سفر 2 هفته ای ظریف؛ از نیویورک تا داکار

سفر ظریف به نیویورک در حالی صورت گرفت که چندی پیش «استیو منوشین» وزیر خزانه‌داری آمریکا از تصمیم دولت ترامپ برای قرار دادن نام ظریف در فهرست تحریم‌ها خبر داده بود، ولی پیش از این سفر، خبرگزاری رویترز (بامداد جمعه ۲۱ تیر ماه) به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که این موضوع فعلا لغو شده و دلیل این اقدام را باز نگهداشتن درهای دیپلماسی با ایران برشمرد.
وزیر امور خارجه ایران همچنین در مسیر سفرش به نیویورک در توقفی کوتاه در نروژ، در گفت‌وگویی تلفنی با همتای نروژی در خصوص روابط دوجانبه، برجام و مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو کرد و دوشنبه شب وارد نیویورک شد و در بدو ورود درباره هدف از این سفر بیان کرد: برای رسیدگی به میزان پیشرفت در اهداف توسعه پایدار این سفر انجام شده است. جمهوری اسلامی ایران براساس برنامه‌های ملی و سیاست‌های خود پیشرفت های خوبی در این حوزه بر اساس اهداف تنظیم شده در کشور انجام داده و لازم است که این پیشرفت‌ها را به اطلاع سایر کشورها و افکار عمومی برساند. 

وی افزود: همین طور اقداماتی که آمریکا صورت داده در جهت تروریسم اقتصادی و مانع شدن از اجرای روابط عادی بین المللی در حوزه اقتصاد نیز یک مانع عمده برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است که این را باید به اطلاع اعضای جامعه بین المللی رساند. در کنار این، گفتگوهایی با دبیرکل سازمان ملل و دیگران براساس مبانی ملل متحد و مقررات بین المللی خواهم داشت.

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این سؤال که آیا در برنامه دیدارهای دوجانبه با اعضای کنگره هم دیدار خواهید کرد؟ گفت: فعلا دیدارهای دوجانبه در چارچوب برنامه ملل متحد طراحی شده است. 
   
*محدودیت تردد برای ظریف در نیویورک
البته دولت آمریکا محدودیت‌هایی برای ظریف در این سفر اعمال کرد از جمله تعیین سه ساختمان برای تردد (سازمان ملل، دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل و اقامتگاه نماینده دائم ایران) در شهر نیویورک، ولی وزیر خارجه ایران در مدت حضورش در این شهر ضمن شرکت در نشست شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و دیدار با «گوترش» دبیرکل سازمان ملل، با تعداد قابل توجهی از رسانه‌های مستقر در آمریکا گفت‌وگو کرد. گفتگو با برنامه هارد تاک BBC، مصاحبه با فرید زکریا مجری CNN، شبکه NBC، رادیو NPR،  تلویزیون بلومبرگ، گفت‌وگو با جمعی از سردبیران رسانه‌های معتبر، نشریه «نشنال اینترست» و هفته‌نامه آمریکایی «نیویورکر» از جمله مصاحبه‌های ظریف در این مدت بود.
 

 

 
دولت ترامپ همچنین به این کارشکنی‌‌ها بسنده نکرد و محدودیت‌هایی را برای دیپلمات‌های ایرانی مشغول به فعالیت در دفتر سازمان ملل در نیویورک و خانواده‌های آنها اعمال کرد که این قضیه ابراز نگرانی سخنگوی سازمان ملل را نیز به دنبال داشت.
 

 
وزیر امور خارجه ایران در نشست وزرای مجمع عالیرتبه سیاسی در خصوص توسعه پایدار در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل طی سخنانی گفت: مردم ما در برابر وحشیانه‌ترین تروریسم اقتصادی قرار گرفته‌اند که به منظور دستیابی به اغراض نامشروع سیاسی، به صورت عامدانه، غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد.

در مدتی که ظریف در نیویورک حضور داشت روزنامه «گاردین» مدعی شد که وزیر خارجه ایران پیشنهاد کرده که آمریکا در ازای بازرسی‌های ارتقاء یافته و دائمی از برنامه هسته‌ای ایران، به صورت دائمی تمام تحریم‌های ایران را رفع کند. در همین خصوص یک مقام دولت آمریکا بدون ذکر نامش در مصاحبه با رویترز این پیشنهاد را «طرحی نشدنی» توصیف کرده و آن را رد کرد. 

