هند و پاکستان در آستانه جنگ چهارم

گروه های مسلح در منطقه کشمیر فعالیت می کنند و برای استقلال بخش تحت کنترل هند تلاش می کنند.

از این رو، این گروه ها هر از چندگاه عملیاتی را علیه نیروهای هندی اجرا می کنند. آخرین مورد این حملات، عملیات انتحاری بود که خشم هند را برانگیخت و به حمله هوایی در عمق 80 کیلومتری اراضی پاکستان منجر شد.

کشته شدن حدود چهل سرباز هندی در یک عملیات، ضربه ای دردناک به هند وارد کرد، از این رو، واکنش این کشور شدید و سریع بود و مکانی را که به زعم این کشور، پایگاهی برای آموزش گروه مسلح موسوم به ارتش محمد بود و مسئولیت عملیات انتحاری را برعهده گرفت، هدف حمله قرار داد.

پاکستان، واکنش هند به این حمله را به منزله ضربه زدن به کرامت ونقض حاکمیت خود دانست و همین مساله باعث شد که عملیات خود را به ویژه علیه نیروهای هندی افزایش دهد.

به ویژه اینکه ملت های این دو کشور، دولت های خود را درباره هر نوع تنش نظامی میان دو کشور تشویق می کردند، به گونه ای که حمله هند به پاکستان، خوشحالی مردم هند را به دنبال داشت و موجب خشم شدید پاکستانی ها شد.

شایان ذکر است که موازنه قوا به نفع هند است چه از نظر سلاح های کلاسیک و چه از نظر سلاح های هسته ای، اما این جنگ صرف نظر از موازنه قوا، گزینه ای مناسب و ارجح برای دو کشور در سایه بحران های اقتصادی هر دو طرف، نیست، زیرا دو کشور از این جنگ متضرر می شوند و هیچ طرف سومی وجود ندارد که برای توقف این جنگ تلاش کند.از طرفی ، هر دو کشور روابطی پیچیده با غول اقتصادی آسیا یعنی چین و نیز با آمریکا و رژیم اشغالگر اسرائیل دارند.

هند، پاکستان را به سهل انگاری در برخورد با گروه های مسلح که افکار افراطی دارند و عملیات انتحاری یا نظامی علیه نیروهای هندی در کشمیر یا حتی در داخل اراضی هند اجرا می کنند، متهم می کند و پاکستان در افغانستان نیز با چنین اتهامی مواجه است و مقامات افغان بارها این مساله را بیان کرده اند.

حمله انتحاری اخیر به یک اتوبوس متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نزدیک شهر زاهدان که مسئولیت آن را گروهی مسلح فعال در خاک پاکستان که خود را جیش العدل نامیده است، برعهده گرفت.

در دهه های گذشته، گروه های مسلح و تندرو با افکار وهابی سعودی در عرصه سیاسی پاکستان ظاهر شده اند که از حمایت مالی گسترده برخوردارند و عملیات مسلحانه را علیه اتباع مذاهب اسلامی دیگر اجرا می کنند، اسلام آباد موفق به نابودی این گروه ها نشده است، بلکه بالعکس، گفته می شود که سرویس های اطلاعات نظامی پاکستان با اتهاماتی مبنی بر بهره برداری از این گروه ها برای اهداف خاص خود روبرو هستند و این مساله را آمریکا هم پیمان اسلام آباد خاطر نشان کرده است و کار به جایی رسید که آمریکا، پاکستان را تهدید کرد که کمک های مالی خود به این کشور را قطع خواهد کرد و پاکستان را از فهرست کشورهای هم پیمان خود حذف خواهد کرد.

این مساله، لزوماً به این معنا نیست که هند، در این بحران بی تقصیر است، زیرا این کشور نیز در تعامل با کشمیری ها است و گزارش های بین المللی وجود دارد که دهلی نو را به علت نقض حقوق بشر در منطقه کشمیر تحت سلطه خود محکوم می کند.

آنچه اوضاع را بدتر می کند، این است که حزب حاکم بهاراتیا جاناتا به رهبری ناندرا مودی نخست وزیر هند، به قومی گرایی افراطی در خصومت با مسلمانان و به ویژه مسلمانان پاکستان معروف است و وی انتخابات سراسری و نیز انتخابات استان ها را پیش رو دارد و در نتیجه، نیازمند حمایت های مردمی است.

با در نظر گرفتن اختلافات شدید ومتعدد میان هند و پاکستان، و تجربه سه جنگ در گذشته، این سوال مطرح می شود که آیا این دو کشور، به سمت جنگ چهارم در سال 2019 پیش می روند؟

جواب این است که این کشورها تمایلی ندارند وارد جنگی شوند که در آن متضرر شوند ، بلکه به جنگ کلامی اکتفا می کنند.

دراین میان، درخواست هایی برای درپیش گرفتن عقلانیت و خویشتنداری و نشستن پای میز مذاکره و کنترل این بحران جدید مطرح می شود.

احمد المقدادی