در این ارتباط، نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل روز گذشته اعلام کرد: شورای امنیت سازمان ملل به وضعیت بحرانی نیکاراگوئه میپردازد و آمریکا همزمان با اتخاذ ریاست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل می خواهد همه توجهات را به بحران نیکاراگوئه معطوف کند.
چرا نیکاراگوئه ناآرام است؟
ناآرامیها در نیکاراگوئه از اواسط ماه آوریل گذشته ( فروردین ماه) با تظاهرات تحت عنوان اعتراض به اصلاحات دولت درباره تامین اجتماعی آغاز شد اما بهرغم چشمپوشی دولت از اصلاحات مورد نظر خود، آشوبها در این کشور پایان نیافت.
دولت فعلی نیکاراگوئه به ریاست «دانیل اورتگا» دولتی چپگرا و منتقد سیاستهای آمریکا در منطقه به شمار میرود که واشنگتن را به حمایت از مخالفان متهم کرده است.
«دانیل اورتگا» رئیس جمهوری نیکاراگوئه اعلام کرده که عامل اصلی درگیری و ناآرامیها در این کشور، آمریکا و وابستگان آن هستند که در یک دهه گذشته میلیونها دلار را برای این منظور اختصاص دادند.
از سوی دیگر واشنگتن با اعمال تحریم و حمایت از مخالفان دولت تلاش میکند دولت قانونی نیکاراگوئه را که رویکردی ضد آمریکایی دارد، سرنگون کند.
در این میان نمیتوان این مسئله را نادیده گرفت که نیکاراگوئه با برخی چالش ها از جمله ناپایداری نظام تأمین اجتماعی این کشور دست به گریبان است.
به عبارت دیگر، این کشور از سال 2013 به بعد شاهد روند فزاینده کسری بودجه سازمان تأمین اجتماعی این کشور بوده است و به منظور رفع این چالش، مذاکراتی طی سال های گذشته میان دولت، بخش خصوصی و اتحادیه های کارگری صورت گرفت و پیشنهادات مختلفی مورد بحث قرار گرفت.
در این راستا، صندوق بین المللی پول نیز توصیه هایی در این زمینه مطرح کرد، از جمله افزایش سن بازنشستگی از 60 سال به 65 سال، خصوصی سازی بیمارستان های تحت نظر سازمان تأمین اجتماعی و آزادسازی برخی خدمات درمانی و غیره که البته این برنامه عامل برخی اعتراضات و گسترش ناآرامیها در داخل نیکاراگوئه بوده است.
آمریکا خسارات خود را پرداخت کند
در جریان برگزاری نشست شورای امنیت درباره نیکاراگوئه، «دنیس مونکادا» Denis Moncada وزیرخارجه این کشور روز چهارشنبه در نشست شورای امنیت و در واکنش به درخواست آمریکا اظهار داشت: آمریکا بهتر است با جبران خسارت و عمل به رای دادگاه لاهه که به دلیل فعالیتهای تروریستی و نظامی در نیکاراگوئه محکوم شده است، به مردم این کشور احترام بگذارد.
وزیر خارجه نیکاراگوئه، افزود: دولت و مردم در نیکاراگوئه عاشق صلح هستند و با نگاهی جامع، امنیت خود را تقویت و از حقوقبشر حمایت و دفاع میکنند. مردم نیکاراگوئه از اصول استقلال، حق حاکمیت و حق تعیین سرنوشت، در تطابق با منشور سازمان ملل حمایت میکنند.
حملات تند نماینده بولیوی به شورای امنیت و استاندارهای دوگانه غرب
از سوی دیگر در واکنش به جلسه شورای امنیت درباره نیکاراگوئه، نماینده بولیوی در سازمان ملل متحد، برگزاری این نشست و صحبت کردن درباره مسایل داخلی کشورها را مضحک دانست و گفت: باید جلوی بهره برداری سیاسی و ایدئولوژیک از این شورا گرفته شود.
ساچا یورنتی در نشست شورای امنیت افزود: ما امروز درخواست صحبت دادیم تا مخالفت خود را با برگزاری این جلسه تصریح کنیم. این شورا سازمانی است که باید موضوعات مربوط به صلح و امنیت بین الملل را بررسی کند و نیکاراگوئه هیچگونه تهدیدی، به هیچ شکلی، برای صلح و امنیت منطقه و جهان نیست.
وی ادامه داد: اعضای شورای امنیت و به ویژه اعضای دائم شورای امنیت باید جلوی بهره برداری سیاسی و ایدئولوژیک از این شورا را بگیرند. بنابراین به نظر ما این مضحک است که از ما خواسته اند به مسائل داخلی یک عضو سازمان ملل توجه کنیم.
وی با بیان اینکه بولیوی بر اساس منشور سازمان ملل که واضحا می گوید در امور داخلی کشورها دخالت نشود، با این جلسه مخالفت کرده است. نماینده بولیوی در سازمان ملل متحد افزود: ما مخالف دستکاری و سوءاستفاده از استراتژی دبیرکل در مورد دیپلماسی بازدارنده هستیم به نحوی که به جای رفع مشکل به سمت بدتر کردن آن پیش برویم و نماینده یکی از کشورهای عضو سازمان ملل را به اینجا بکشانیم و او را بازجویی کنیم و به او تهمت بزنیم. این کار تنها به چندجانبه گرایی و دیپلماسی بازدارنده ضربه می زند و احتمال مذاکره را کاهش می دهد.