یک مقام آمریکایی در این خصوص به رویترز گفت: «کل بازی آنها این است که سعی کنند هر آنچه می‌توانند تخفیف تحریمی بگیرند و همزمان توانایی دستیابی به سلاح هسته‌ای در آینده را هم حفظ کنند.» وی همچنین ادعا کرد ایران با این پیشنهاد می‌تواند به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد، ضمن آنکه اقدامی برای مهار نفوذ خود در یمن، عراق، سوریه و لبنان انجام نخواهد داد.
 
همزمان با سفر ظریف، ترامپ مدعی شد که یک پهپاد ایرانی توسط آمریکایی‌ها سرنگون شده و وزیر خارجه ایران در این خصوص اعلام کرد که خبری در این زمینه دریافت نکرده و یک روز بعد هم سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران با رد ادعای ساقط شدن پهپاد ایران در تنگه هرمز، گفت نگران است که آمریکایی‌ها به اشتباه پهپاد خودشان را ساقط کرده باشند.
 

 
وزیر خارجه ایران در مدت حضورش در نیویورک با گوترش دبیرکل سازمان ملل دیدار کرد. ایجاد محدودیت برای کارکنان نمایندگی ایران نزد سازمان ملل، تنش در منطقه، توقیف غیرقانونی نفتکش حامل نفت ایران، کاهش تعهدات برجامی ایران و مسائل منطقه از جمله آخرین تحولات سوریه، یمن و افغانستان از جمله محورهای مورد گفتگو در دیدار ظریف با دبیرکل سازمان ملل بود.
 

 
*تشریح اهداف سفر به کاراکاس، ماناگوآ و سانتاکروز/آمریکا به دنبال بازآفرینی دکترین «مونرو»
به گزارش فارس، وزیر خارجه ایران جمعه شب 28 تیر ماه در پایان سفرش به نیویورک و پیش از ترک این شهر در تشریح دلایل سفرش به سه کشور آمریکایی لاتین گفت: در پایان ریاست ونزوئلا بر جنبش عدم تعهد نشست وزرای جنبش در این کشور برگزار می‌شود و دلیل اصلی سفر من به کاراکاس شرکت در این نشست است و همچنین از این فرصت استفاده می‌کنیم برای گفتگو با مقامات ونزوئلا و اینکه ایران چگونه می‌تواند به بازگرداندن آرامش در ونزوئلا کمک کند.درباره همکاری‌های اقتصادی بسیار خوبی که با ونزوئلا داریم نیز گفت‌وگو خواهم کرد.
وی افزود: در سفر به نیکاراگوئه و بولیوی درباره همکاری‌های سیاسی و اقتصادی با مقامات این کشورها گفت‌وگو خواهیم کرد.

ظریف با بیان اینکه ما دوستان بسیار خوبی در آمریکای لاتین و جنوبی داریم، اظهار داشت: کشورهای آمریکای لاتین و جنوبی شرکای سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های گذشته بودند و الان هم همین ارتباطات وجود دارد. پروژه‌های مختلفی توسط ایران در بولیوی در دست اجراست و به نفع مردم بولیوی است در این سفر در دیدار با رئیس جمهور و وزیر خارجه و سایر مقامات این کشورها درباره نحوه همکاری‌ها صحبت خواهیم کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: با توجه به اینکه آمریکا در قاره آمریکا دوباره سیاست «مونرو» را باز آفرینی می‌کند و بر دامنه مداخلاتش در این قاره می‌افزاید، لازم است مجموعه هماهنگ از کشورهای مستقل در مقابل این سیاست‌ها مقاومت کنند.

*سفری که خشم دولتمردان کاخ سفید را در پی داشت
محمدجواد ظریف که شهریور ۱۳۹۵ و در سفر به ۶ کشور آمریکای لاتین به نیکاراگوئه، بولیوی و ونزوئلا سفر کرده بود، بعد از حدود سه سال برای دومین بار به این سه کشور رفت و به رایزنی با مقامات این سه کشور آمریکای لاتین پرداخت. البته ظریف در پایان شهریور ۱۳۹۵ نیز حسن روحانی را در هفدهمین نشست سران عدم تعهد در مارگاریتای ونزوئلا همراهی کرده بود.

