تحلیل امام خمینی (ره) از مسئله سلمان رشدی

تحلیل حضرت امام خمینی(ره) از مسئله سلمان رشدی این بود که این موضوع کاملا نشان دهنده سیاست اسلام ستیزی غربی است که عامدانه اجرا می شود و کوتاه آمدن در مقابل غرب سبب انصراف آن ها از دشمنی نخواهد شد. ایشان در این مورد فرموده بودند:

«ضرورتی نیست که در چنین شرایطی ما به دنبال ایجاد روابط و مناسبات گسترده باشیم؛ چراکه دشمنان، ممکن است تصور کنند که ما به وجود آنان چنان وابسته و علاقه مند شدیم که از کنار اهانت به معتقدات و مقدسات دینی خود، ساکت و آرام می گذریم. آنان که هنوز بر این باورند و تحلیل می کنند که باید در سیاست و اصول و دیپلماسی خود تجدید نظر نماییم و ما خامی کرده ایم و اشتباهات گذشته را نباید تکرار کنیم معتقدند که شعارهای تند یا جنگ، سبب بدبینی غرب و شرق نسبت به ما و نهایتاً انزوای کشور شده است و اگر ما واقع گرایانه عمل کنیم، آنان با ما برخورد متقابل انسانی می کنند و اقدام متقابل به ملت ما و اسلام و مسلمانان می گذارند؛ این یک نمونه است که خدا می خواست پس از انتشار کتاب کفرآمیز آیات شیطانی در این زمان اتفاق بیفتد و دنیای تفرعن و استکبار و بربریت چهره واقعی خود را در دشمنی دیرینه اش با اسلام برملا سازد تا ما از ساده اندیشی به در آییم و همه چیز را به حساب اشتباه و سوء مدیریت و بی تجربگی نگذاریم و با تمام وجود درک کنیم که مسئله اشتباه ما نیست، بلکه تعمد جهانخواران به نابودی اسلام و مسلمانان است؛ و الا مسئله فردی سلمان رشدی، آن قدر برایشان مهم نیست که همه صهیونیست ها و استکبار پشت سر او قرار بگیرند ...»(3/12/1367)۱

موضوع سلمان رشدی از آن جهت برای سیاستمداران غربی حائز اهمیت بود که بتوانند نظر خود را تثبیت نمایند. از این رو پس از رحلت امام خمینی(ره) نیز غربی ها با اظهار ندامت سلمان رشدی، شایعه کردند آیت الله خامنه ای نظری به غیر از فتوای امام خمینی(ره) را دارند. در همین راستا بود که دفتر حضرت آیت الله خامنه ای در تاریخ 5/10/1369 اطلاعیه ای به شرح زیر صادر کرد:

«بسمه تعالی

با توجه به اخبار مربوط به تبری جستن سلمان رشدی مرتد از اهانت‌هایی كه به پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله و دیگر مقدسات اسلامی، در كتاب موهن آیات شیطانی شده است،‌ دفتر مقام معظم رهبری در پاسخ به سؤالاتی كه ازسوی مسلمانان در این زمینه بعمل آمده است،‌ اعلام داشت كه:

حضرت آیت‌الله خامنه ای مدظله العالی رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند: حكم تاریخی و تغییرناپذیر حضرت امام رضوان الله تعالی علیه در مورد نویسنده كتاب كفرآمیز آیات شیطانی و تعهد مسلمانان در سراسر جهان به اجرای این حكم اسلامی،‌ نخستین ثمرات خود را در صحنه رویارویی اسلام با كفر جهانی نشان می دهد و استكبار غرب كه حمله به مقدسات یك میلیارد مسلمان جهان را مقدمه ای برای تحقیر مسلمین و از بین بردن انگیزه های خیزش اسلامی در جهان قرار داده بود،‌ بصورت مفتضحانه و گام به گام مجبور به عقب نشینی شده و انشاءالله با ادامه مقاومت مسلمانان جهان از این پس كسی جرأت اهانت به پیامبر معظم (ص) و مقدسات اسلامی را نخواهد یافت. حكم اسلام در مورد نویسنده كتاب آیات شیطانی همانگونه كه حضرت امام رضوان الله تعالی فرمودند: «اگر توبه كند و زاهد زمان هم گردد» ثابت است و چنین تشبثاتی كه با همیاری بعضی افراد به ظاهر مسلمان صورت می گیرد،‌ تغییری در این حكم الهی نخواهد داد.»

هم چنین چند روز پس از صدور این اطلاعیه، شخص حضرت آیت الله خامنه ای در این رابطه فرمودند: « دل های مردم در قبضه قدرت اسلام و قرآن است و همه دیدند که ملت های مسلمان در اروپا، آسیا، پاکستان و دیگر نقاط جهان در برابر اهانت آن بلندگوهای شیطان که آیات شیطانی را بر دل مجرمین نازل می کرد، از خود چه واکنشی نشان دادند» (11/10/69).

بهترین گزینه برای سیاستمداران غربی، فسخ کردن اصل فتوای تاریخی امام خمینی(ره) بود که نه در ایام حیات ایشان و نه در زمان خلف صالح ایشان حضرت آیت الله خامنه ای محقق نشد. مسئله سلمان رشدی از مسائل کلیدی در درک رابطه مسلمانان با سیاستمداران غربی است.

ــــــــــــــــمصطفی میرزاییـــــــــــــ

۱ - صحیفه امام(ره)، ج 21، صص 99 و 100.