۰
دوشنبه ۵ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۵۴
با وجود آنکه طی هفته جاری زمزمه‌هایی مبنی توقف عملیات متجاوزان سعودی-امارتی به بندر الحدیده یمن پس از سفر وزیر امور خارجه انگلیس به ریاض، ابوظبی و سپس تهران از سوی رسانه‌ها به گوش می‌رسید و سپس ارتش و کمیته‌های مردمی یمن نیز از آمادگی برای توقف حملات موشکی خود به عربستان خبر دادند، این احتمال بسیار تقویت شد که می‌توان پس از سه سال جنگ و تجاوز بی‌وقفه و بدون دستاورد برای متجاوزان، بالاخره شاهد پذیرش واقعیات جدید یمن از سوی سعودی‌ها و شرکای غربی آن و در نتیجه آغاز مذاکرات جدی صلح با حضور تمامی طرف‌ها از جمله جنبش انصارلله بود. در همین راستا مارتین گریفیت، نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن که از روز چهارشنبه وارد صنعا شده است هفته گذشته در جلسه شورای امنیت گفته بود، طرف های درگیر در جنگ یمن اطمینان جدی داده‌اند که در مذاکرات صلح یمن شرکت خواهند کرد. همچنین از سوی دیگر جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا چهارشنبه۳۰ آبان گفت به احتمال بسیار زیاد دور تازه مذاکرات صلح یمن در اوایل دسامبر در سوئد برگزار خواهد شد.
این در حالی است که با آغاز دور جدید حملات هوایی عربستان به بندر الحدیده و سپس جواب موشکی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به این حملات مجدداً خوشبینی‌ها برای آغاز مذاکرات کمرنگ شده است.
موانع پایان جنگ و تحقق صلح
یکی از عمده‌ترین موضوعات در رابطه با موانع رسیدن به هرگونه مصالحه در یمن نبود اراده سیاسی لازم از سوی ائتلاف متجاوزان برای پایان بخشیدن به جنگ در آینده نزدیک می‌باشد. سعودی‌ها که به یمن به صورت حیاط خلوت و پایگاه سنتی نفوذ خود در منطقه شبه جزیره نگاه می‌کنند هرگز روی کار آمدن دولتی مستقل و پیشرو آنهم با نقش آفرینی عمده انصارلله را نخواهد پذیرفت. به زعم ریاض استقرار چنین دولتی در جوار مرزهای این کشور علاوه بر خطر بالقوه تشکیل دولتی متحد با محور مقاومت در شبه جزیره که کنترل تنگه استراتژیک باب المندب را در دست خواهد داشت، به چالشی برای محیط امنیتی این کشور در آینده از مجرای امکان گسترش اسلام سیاسی بویژه در مناطق شیعه نشین و هم مرز با یمن تبدیل خواهد شد که منابع محل ذخایر عمده نفتی عربستان می‌باشد.
به طور حتم در شرایط کنونی دولت‌های متجاوز وزنه معادلات و شرایط مذاکره را به سود انصارلله ارزیابی می‌کنند که به هر صورت ممکن باید از پذیرش آن طفره رفت. لذا مشاهده می‌شود در حالی که ارتش و کمیته‌های مردمی طی هفته جاری برای نشان دادن حسن نیت از طرح آتش بس نماینده سازمان ملل استقبال کردند، اما سعودی‌ها و امارتی‌ها به یکباره حملات خود به بندر الحدیده با شدت بیشتر از سر گرفتند. در این زمینه استراتژی کنونی ائتلاف آن است که به هر صورت ممکن پیش از هرگونه مذاکرات جدی، آنها بتوانند کنترل بندر استراتژیک الحدیده را به دست آوردند و با دست پر و شروطی که انصارلله قادر به پذیرش آنها نباشد راهی استکهلم شوند. این امر آنها را یاری خواهد کرد که همچنان بر رویکرد جنگ، محاصره و تجاوز تا شکست مقاومت یمنی‌ها ادامه دهند.
از سوی دیگر همچنین می توان به اختلافات پیرامون موضوع و شرایط آغاز مذاکرات اشاره کرد. نیروهای انصارلله رفع محاصره و پایان حملات هوایی بویژه در منطقه الحدیده را یکی از الزامات شروع مذاکرات عنوان می‌کنند و از جهتی نیز بر مذاکراتی با ترکیب یمنی- یمنی تاکید دارند. تحرکات و اقدامات نمایندگان سازمان ملل در طول سال‌های گذشته همواره رد اصل بی‌طرفی و همسو با مواضع دولت مستعفی منصور هادی و نیروهای خارجی حامی آن بوده است. بر همین اساس مشاهده می‌شود که چهارچوب‌های از پیش تعیین شده‌ای همواره برای مذاکرات اعلام می‌شود که به اراده عمومی ملت یمن توجه نداشته و بیشتر منطبق با مواضع بازیگران خارجی است چنانکه وزیر امور خارجه امارات روز پنجشنبه در پاریس صراحتا اعلام کرد که ائتلاف آماده ایجاد فضای مناسبی برای حل بحران است اما این امر نیازمند چارچوبی یمنی و برخوردار از حمایت کشورهای منطقه و نیز سازمان ملل می باشد.