سفر ظریف به ونزوئلا در حالی صورت گرفت که «مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه (۲۷ تیر ماه/ ۱۸ جولای) در صفحه توئیترش درباره این سفر نوشت: «سفر ظریف وزیر خارجه ایران به ونزوئلا به ما یادآوری می‌کند که فعالیت‌های ثبات زدای ایران از خاورمیانه فراتر رفته است. حزب‌الله همچنان در نیمکره غربی فعال است و نفوذ شرورانه ایران تهدیدی برای امنیت و دموکراسی در منطقه است.»

 

 
مایک پنس همچنین در توئیت دیگری افزود: «تلاش‌های ظریف وزیر خارجه ایران برای تقویت مادورو دیکتاتور ونزوئلا به شکست خواهد انجامید. آمریکا همچنان قاطعانه از یک ونزوئلای آزاد حمایت می‌کند و مخالف دشمنان دموکراسی است. مادور باید برود.»
 

 
*ظریف در کاراکاس/گفتگوی تلفنی با هانت
سفر ظریف به کاراکاس اولین سفر وزیر خارجه ایران پس از تحولات اخیر در ونزوئلا بود، پیش از این «محسن بهاروند» دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل آمریکای وزارت خارجه (فروردین سال جاری) در رأس هیأتی به کاراکاس سفر و با مقامات ونزوئلا دیدار و گفت وگو کرده بود. هیأت ایرانی در این سفر آمادگی ایران برای کمک به ونزوئلا جهت عبور از وضعیت سیاسی موجود و مقابله با دخالت‌های غیرقانونی خارجی را اعلام کرد.

 وزیر خارجه ایران در بدو ورود به ونزوئلا در جمع خبرنگاران در واکنش به اظهارات «مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا درباره سفرش به کاراکاس گفت: بسیار خوشحالم که برای اجلاس عدم تعهد و در سفری دوجانبه به کشور دوست و برادرمان ونزوئلا آمده‌ام. برای ما مقاومت مردم ونزوئلا در برابر فشارهای مداخله جویانه آمریکا و همچنین برای آینده منطقه و دنیا هم بسیار مهم است.

به گفته ظریف، مردم ونزوئلا بدون مداخله ایالات متحده آمریکا، بلد هستند چگونه با هم زندگی کنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: هر جا که آمریکا پا می‌گذارد در آنجا ناامنی و بی ثباتی ایجاد می‌کند، امروز در خلیج فارس، خاورمیانه و همچنین در منطقه آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین، ایالات متحده با حضورش ناامنی ایجاد می‌کند.

وزیر خارجه ایران همچنین بیست و نهم تیر ماه همچنین در تماس تلفنی «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلستان در خصوص آخرین تحولات مربوط به توقیف نفتکش های دو کشور گفتگو کرد و به هانت یادآور شد: بر خلاف اقدام غیرقانونی انگلیس در توقیف کشتی حامل نفت ایران، اقدام ایران بر اساس درخواست سازمان بنادر و کشتیرانی با توجه به تخلف کشتی انگلیسی از مقررات صورت گرفته است و باید از مجاری حقوقی و قانونی پیگیری شود. 
البته طرفین در این گفتگو بر یافتن راه حل های قانونی و پرهیز از افزایش تنش تاکید کردند.
 

 
به گزارش فارس، نشست وزرای دفتر هماهنگی جنبش عدم تعهد ۱۸ تا ۲۱ جولای (۲۷ تا ۳۰  تیر) در کاراکاس با عنوان «ترویج و تثبیت صلح از طریق احترام به حقوق بین‌الملل» برگزار شد و ظریف نیز در این نشست شرکت و به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: مردم ونزوئلا همانند هر کشور دیگری مرجع اصلی و عالی انتخاب رئیس جمهور خود هستند، آنان اکنون حق دارند تا در دفاع از رئیس جمهور برگزیده خویش به پاخیزند.

