تضاد منافع ترامپ و پوتین را از هم دور می کند؟

به گزارش اسلام تایمز، با توجه به مسائل و پیشینه سیاسی آمریکا و روسیه در یک قرن اخیر، رقابت برای به چالش کشاندن قدرت یکدیگر در تحولات بین الملل، تضاد منافع و برخوردهای ماه های گذشته در سوریه و اوکراین احتمال عادی شدن روابط این دو رقیب را تا حد زیادی دور از ذهن می کند.

دونالد ترامپ در مسند ریاست جمهوری آمریکا روز شنبه با همتای روسی خود تلفنی گفتگو کرد. این گفتگو با توجه مواضع ترامپ در خصوص بهبود رابطه با مسکو و حتی برداشتن تحریم های غرب علیه این کشور که در جریان بحران اوکراین به تصویب رسید، اهمیت ویژه‌ای در رسانه های جهان پیدا کرد.

طبق بیانیه ای که از دو طرف منتشر شد، پوتین و ترامپ بر همکاری در سوریه علیه داعش و همچنین بهبود مناسبات دو جانبه به توافق رسیدند.

روابط روسیه و آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما تیره بود. به طوری که دو کشور در جریان بحران اوکراین برای اولین بار از زمان پایان جنگ سرد در برابر هم قرار گرفتند که در نهایت منجر به برگزاری رزمایش های نظامی در اروپای شرقی، تقویت توان لجستیکی غرب در مرزهای غربی روسیه و تصویب تحریم های اقتصادی و نظامی علیه مسکو منتهی شد. آنها همچنین در موضوع سوریه نیز دچار اختلافات گسترده‌ای شدند تا جایی که عملا نبرد با تروریسم تبدیل به نوعی رقابت نیابتی دو کشور در خاورمیانه شد.

اما ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی خود از تمایل برای کاهش تنش ها با روسیه خبر داد. این مساله نگرانی هایی در میان برخی از سیاستمداران آمریکا برانگیخت. اظهارات ترامپ در مورد احتمال به رسمیت شناختن حاکمیت روسیه بر شبه جزیره کریمه و لغو تحریم های آمریکا علیه این کشور حساسیت اروپایی ها را نیز برانگیخت.

اما این موضع گیری با استقبال روس ها روبرو شد. به ویژه آنکه عادی سازی روابط با آمریکا می تواند بر انتخابات سال آینده روسیه و پیروز شدن مجدد پوتین تاثیر زیادی داشته باشد.

با این حال به نظر نمی رسد این روند به نتیجه مثبتی برسد. زیرا مسکو و واشنگتن زمانی در قالب دو ابرقدرت دست کم 45 سال در برابر هم قرار داشتند و این بازه زمانی، زمینه ساز برخورد منافع گسترده‌ای شد که تا امروز در روابط آمریکا و روسیه ادامه دارد.

روند مذکور در طی دهه اخیر با توجه به تلاش پوتین برای احیاء قدرت روسیه شدت بیشتری نیز یافته است. در همین راستا اگرچه حمله آمریکا به عراق و افغانستان و استقرار در این کشورها با انفعال مسکو همراه بود، اما با آغاز دهه دوم قرن بیست و یک، استراتژی روسیه تغییر کرد.

این اتفاق با درگیری آبخازیا در سال 2008 کلید خورد. روسیه در این سال در شرایطی نیروهای گرجستان را عقب راند که تنها غرب نظاره گر بود. از این رو در تحولات اوکراین پوتین قاطعیت به خرج داد و وارد ماجرا شد.

در ادامه کرملین تصمیم گرفت تا قدرت نفوذ خود را در خاورمیانه نیز تجدید کرد. فروپاشی شوروی دست مسکو را از مناطق تحت سلطه در این منطقه کوتاه کرد اما پوتین در راستای ارتقا کنش گری روسیه تصمیم گرفت وارد بحران سوریه شود و این مساله زمینه ساز تقابل منافع و اهداف این کشور با ایالات متحده شد. تا جایی که ترامپ در کمپین های تبلیغاتی خود هشدار دارد در صورتی که این وضعیت تداوم یابد، شاهد جنگ جهانی سوم خواهیم بود.

اما انتشار بیانیه در پایگاه کاخ سفید ساعاتی پس از مراسم تحلیف ترامپ نشان داد، نزدیکی آمریکا به روسیه دور از انتظار به نظر می رسد. در این بیانیه دولت جدید از ایجاد یک سامانه دفاع موشکی به منظور تقویت توان دفاعی در برابر موشک های ایران و کره شمالی خبر داد، حال آنکه واقعیت این است که این سامانه در راستای تقابل با روسیه است زیرا واشنگتن می داند ایران نه انگیزه و برنامه‌ای برای هدف قرار دادن خاک آمریکا دارد و نه موشک هایی با برد بلند در اختیار این کشور است. از این رو پیش بینی می شود ترامپ نیز در ادامه سیاست های اوباما و جرج بوش برای مقابله با توانمندی موشکی روسیه تدابیری بیندیشد و در این راستا تهدید ایران و کره شمالی بهانه این اقدام خواهد شد.

با توجه به این مسائل و پیشینه سیاسی آمریکا و روسیه در یک قرن اخیر، رقابت برای به چالش کشاندن قدرت یکدیگر در تحولات بین الملل، تضاد منافع و برخوردهای ماه های گذشته در سوریه و اوکراین احتمال عادی شدن روابط این دو رقیب را تا حد زیادی دور از ذهن می کند.