اختلاف در جبهه متجاوزان برای حمایت از نیروی اصلی حاضر در مذاکرات نیز خود بخشی از چالش شکلگیری مذاکراتی جدی است. در همین راستا با وجود خبرهایی مبنی بر بیماری رو به گسترش منصور هادی نخست وزیر مستعفی یمن، بنابر گزارش واشنگتن پست آمریکا و امارات نمی‌خواهند که علی محسن الاحمر که از سوی عربستان در فوریه 2016، به عنوان معاون هادی انتخاب شد و مسئول اول در اداره امور سیاسی و نظامی به شمار می‌رود در راس قدرت در استانهای جنوبی و بازیگری در روند مذاکرات موسوم به صلح یمن، قرار گیرد.
زمینه‌های شکلگیری مذاکرات استکهلم
اما علی رغم عدم وجود اراده لازم از سوی متجاوزین برای پایان دادن به جنگ و خونریزی در یمن، افزایش فشارهای روزافزون بین المللی بر این کشورها برای توقف حملات و محاصره غیرانسانی این کشور فقیر و درگیر قحطی و بحران انسانی، بر امکان عقب‌نشینی سران جنگ‌طلب عربستان، امارات و آمریکا از مواضع سخت خود در قبال انصارلله تأثیرگذار خواهد بود. در همین راستا روز گذشته سازمان نجات کودکان اعلام کرد، از زمان حمله عربستان به یمن حدود 85 هزار کودک زیر پنج سال یمنی تنها به دلیل گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند و در حدود 14 میلیون نفر یعنی چیزی برابر با نصف جمعیت این کشور در معرض قحطی قرار دارند. انتشار بیشتر چنین گزارش‌هایی در کنار موضوع قتل فجیع جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد عربستانی افکار عمومی جهان را در مقابل کشورهای ائتلاف قرار داده به صورتی که طی روزهای گذشته دولت های دانمارک و المان از توقف فروش سلاح به عربستان خبر داده و ترامپ نیز مجبور به اعلام کاهش حمایت از نیروهای ائتلاف در جنگ شد.
این در حالی است که با گذشت قریب به 4 سال تجاوز و کشتار روزمره یمنی‌ها از سوی ائتلاف سعودی، اماراتی با پشتیبانی آمریکا، جنگ روندی فرسایشی به خود گرفته و جز هزینه‌های بیشتر نتیجه ای در بر نخواهد داشت. بر این موارد اعتراض و تظاهرات های روبه گسترش در جنوب علیه نیروهای ائتلاف را باید افزود که این امر خود چالشی بزرگ برای دولت مستعفی و ریاض تبدیل شده است.
این در حالی است که با آغاز دور جدید حملات هوایی عربستان به بندر الحدیده و سپس جواب موشکی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به این حملات مجدداً خوشبینی‌ها برای آغاز مذاکرات کمرنگ شده است.
موانع پایان جنگ و تحقق صلح
یکی از عمده‌ترین موضوعات در رابطه با موانع رسیدن به هرگونه مصالحه در یمن نبود اراده سیاسی لازم از سوی ائتلاف متجاوزان برای پایان بخشیدن به جنگ در آینده نزدیک می‌باشد. سعودی‌ها که به یمن به صورت حیاط خلوت و پایگاه سنتی نفوذ خود در منطقه شبه جزیره نگاه می‌کنند هرگز روی کار آمدن دولتی مستقل و پیشرو آنهم با نقش آفرینی عمده انصارلله را نخواهد پذیرفت. به زعم ریاض استقرار چنین دولتی در جوار مرزهای این کشور علاوه بر خطر بالقوه تشکیل دولتی متحد با محور مقاومت در شبه جزیره که کنترل تنگه استراتژیک باب المندب را در دست خواهد داشت، به چالشی برای محیط امنیتی این کشور در آینده از مجرای امکان گسترش اسلام سیاسی بویژه در مناطق شیعه نشین و هم مرز با یمن تبدیل خواهد شد که منابع محل ذخایر عمده نفتی عربستان می‌باشد.