 

 
وزیر خارجه ایران در سفر به کاراکاس با «دلسی رودریگرز» معاون اول رئیس جمهور ونزوئلا درباره آخرین تحولات روابط دوجانبه و توسعه و تعمیق روابط 2 کشور بحث و تبادل نظر کرد.

*ظریف خودش یک پهپاد است
 

 
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عصر شنبه به وقت محلی با «نیکولاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا دیدار و در خصوص ابعاد مختلف روابط دوجانبه و سایر مسائل مورد علاقه گفتگو و تبادل نظر کرد.
مادورو در دیدار با ظریف و هیأت ایرانی و در زمان گرفتن عکس یادگاری، عنوان کرد: یک پهپاد آمده، این عکس را بگیرید، ایشان (ظریف) خودش یک پهپاد است.
   
وزیر خارجه ایران در نشست کمیته فلسطین عدم تعهد با بیان اینکه معامله قرن شکست را پذیرا خواهد شد، گفت: برای مواجهه با دشمنی رژیم اسرائیل و آمریکا نسبت به فلسطین تردیدی به خود راه ندهیم.(جزییات بیشتر)
علاوه بر پنس، «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز از سفر وزیر امور خارجه ایران به کاراکاس به خشم آمد و در توئیترش نوشت: «ایران و حزب‌الله از ابزار دیکتاتوری غیرمشروع مادورو در سرکوب، شکنجه و کشتار مردم بی‌گناه ونزوئلا حمایت می‌کنند و به طور مستقیم امنیت منطقه را تهدید می‌کنند. ما به افشاگری همدستان مادورو و تلاش‌های ایران برای فعالیت در نیمکره غربی (آمریکای لاتین) ادامه می‌دهیم».

 

 
*سفر به ماناگوآ و دیدار با اورتگا
نیکاراگوئه دومین کشور آمریکای لاتین بود که ظریف به آنجا رفت. وزیر خارجه ایران صبح دوشنبه سی و یکم تیر ماه با استقبال وزیر امور خارجه، 2 تن از مشاوران رئیس جمهور و رئیس گروه دوستی ایران و نیکاراگوا وارد ماناگوآ پایتخت این کشور شد.

وی در بدو ورود به ماناگوآ در جمع خبرنگاران گفت:  مایلم با 2 روز تاخیر، چهلمین سالگرد انقلاب ساندنیست‌ها را به مردم و دولت نیکاراگوئه تبریک بگویم. ایران و نیکاراگوئه همزمان در یک سال انقلاب داشتند، امسال چهلمین سال انقلاب ماست و همچنین چهلمین سال انقلاب شماست و این تنها یکی از موضوعاتی است که ما را به هم پیوند داده است.
 

 
وزیر خارجه ایران در ماناگوآ با «گوستاوو پورراس کورتس» رئیس مجلس ملی نیکاراگوئه دیدار کرد و با اشاره به چهلمین سالگرد انقلاب‌های ۲ کشور افزود: آمریکایی‌ها دوست نداشتند یک سالگی این ۲ انقلاب را ببینند، اما ۲ کشور در چهلمین سال انقلاب مان هستیم و چهل سال دیگر هم آنها را مایوس خواهیم کرد.
 

 
رئیس مجلس ملی نیکاراگوئه نیز در این دیدار اظهار داشت: هیچ شکی در اتحاد همه کشورهایی که تحت فشار و تروریسم اقتصادی آمریکا هستند، وجود ندارد.
 

 
وزیر خارجه ایران در این سفر با «دانیل اورتگا» رئیس جمهور نیکاراگوئه دیدار و گفت‌وگو کرد و اورتگا در این دیدار اظهار داشت: ما هرگز مفهوم تحریم آمریکا را قبول نداریم، چون در چارچوب قوانین بین‌المللی نیست و این تحریم‌ها علیه مردم ما و شما یکجانبه و غیر قانونی است. همه از وضعیتی که آمریکا در جهان ایجاد کرده ناراحتند، اما برخی به زبان نمی‌آورند. آنها با ابزار باج خواهی و با نقض قوانین تجارت بین‌المللی به جهانیان حتی به متحدان خود توهین می‌کنند. این رفتارها به ضد خودشان تبدیل می‌شود.
 

