وتوی روسیه، ناکامی دیپلماتیک غرب

روسیه در سال های اخیر بار دیگر پس از دوران جنگ سرد به خاورمیانه بازگشته و به دنبال آن است تا در کشورهای بیشتری به بازیگری بپردازد. در سال های گذشته این کشور با حمایت از بشار اسد در روسیه به نوعی نقشه های جبهه عبری- غربی وعربی را در مورد سوریه ناکام کرده و اکنون در یمن این کشور به دنبال کنشگری است. در همین ارتباط قطعنامه پیشنهادی انگلیس در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تمدید تحریم تسلیحاتی انصارالله یمن که شامل ادعاهایی در مورد نقش نقش آفرینی ایران در این کشور بود با وتوی روسیه تصویب نشد و شورای امنیت در نهایت پیش نویس روسیه را به تصویب رساند که در آن به ایران اشاره نشده است. نمایندگان آمریکا، انگلیس و فرانسه در شورای امنیت ابتدا پیش نویس قطعنامه‎ای را تهیه کرده بودند که قصد داشت ضمن تمدید تحریم تسلیحاتی یمن برای یک سال دیگر، ایران را به خاطر آنچه «ارسال موشک به حوثی ها» اعلام شده بود محکوم کند. انگلیس بعدا با اصلاح این پیش نویس فقط به نگرانی از رفتار ایران اشاره کرد ولی روسیه در جریان رای گیری روز دوشنبه این پیش نویس را وتو کرد.

شکست در قدم آخر

در ماه های اخیر نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل با برگزاری چند کنفرانس خبری و نمایش قسمت هایی از موشک شلیک شده انصارالله یمن به ریاض مدعی بود که این موشک متعلق به ایران است. نیکی هیلی برای این منظور کنفرانس های خبری زیادی برگزار کرد و حتی برخی از اعضای شورای امنیت را نیز به مهمانی دعوت کرد تا رای لازم برای محکوم کردن ایران در شورای امنیت را کسب کند. در واقع دولت ترامپ با تمسک به این بهانه به دنبال نوعی اجماع جهانی علیه برنامه موشکی ایران بود تا با تهدید جلوه دادن برنامه موشکی این کشور زمینه را برای تحریم و افزایش فشارها بر تهران فراهم کند. نمایش‌ نتانیاهو از قطعه‌ای فلزی در کنفرانس امنیتی مونیخ که آن را مربوط پهبادی ایرانی عنوان کرد و همچنین تاکیدات مکرر مقامات سعودی بر حمایت موشکی ایران از انصارلله قطعات دیگر این پازل طراحی شده بودند. این در حالی است که با وجود محاصره دریایی، زمینی و هوایی یمن امکان ارسال حتی مواد غذایی به یمن نیز وجود ندارد. اما وتوی روسیه اجازه تکمیل شدن این پازل نداد و حربه واشنگتن را با ناکامی مواجه کرد و این مسئله بار دیگر نشان داد که روسیه روابط راهبردی خود را با ایران مقدم بر هر مسئله دیگری می داند چرا که مسکو به خوبی به این نتیجه رسیده است که بازگشت روسیه به خاورمیانه و تقابل با آمریکا در این منطقه بدون همکاری و شراکت راهبردی با ایران میسر نیست.

پیروزی روسیه پایان یکه تازی آمریکا

اما علاوه بر ناکام شدن طرح آمریکا در مورد ایران، نکته قابل تامل دیگر این است که روسیه موفق شد تا پیشنویس مورد نظر خود در مورد یمن را به اتفاق آرا به تصویب برساند که این امر حکایت از این دارد که دیپلماسی روسیه بر دیپلماسی آمریکا در شورای امنیت غلبه کرد. در واقع اکنون روسیه در پرونده های مختلفی با آمریکا در حالت تقابل قراردارد و روسیه به دنبال یک نقطه عطفی برای نشان دادن توان و قاطعیت خود به آمریکا بود. پیام مهم این وتو این است که دوران یکجانبه گرایی و تک قطبی آمریکا در مناطق مختل به سر آمده و اکنون روسیه تحت زعامت پوتین سعی دارد تا بار دیگر به دوران اوج خود بازگردد. در واقع روسیه به دنبال آن است تا در یمن نقش فعال‌تری را اتخاذ کند و این مسئله جدای از رقابت ها با آمریکا به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی این کشور و وجود تنگه باب المندب در جنوب یمن است که امنیت انرژی به امنیت این تنگه وابسته است.

در کل وتوي قطعنامه شوراي امنيت به وسيله روسيه شکستي براي آمريکا بود که در ماه های گذشته به دنبال آن بود تا با لابی و انواع شگردهای دیپلماتیک، ایران را به عنوان مسئول شرایط فعلی یمن معرفی کند. این در حالی است که فروش سلاح های مدرن به عربستان و حمایت اطلاعاتی از ائتلاف سعودی از سوی غرب مهمترین دلیل تداوم بحران یمن است