چرا محمود عباس، جنبش مقاومت حماس را تهدید می‌کند؟

به گزارش الوقت، به نقل از خبرگزاری معا، «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در جمع صد‌ها نفر که در مقر مرکزی تشکیلات خودگردان فلسطین در رام‌الله گردهم آمده بودند، تاکید کرد: به مسئولان حماس هشدار داده‌ایم که اگر به توافق با تشکیلات خودگردان نرسند، بودجه نوار غزه قطع خواهد شد.  وی ادامه داد: اگر غزه در دولت فلسطین ادغام نشود بودجه این منطقه نیز به تدریج قطع خواهد شد. این گونه جهت‌گیری‌ها نشان می‌دهد تا چه میزان اختلاف میان فتح و حماس عمیق است و شاید حتی با وجود مذارکرات میان دو طرف نیز امید اندکی برای رفع این اختلافات وجود داشته باشد.

فتح و حماس دو گروه فلسطینی با اختلافات بسیار

در اشاره‌ای که محمود عباس در اظهارات اخیر خود درباره لزوم دستیابی به توافق با حماس داشته، مقصود رئیس تشکیلات خودگردان به مذاکراتی است که در حال حاضر میان تشکیلات خودگردان فلسطین مستقر در کرانه باختری از یک طرف و جنبش مقاومت اسلامی حماس مستقر در نوار غزه از سوی دیگر در جریان است.

نوار غزه بخشی جدا از کرانه باختری در سرزمین‌های فلسطینی است. این دو بخش در حال حاضر فاقد مرز مشترک می‌باشند و هر دو منطقه در مجموع به عنوان تنها مناطق تحت کنترل فلسطینیان به شمار می‌روند. با این حال در کرانه باختری برخلاف نوار غزه، تشکیلات خودگردان با نیروهای امنیتی صهیونیستی در حال همکاری است و باوجود تداوم شهرک سازی و تخریب خانه‌های شهروندان فلسطینی در قسمت شرقی کرانه باختری، اما همچنان همکاری میان نیروهای تشکبلات خودگردان و صهیونیست‌ها ادامه دارد.

شهرک سازی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری رود اردن حتی با انتقادات تند و اعتراض اتحادیه اروپا و سازمان ملل روبرو شده است، اما با وجود این انتقادات، تشکیلات خودگردان به همکاری‌های خود با طرف‌های صهیونیستی ادامه داده است. در مقابل نوار غزه که از سال 2006 در نتیجه پیروزی حماس در انتخابات تحت هدایت این جنبش هدایت می‌شود بدون هیچ گونه ارتباطی با نیروهای امنیتی صهیونیستی، در محاصره زمینی و دریایی کامل به سر می‌برد.

از زمان پیروز حماس در انتخابات پارلمانی مذکور، تشکیلات خودگردان تلاش بسیاری را برای تحت فشار قرار دادن هموطنان خود در نوار غزه دنبال کرده و روابط دو گروه فلسطینی از آن زمان هیچ‌گاه نتوانسته به وضعیت با ثباتی دست یابد. در واقع با به قدرت رسیدن رهبران حماس در جریان انتخابات و در روندی دموکراتیک، همواره گروه فتح این نگرانی را داشته که جایگاه محوری و رهبری خود را در میان فلسطینیان از دست دهد و همین نگرانی به فشار و ایجاد محدودیت علیه حماس از جناب رهبران فتح منجر شده است.

این اختلافات زمانی اوج گرفت که در نیمه سال 2007، یعنی تقریباً یک سال پس از روی کارآمدن حماس، رهبران این جنبش از انجام کودتایی قریب الوقوع علیه خود توسط نیروهای فتح خبر دادند و در مقابل فتح ضمن رد این اتهامات، وقوع کودتا را به حماس منتسب کرد. این موضوع به درگیری طولانی مدتی میان دو گروه فلسطینی منجر شد و حتی در جریان تنش‌های داخلی حداقل 34 نفر از فلسطینیان جان خود را از دست دادند.

بعد از این تنش‌ها اختلافات دو گروه فلسطینی تا آنجا پیش رفته که در حال حاضر، محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در جهت تنگ‌تر کردن حلقه محاصره باریکه غزه که از سال 2007 توسط صهیونیست‌ها شروع و تاکنون ادامه دارد، با کاهش حقوق کارمندان دولتی منطقه و خودداری از پرداخت پول به شرکت صهیونیستی تامین کننده سوخت تنها نیروگاه برق غزه و قطع برق این منطقه به مدت  20 تا 22 ساعت در روز، از واردات دارو، شیرخشک و تجهیزات پزشکی و بیمارستانی به باریکه غزه  جلوگیری می کند. عباس همچنین تهدید کرده است که برای وادار کردن جنبش حماس به واگذاری کنترل باریکه غزه به دولت فلسطین، تدابیر بی سابقه ای را اتخاذ خواهد کرد.

چرا محمود عباس، حماس را تهدید می‌کند؟

بدون شک تهدید حماس از جانب محمود عباس مرتبط با اختلافات عمیقی است که دو طرف تا کنون با هم دنبال کرده‌اند. این اختلافات ریشه در نگاه‌های متفاوت به مسئله فلسطین است. حماس به عنوان جنبشی که هشت سال پس از انقلاب اسلامی ایران در فلسطین تاسیس شد، همواره مواضعی انقلابی و مقاومتی را درباره پیگیری موضوع فلسطین دنبال نموده و تاکنون حاضر به پذیرش موجودیت صهیونیست‌ها در سرزمین‌های فلسطین نبوده است. در مقابل جنبش فتح به رهبری محمود عباس همان گونه که گفته شد، همکاری بسیار نزدیکی با نیروهای صهیونیستی دنبال کرده و به طور کلی یکی از دلایل شکل‌گیری اختلافات میان فتح و حماس در سال 2007 نیز افشای همین همکاری‌های بسیار نزدیک میان اعضای فتح و مقامات اسرائیلی بود.

حتی گزارش شده در کرانه باختری که تحت کنترل نیروهای فتح قرار دارد، نیروهای امنیتی فتح برخوردهای بسیار خشونت‌آمیزی با برخی فلسطینیان دنبال می‌کنند که چندان پذیرفته نیست. از طرف دیگر رویکرد فتح درباره تائید مذاکره با صهیونیست‌ها و همزمان عدم دست یابی به نتیجه مورد پذیرش مردم فلسطین منجر به آن شده تا جایگاه رهبران فتح در میان افکارعمومی مردم فلسطین به شدت تضعیف شود. این وضعیت برای جنبش فتح در مقابل جایگاه قابل اعتمادتر جنبش حماس در میان مردم فلسطین قرار دارد که به دلیل مواضع غیرقابل سازش خود همچنان امیدهای بسیاری را برای احقاق حقوق فلسطینی‌ها در ارتباط با بازگشت آوارگان و پایان دادن به اشغال سرزمین‌های فلسطینی به جای گذاشته است. همین مسئله به نگرانی رهبران تشکیلات خودگردان درباره قدرت‌گیری روز افزون حماس در میان مردم فلسطین دامن زده و باعث شده که نتیجه آن اقدام به تهدید گروه حماس برای پذیرش درخواست‌های مورد نظر فتح و تقاضا برای واگذاری حاکمیت نوار غزه به تشکیلات خودگردان شود. درخواستی که تاکنون مورد پذیرش رهبران حماس واقع نگردیده است.