سفیر بولیوی در سازمان ملل اظهار کرد: ادامه این سیاست ها باعث ایجاد استاندارد دوگانه ای می شود که از یک طرف به دنبال دمکراسی ست و از طرف دیگر از تامین مالی کودتا و مشابه آن را برای بر هم زدن ثبات و براندازی دولت های انتخابی انجام می دهد.
یورنتی ادامه داد: به نظر می رسد هدف واقعی اینجا حقوق بشر نیست، زیرا اگر این بود، تمامی کشورهای حامی آن، عهدنامه های بین المللی را برای حفظ و توسعه احترام به حقوق بشر می نوشتند. اگر این بود، امریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل خارج نمی شد. اگر این بود از شکنجه آوارگان و مهاجران و جدا کردن پدران و مادران از فرزندان حمایت نمی شد.
وی خاطرنشان کرد: ما تاریخ طول و درازی از دخالت داریم. به خاورمیانه نگاه کنید، تنها در همین قرن، همین سیاست ها منجر به ایجاد وخیم ترین شرایط در لیبی، سوریه و عراق شدند.
نماینده بولیوی با طرح این سوال که هدف اصلی این نشست چیست؟ گفت: ایجاد موقعیت های بی ثباتی و سپس استفاده از آنها برای تغییر حکومت ها و کنترل منابع ملی کشورها. کشورها علاوه بر دمکراسی، عدالت، صلح و حقیقت، نیاز به عدم دخالت خارجی در کشورهایشان دارند. چند میلیون دلار برای حمایت مالی از گروه های معترض در نیکاراگوئه تخصیص پیدا کرده است و این میلیونها دلار از کجا می آید؟ یورنتی افزود: به سیستم تحریم های یک جانبه نگاه کنید که خود نقض قوانین بین الملل است. اگر جامعه بین الملل می خواهد به نیکاراگوئه کمک کند باید در چارچوب قوانین سازمان ملل عمل کرده و به حاکمیت ارضی و قانونی کشورها احترام بگذارد.
مخالفت چین و روسیه، رقابت قدرتها در آمریکای مرکزی
اما این تنها وزیرخارجه نیکارگوئه و نماینده بولیوی در شورای امنیت نبودند که با برگزاری نشست این شورا درباره نیکاراگوئه مخالف بودند، بلکه نمایندگان چین و روسیه نیز از دیگر مخالفان نشست مورد نظر آمریکا درباره نیکاراگوئه بودند.
در این ارتباط معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد وضعیت نیکاراگوئه را تهدیدی برای صلح و امنیت بین الملل ندانست و گفت: شورای امنیت نباید در این مساله دخالت کند. وی افزود: چین سابقه مداومی در حفظ احترام به حق حاکمیت کشورها، استقلال، اتحاد و حاکمیت ارضی آنها دارد. همچنین چین به اصل عدم دخالت در امور داخلی کشورها پایبند است.
همچنین نماینده روسیه نیز برگزاری این نشست را اقدامی سیاسی از سوی آمریکا عنوان کرد که نتیجه مثبتی در بر نخواهد داشت.
در عین حال مخالفت چین و روسیه با جلسه آمریکایی شورای امنیت درباره نیکاراگوئه واکنش به بخشی از رقابتهای سنتی آمریکا در مقابل چین روسیه است که حال در دوره ترامپ نیز تشدید شده است. رقابتی که به گفته برخی کارشناسان همچنین میتواند بخشی از واکنشها به جنگ تجاری دولت ترامپ نیز به شمار رود که این روزها به حوزه آمریکایی لاتین کشیده شده است.
ظهور چین به عنوان یک رقیب اقتصادی برای آمریکا و هراس واشنگتن از روند پرشتاب قدرت گیری پکن را به طور کاملاً ملموسی میتوان با بررسی وضعیت گذشته و اکنون دو کشور در آمریکای مرکزی مشاهده کرد. واشنگتن در سالهای اخیر جایگاه خود را به عنوان بزرگترین شریک تجاری با شماری از کشورهای این منطقه از دست داده و چین این جایگاه را بدست آورده است. پکن اکنون بزرگترین شریک تجاری بزریل، شیلی و پرو است و در حال حضور پررنگ تر در دیگر مناطق آمریکای لاتین است. چین پیشتر در مسیر اضافه کردن منطقه امریکای لاتین در طرح 'یک کمربند، یک جاده' گام برداشته است. در دهه گذشته بانک های چین 140 میلیارد دلار وام در اختیار کشورهای آمریکای لاتین قرار دادند. این سرمایه گذاری به چین اجازه داده تا دسترسی اش به بازارها و منابع طبیعی گسترده تر شود.
در همین راستا در فوریه 2018 رکس تیلرسون وزیر خارجه پیشین ایالات متحده نسبت به اقدامات چین در آمریکای لاتین هشدار داده و اعلام کرده بود که هدف چین در این منطقه بدست آوردن امتیازهای کوتاه مدت در امور تجاری برای رسیدن به مسئله وابستگی درازمدت کشورهای این منطقه به پکن میباشد.
با این حال واشنگتن یکی از اقدامات لازم برای کاستن از روند رو به رشد نفوذ چین در حیات خلوت خود را در افزایش سیاستهای مداخلهگرایانه برای تقویت بحرانها و در نهایت براندازی دولتهای ناهمسو با سیاستهای کاخ سفید در دوران ترامپ دیده است.