آيا اروپا از آمريکا فاصله مي گيرد؟

اتحاديه اروپا بايد واقعيات جاري در اين خصوص را بپذيرد. اينکه ارزش توليد ناخالص داخلي اروپا هم اندازه با توليد ناخالص داخلي ايالات متحده آمريکاست و اين مجموعه، با ترکيبي از مسائل تعيين کننده و حساس در قبال آمريکا رو به روست. با اين حال سوال اصلي اينجاست که اتحاديه اروپا چه واکنشي در مقابل ترامپ در قبال خروج از توافق هسته اي با ايران صورت خواهد داد؟ حسن روحاني رئيس جمهور ايران تصريح کرده است که اين کشور قصد دارد به رايزني باطرفهاي ديگر توافق هسته اي (مخصوصا تروئيکاي اروپايي و اتحاديه اروپا) جهت ادامه توافق هسته‌اي و استمرار برجام ادامه دهد. وي اميدوار است که کشورهاي اروپايي با ارائه تضمينهايي،برجام را ابقا کرده و تاثير اعمال دوباره تحريمهاي هسته اي ( تحريمهاي ثانويه آمريکا) عليه ايران را کاهش دهند. با اين حال به نظر مي رسد 

دولتهاي اروپايي در اين خصوص با چالشهايي مواجه هستند از جمله اينکه سفير ايالات متحده آمريکا در آلمان صراحتا از شرکتهاي آلماني خواسته است تا ايران را ترک کرده و معاملات خود با اين کشور را متوقف سازند.

همچنين در ادامه مطلب نيويورک تايمز آمده است :
 طرح اين مسائل ، مي تواند منجر به واکنش اتحاديه اروپا شود. در چنين شرايطي شاهد شکل گيري شکاف و منازعه اي در دو سوي آتلانتيک ( ميان آمريکا و اروپا ) خواهيم شد.در چنين شرايطي مي توانيم شاهد شکل گيري چالشي ديپلماتيک و اقتصادي ميان آمريکا و اروپا باشيم، تا آنجا که کشورهاي عضو اتحاديه اروپا سفراي خود را از ايالات متحده فرا بخوانند. همچنين اروپا مي تواند تحريمهاي ثانويه ايالات متحده آمريکا عليه شرکتهاي اروپايي را با اعمال تحريم عليه شرکت‌هاي چند‌مليتي در آمريکا تلافي کند. اين مسئله، مي تواند فشارهاي بيشتري را به کاخ سفيد ، بابت اعمال دوباره تحريمهاي ايران و خروج از برجام، وارد کند. در هر حال، ممکن است چنين اقداماتي  از سوي اروپا در قبال آمريکا ، تند و راديکال به نظر برسد اما اينها مي تواند پاسخي نسبت به اقدامات ايالات متحده آمريکا و دولت ترامپ باشد. 

اگر بخواهيم نقدي کوتاه بر مطلب نيويورک تايمز داشته باشيم، لازم است نکاتي را مدنظر قرار دهيم. مقامات اروپايي صراحتا اعلام کرده اند که قصد ايجاد جنگ اقتصادي با ايالات متحده آمريکا بر سر ايران و برجام را ندارند. از سوي ديگر، شواهد ومستندات موجود نشان دهنده استمرار مذاکرات پشت‌پرده مايک پمپئو وزير امور خارجه ايالات متحده آمريکا و وزراي امور خارجه اروپايي در خصوص برجام دارد. بر اين اساس، کاخ سفيد کماکان از کشورهاي اروپايي خواسته است تا مذاکرات گسترده تري را با ايران بر سر پذيرش محدوديتهاي جديد هسته اي و موشکي آغاز نمايد. بديهي است که در چنين شرايطي، تصور گزينه‌هايي مانند فراخواندن سفراي اروپا از آمريکا و اعمال تحريمهاي ثانويه متقابل از سوي اروپا عليه شرکتهاي آمريکايي غير قابل تصور است! با اين حال ،مقاله اخير روزنامه نيويورک به خوبي نشان مي دهد که اتحاديه اروپا به صورت بالقوه، توان ايستادگي ايالات متحده آمريکا و مهار سخت دولت ترامپ در قبال خروج از برجام را دارد.

با اين حال افرادي مانند امانوئل ماکرون رئيس جمهور فرانسه و آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان ترجيح مي دهند همچنان مانع از ايجاد شکاف در دو سوي آتلانتيک شوند. آنها معتقدند که منافع اقتصادي، استراتژيک و امنيتي اتحاديه اروپا نسبت به تقابل با ايالات متحده آمريکا بر سر برجام وحتي ديگر بحرانهايي که دولت ترامپ طي يکسال و نيم اخير به وجود آورده است، ارجحيت دارد. بديهي است که در چنين شرايطي اساسا نمي توان  روي "بازي اروپا" براي حفظ توافق هسته اي با ايران حساب ويژه اي باز کرد. محافظه کاري موجود در ميان مقامات ارشد اروپايي ، مانع از تحقق چنين  تقابل تمام عيارو تاثيرگذاري ميان اتحاديه اروپا و ايالات متحده آمريکا مي شود. بنابراين، اساسا اراده‌اي در ميان سران اروپايي جهت "تقابل تاثيرگذار" ميان آنها و واشنگتن بر سر برجام وجود ندارد.