تنش در روابط ترکیه و غرب

 در گستره سرزمینی به جا مانده از عثمانی ردپای آنگلوساکسون‌ها را به وضوح می‌توان مشاهده کرد؛ از امیرنشین‌های لی‌لی‌پوتی چون امارات عربی متحده تا پادشاهی عربستان و حتی مستعمرات عثمانی در شرق اروپا. انگلیسی‌ها با عطر چای سیلان و تنباکوی آفریقایی، دست پشت پرده سیاست‌ورزی در این منطقه هستند و آنطور که بر همگان مشهود است یانکی‌ها در خط مقدم با حکام منطقه‌ای مشغول تعامل هستند. خرید‌های نظامی، انتقال و تولید انرژی و در عین حال ایجاد سیستم‌های اقتدارگرا از جمله دستاورد‌های فروپاشی عثمانی پس از جنگ دوم جهانی در این منطقه به شمار می‌رود. بخش شمالی عثمانی اکنون با اهرم ناتو و اتحادیه اروپایی کنترل می‌شود و بخش جنوبی آن هم توسط آمریکایی‌ها با ایده ناتوی عربی و شورای همکاری خلیج‌فارس و حتی اتحادیه عرب مدیریت می‌شود. ارتش‌های منطقه کاملا آمریکایی هستند و رزمایش‌ها و آموزش‌های خود را با سربازان آمریکایی سپری می‌کنند. جدای از آنکه این آموزش‌ها حتی در تسخیر بندر حدیده یمن هم کارساز نبود اما رویای آمریکایی خاورمیانه 2 ضربه بزرگ را طی سال‌های گذشته متحمل شد که یکی از آنها انقلاب 1979 در ایران بوده و دیگری در مقیاسی بسیار کوچک‌تر با تغییر جهت ترکیه اردوغان به سوی شرق قابل ردیابی است. بهانه عدم تحویل جنگنده‌های اف- 35 به ترکیه به خاطر سفارش سامانه‌های ضدموشکی اس400 روسی از کنگره تا مجلس سنای آمریکا مخالفان و موافقانی دارد که در تکمیل این فرآیند می‌تواند به برخورد‌های ترامپ و اردوغان نیز اشاره کرد. پیش از هر چیز اما باید این نکته مهم را در نظر داشت که کودتای نافرجامی که علیه دولت اردوغان رخ داد، آگاهانه توسط برخی سرویس‌های خارجی دنبال می‌شد و در واشنگتن کسی از سقوط اردوغان ناراحت یا غمگین نمی‌شد. به همین جهت روابط طرفین پس از این کودتای نافرجام و دستگیری عوامل آن وارد مرحله جدیدی شده است. مناسبات ترکیه و آمریکا اما لایه‌های زیرینی دارد که آزادی فعال صلح ترکیه‌ای از زندان رژیم صهیونیستی هم نمی‌تواند در روند آن تاثیرگذار باشد. سیدحبیب‌الله بهشتی