تغییر در سیاست منطقه‌ای اردن؛ دلایل و اهداف

کاهش شدید مساعدات مالی محور عربستان به اردن و به تبع آن افزایش اعتراضات اجتماعی، سبب شد تا مقامات اردنی از لزوم خوداتکایی و عبور از وابستگی مالی به شرکای سنتی سخن گفته و تحرکاتی را در این زمینه آغاز کنند.

دیدار مقامات بلندپایه اردنی از آنکارا و تلاش برای احیای روابط با قطر، سوریه و عراق، نشان از عزم اردن در یافتن شرکایی جدیدو متناسب با نیاز داخلی و منطقه‌ای دارد.

به نظر می‌رسد که شروط محور سعودی در قبال مساعدت‌ها به اردن، تناسب چندانی با شرایط اجتماعی، سیاسی و امنیتی این کشور نداشته و می‌تواند مخاطراتی را برای امنیت ملی و ثبات اجتماعی آن در پی داشته باشد.

امارات و مصر اصرار دارند که باید اخوان المسلمین در اردن به عنوان یک گروه تروریستی معرفی شوند، این در حالی است که اخوانی‌ها از پایگاه قوی مردمی در اردن برخوردار بوده و در پارلمان این کشور نیز حضور فعال دارند. مقامات اردن، سهمی از قدرت و فضای نسبتا باز رسانه‌ای را در اختیار اخوانی‌ها گذاشته‌اند تا به نوعی در نقش سوپاپ اطمینان عمل کرده و مانع از شکل‌گیری انفجار اجتماعی شوند.

چرخش اردن به سمت قطر، ترکیه ، سوریه و عراق، در کنار حمایت‌های مالی غیر مشروط، می‌تواند فرصت مناسبی را برای سرمایه‌گذاری و فعالیت شرکت‌ها و نیروی کار اردنی در بازسازی سوریه و عراق فراهم‌ ‌آورد.

چرخش سیاسی اردن ممکن است که خشم عربستان را در پی داشته و اردن را با چالش‌های امنیتی از طریق تروریست‌های تحت امر سعودی‌ها در مرزهای شمالی مواجه سازد.

مقامات اردنی به خوبی دریافته‌اند که چرخش تاکتیکی و غیر راهبردی نیز می‌تواند فشار محور سعودی را کاهش داده و آن‌ها را نسبت به اعطای مشوق‌های مالی جدید به اردن مجبور سازد.