به طور حتم در شرایط کنونی دولت‌های متجاوز وزنه معادلات و شرایط مذاکره را به سود انصارلله ارزیابی می‌کنند که به هر صورت ممکن باید از پذیرش آن طفره رفت. لذا مشاهده می‌شود در حالی که ارتش و کمیته‌های مردمی طی هفته جاری برای نشان دادن حسن نیت از طرح آتش بس نماینده سازمان ملل استقبال کردند، اما سعودی‌ها و امارتی‌ها به یکباره حملات خود به بندر الحدیده با شدت بیشتر از سر گرفتند. در این زمینه استراتژی کنونی ائتلاف آن است که به هر صورت ممکن پیش از هرگونه مذاکرات جدی، آنها بتوانند کنترل بندر استراتژیک الحدیده را به دست آوردند و با دست پر و شروطی که انصارلله قادر به پذیرش آنها نباشد راهی استکهلم شوند. این امر آنها را یاری خواهد کرد که همچنان بر رویکرد جنگ، محاصره و تجاوز تا شکست مقاومت یمنی‌ها ادامه دهند.
از سوی دیگر همچنین می توان به اختلافات پیرامون موضوع و شرایط آغاز مذاکرات اشاره کرد. نیروهای انصارلله رفع محاصره و پایان حملات هوایی بویژه در منطقه الحدیده را یکی از الزامات شروع مذاکرات عنوان می‌کنند و از جهتی نیز بر مذاکراتی با ترکیب یمنی- یمنی تاکید دارند. تحرکات و اقدامات نمایندگان سازمان ملل در طول سال‌های گذشته همواره رد اصل بی‌طرفی و همسو با مواضع دولت مستعفی منصور هادی و نیروهای خارجی حامی آن بوده است. بر همین اساس مشاهده می‌شود که چهارچوب‌های از پیش تعیین شده‌ای همواره برای مذاکرات اعلام می‌شود که به اراده عمومی ملت یمن توجه نداشته و بیشتر منطبق با مواضع بازیگران خارجی است چنانکه وزیر امور خارجه امارات روز پنجشنبه در پاریس صراحتا اعلام کرد که ائتلاف آماده ایجاد فضای مناسبی برای حل بحران است اما این امر نیازمند چارچوبی یمنی و برخوردار از حمایت کشورهای منطقه و نیز سازمان ملل می باشد.
اختلاف در جبهه متجاوزان برای حمایت از نیروی اصلی حاضر در مذاکرات نیز خود بخشی از چالش شکلگیری مذاکراتی جدی است. در همین راستا با وجود خبرهایی مبنی بر بیماری رو به گسترش منصور هادی نخست وزیر مستعفی یمن، بنابر گزارش واشنگتن پست آمریکا و امارات نمی‌خواهند که علی محسن الاحمر که از سوی عربستان در فوریه 2016، به عنوان معاون هادی انتخاب شد و مسئول اول در اداره امور سیاسی و نظامی به شمار می‌رود در راس قدرت در استانهای جنوبی و بازیگری در روند مذاکرات موسوم به صلح یمن، قرار گیرد.
زمینه‌های شکلگیری مذاکرات استکهلم
اما علی رغم عدم وجود اراده لازم از سوی متجاوزین برای پایان دادن به جنگ و خونریزی در یمن، افزایش فشارهای روزافزون بین المللی بر این کشورها برای توقف حملات و محاصره غیرانسانی این کشور فقیر و درگیر قحطی و بحران انسانی، بر امکان عقب‌نشینی سران جنگ‌طلب عربستان، امارات و آمریکا از مواضع سخت خود در قبال انصارلله تأثیرگذار خواهد بود. در همین راستا روز گذشته سازمان نجات کودکان اعلام کرد، از زمان حمله عربستان به یمن حدود 85 هزار کودک زیر پنج سال یمنی تنها به دلیل گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند و در حدود 14 میلیون نفر یعنی چیزی برابر با نصف جمعیت این کشور در معرض قحطی قرار دارند. انتشار بیشتر چنین گزارش‌هایی در کنار موضوع قتل فجیع جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد عربستانی افکار عمومی جهان را در مقابل کشورهای ائتلاف قرار داده به صورتی که طی روزهای گذشته دولت های دانمارک و المان از توقف فروش سلاح به عربستان خبر داده و ترامپ نیز مجبور به اعلام کاهش حمایت از نیروهای ائتلاف در جنگ شد.
این در حالی است که با گذشت قریب به 4 سال تجاوز و کشتار روزمره یمنی‌ها از سوی ائتلاف سعودی، اماراتی با پشتیبانی آمریکا، جنگ روندی فرسایشی به خود گرفته و جز هزینه‌های بیشتر نتیجه ای در بر نخواهد داشت. بر این موارد اعتراض و تظاهرات های روبه گسترش در جنوب علیه نیروهای ائتلاف را باید افزود که این امر خود چالشی بزرگ برای دولت مستعفی و ریاض تبدیل شده است.
مرجع : الوقت
کد مطلب : ۷۶۳۳۱۴
منتخب
۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
