سیاستگذاری راهبردی عربستان در روند گسترش ژئوپلیتیک بحران غرب آسیا

چکیده
سیاستگذاری راهبردی عربستان تابعی از نقش منطقه‌ای، ویژگی رهبران سیاسی و جهت‌گیری ساختار نظام بین‌الملل است. نقش امنیتی عربستان در دوران ملک سلمان را می‌توان ادامۀ سیاست قدرت برای کسب هژمونی منطقه‌ای دانست. چنین رویکردی، ادامۀ الگوهای رفتاری عربستان در دوران ملک عبدالله است. به قدرت رسیدن دونالد ترامپ و انعقاد قراردادهای نظامی آمریکا با عربستان، نقش این کشور در آینده امنیت منطقه‌ای را افزایش داده است. نقش منطقه‌ای عربستان براساس نشانه‌هایی همانند گسترش ژئوپلیتیک بحران تعریف می‌شود. چنین وضعیتی به‌منزلۀ گذار از سیاست موازنۀ منطقه‌ای ایالات متحده خواهد بود. ساختار نظام بین‌الملل در سال‌های پس از جنگ سرد با تحولات ژئوپلیتیکی روبه‌رو شده است. واقعیت‌های تحول منطقه‌ای بیانگر آن است که ژئوپلیتیک خاورمیانه در چارچوب سیاست‌های راهبردی عربستان براساس نقش‌یابی بازیگران و نیروهای قدرت‌ساز، آشوب‌ساز و منازعه‌آفرین ایجاد شده است. واقعیت‌های ژئوپلیتیکی جدید نظام جهانی نشان می‌دهد که خاورمیانه مرکزیت جدیدی برای گسترش منازعه و مدیریت بحران‌های منطقه‌ای تلقی می‌شود. پرسش اصلی مقاله آن است که «راهبرد عربستان در محیط امنیتی خاورمیانه در دومین دهۀ قرن بیست‌ویکم براساس چه مؤلفه‌هایی شکل گرفته است؟» فرضیۀ مقاله به این موضوع اشاره دارد که «عربستان از سازوکارهای گسترش نظامی‌گری، تصاعد بحران و جنگ نیابتی در راستای گسترش ژئوپلیتیک بحران در خاورمیانه بهره گرفته است». در تبیین این مقاله از «رهیافت هویت ساختار» بهره گرفته می‌شود. روش‌شناسی مقاله مبتنی بر «تحلیل داده‌ها» و «تحلیل محتوا» خواهد بود.


برای دریافت اصل مقاله کلیک کنید
فصلنامه سیاست
مقاله 11، دوره 48، شماره 1، بهار 1397، صفحه 179-201 XML اصل مقاله (242 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2018.240181.1007122
نویسندگان
عباس مصلی‌نژاد 1؛ علی صمدی2
1استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
2دانش‌آموختۀ گروه مدیریت دولتی پردیس فارابی دانشگاه تهران