. همه دولت‌ها از جمله اسرائیل نسبت به تعهدات مندرج در آن ملتزم هستند. دیوان در رای مشورتی فوق الذکر در رد ادعای اسرائیل مبنی بر اشغالی نبودن سرزمین فلسطین به ماده 42 این کنوانسیون استناد می‌نماید. این ماده مقرر می‌دارد: «یک سرزمین هنگامی که تحت اشغال و حاکمیت ارتش دشمن قرار بگیرد، سرزمین اشغالی محسوب می‌گردد... .»

استفاده از سلاح‌های حاوی فسفر سفید علیه اهداف نظامی در مناطق تجمع افراد غیر نظامی ممنوع است، مگر اینکه هدف نظامی کاملا از افراد غیر نظامی جدا بوده باشد. به کارگیری سلاح‌های آتش زا از طریق بمباران هوایی علیه اهداف نظامی در مراکز تجمع غیرنظامیان کاملا منع شده است. این ممنوعیت‌ها در پروتکل سوم الحاقی به کنوانسیون راجع به برخی سلاح‌های متعارف درج شده است. از طرف دیگر اگر هدف از به کارگیری فسفر سفید ایجاد پوشش و استتار نیروهای نظامی بود، اسرائیل می‌توانست به آسانی از مواد و ابزار نظامی دیگر که توسط شرکتهای اسرائیلی تولید می‌شوند و آثار زیان بار کمتری برای غیر نظامیان در بردارد، استفاده کند، اما عمدا و آگاهانه به دفعات متعدد از این نوع سلاح استفاده کرده است.

فصل دوم: مبنای عدم شناسایی رژیم اشغالگر صهیونیستی و مسئله طرح دعوا در محاکم بین المللی توسط ایران
نوشته دکتر مسعود اخوان فرد و سید محمد مهدی غمامی

در باب مسئله شناسایی رژیم صهیونیستی توسط ایران به میزان عمر این رژیم دارای چالش‌ها و فراز و فرودهای بسیار است، تا جایی که در دوره پهلوی دوم ایران به عنوان یکی از حامیان اصلی رژیم صهیونسیتی در منطقه بوده و این رژیم را به صورت دوژور به رسمیت شناخته بود و در دوره استقرار جمهوری اسلامی ایران، رژیم مذکور توسط ایران به عنوان یکی از دشمنان اصلی بشریت و امت اسلامی به هیچ وجه شناسایی نشده است و این تصمیم یکی از مهم‌ترین مصادیق اصل 152 قانون اساسی در تنظیم سیاست خارجی ایران به حساب می‌آید.

اما مسئله شناسایی اسرائیل با لحاظ نوع حاکمیت مستقر در ایران همواره از مسائل قابل توجه در سیاست خارجی ایران و جهان بوده و هست. راهبرد ایران در دوران پهلوی دوم به علت وابستگی شدید محمد رضا شاه به آمریکایی‌ها و نیاز او به بهره‌برداری از روش‌های ترور و سرکوب موساد علیه مردم ایران باعث شد و در یک سیر صعودی روابط حکومت پادشاهی پهلوی با اسرائیل به بالاترین حد خود نسبت به روابط ایران با سایر دول برسد. اما با تحقق انقلاب اسلامی ایران و تاکیدی که بنیاد نظام بر استقلال، عزت و عدالت خواهی در عرصه روابط خارجی داشت؛ عدم شناسایی اسرائیل از سیاست‌های تغییر ناپذیر نظام تعریف شد.

فصل چهارم: بررسی ابعاد حقوقی حمله رژیم صهیونیستی به غزه
نوشته عبدالحسین صفائی

اسرائیل میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و میثاق حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک را به تصویب رسانده است. بنابراین اسرائیل موظف به رعایت «مناسبات متقابل حقوق بشر و حقوق بشردوستانه» و رعایت «میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» و «میثاق حقوق مدنی و سیاسی» و «کنوانسیون حقوق کودک» است. لذا باید آنها را در سرزمین‌های اشغالی فلسطین اعمال نماید و نقض این مقررات موجب مسئولیت بین المللی است. ولی اسرائیل با ایجاد تفکیک میان حقوق بشر و حقوق بشردوستانه معتقد است در دوران درگیری مسلحانه تنها حقوق بشردوستانه اعمال می‌شود و اعمال حقوق بشر صرفا به دوران صلح باز می‌گردد.

در بخش دیگر به تعریف نسل کشی پرداخته شده و نوشته‌اند: نسل کشی به معنای اقدام فوری برای از میان برداشتن یک جمعیت نمی‌باشد، بلکه صرف فراهم ساختن شرایطی برای تخریب پایه‌های زندگی قومی، ملی و غیره که هدف از آن نابودی فرهنگ، زبان، احساسات ملی و قومی و زیست اقتصادی گروه‌های ملی است و تخریب امنیت، سلامتی، آزادی و شان فردی و حتی شرایط زندگی اشخاص متعلق به این گروه‌ها کافی است که نسل کشی مصداق پیدا کند.

بخش دوم: ترجمه‌ها
شهرک سازی در نوار غزه، نوشته احمد قاجه و ترجمه دکتر سعید بیگدلی

شهرک سازی، ستون اعتقادی و ویژگی برجسته‌ای است که یکی از مشخصات کلی نظام حزبی در پارلمان اسرائیل محسوب می‌شود، به طوری که هدف اصلی همه گرایش‌های سیاسی و حزبی همین است. پدیده شهرک سازی و آبادی سازی، یکی از حلقه‌های اصلی طرح صهیونیسم در یهودی سازی این سرزمین و تغییر وضعیت آن بوده است و حجم شهرک های اسرائیلی و شمار آن در سرزمین عربی، به ویژه سرزمین‌هایی که در سال 1967 اشغال شد، دلیل آشکاری بر آن است. بر همین اساس، رژیم صهیونیستی، به واسطه ویژگی اصلی‌اش که «شهرک سازی» است و فقط از راه غصب و اشغال امکان پذیر است، شکل گرفت.

قطعنامه‌ها و قوانینی بین‌المللی و دیگر قعطنامه‌های تقبیح کننده و محکوم کننده سیاست اسرائیل در تبعید فلسطینیان از سرزمین‌شان تاکنون نیز ادامه دارد، اسرائیل را از ادامه اعمال تجاوزگرانه‌اش در مورد این شهروندان باز نداشت و هنوز هم این رژیم کلیه قوانین و مقررات بین‌المللی را به دیوار می‌زند و بدترین جنایات را مرتکب می‌شود.