 
به گزارش فارس، همچنین ظریف در این سفر با تعدادی از وزرا و مقامات ارشد نیکاراگوئه دیدار و در این ملاقات ضمن بررسی راه های توسعه و تقویت مناسبات اقتصادی، درباره تهیه نقشه راه همکاری های تجاری، مالی و صنعتی 2 کشور توافق شد.

*سانتاکروز ایستگاه پایانی سفر به آمریکای لاتین
مقصد پایانی سفر ظریف به آمریکای لاتین، سانتاکروز بود. ظریف در این سفر با «دیه گو پاری» وزیر امور خارجه و «اوو مورالس» رئیس جمهور بولیوی دیدار و گفتگو کرد.
 

 
 

 
وزیران امور خارجه ایران و بولیوی در دیدارشان ابعاد مختلف همکاری‌های دوجانبه به ویژه در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، بانکی، کشاورزی، بهداشتی و درمانی و ... را مورد گفتگو و تبادل نظر قرار دادند.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین در جمع دانشجویان شرکت کننده در فروم ۲۰۱۹ جوانان در دانشگاه علوم انسانی سانتاکروز حضور یافت.
 

 
در سفر ظریف به بولیوی همچنین سند یادداشت تفاهم همکاری‌های توسعه‌ای جمهوری اسلامی ایران و دولت بولیوی توسط ظریف و «دیه گو پاری» وزیر امور خارجه بولیوی به امضا رسید. در این یادداشت تفاهم، طرف ایرانی متعهد شد تا دانش فنی فناوری نانو را به واسطه ایجاد رشته کارشناسی ارشد و دکتری فناوری نانو و همچنین تاسیس آزمایشگاه تخصصی نانو در دانشگاه «امی» بولیوی در چارچوب همکاری توسعه‌ای جنوب - جنوب امضاء کند.  

*سفر یک روزه به سنگال
به گزارش فارس، مقصد پایانی سفر رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران داکار بود و ظریف صبح پنجشنبه  سوم مرداد ماه به منظور دیدار و گفتگو با مقامات سنگالی وارد پایتخت این کشور شد.
وی در مدت حضورش در داکار با رئیس مجلس ملی، وزیر امور خارجه و «مکی سال» رئیس جمهور سنگال دیدار و گفت وگو کرد.

در دیدار ظریف با «احمدو  با» وزیر امور خارجه این کشور در خصوص همکاری های دو کشور در زمینه های تجاری، انرژی و نیروگاهی، خودروسازی، نانوتکنولوژی و ... رایزنی و تبادل نظر شد.

لزوم برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور و همکاری در مجامع بین المللی به ویژه در سازمان ملل متحد و جنبش عدم تعهد،  لزوم وحدت جهان اسلام و حمایت از فلسطین و احقاق حقوق آنان و نیز لزوم ثبات و امنیت در منطقه و کاهش تنش ها از دیگر موضوعات گفتگوی دو وزیر در این دیدار بود.
 

 
وزیر امور خارجه همچنین با «مصطفی نیاس» رئیس مجلس ملی این کشور دیدار و گفتگو کرد. توسعه و تعمیق روابط دوجانبه بویژه در حوزه اقتصادی و تجاری، همکاری های پارلمانی و ارتباطات مردمی، تبادل نظر در خصوص مسائل منطقه ای و بین المللی و نیز لزوم همبستگی جهان اسلام از مهمترین محورهای گفتگو در این دیدار بود.
 

 
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در ادامه دیدارهای خود با مقامات ارشد سنگال، با «مکی سال» رئیس جمهور سنگال دیدار و در خصوص مهمترین مسائل روابط دو جانبه و آخرین تحولات منطقه ای و بین المللی گفتگو و تبادل نظر کرد.
 

 
در این این دیدار طرفین بر عزم دولت های خود برای گسترش روابط دو جانبه در تمامی حوزه ها تاکید کردند.

ظریف پس از آخرین مقصد سفر دو هفته ای خود به قاره های آمریکا و آفریقا و دیدار با مقامات سنگال در توئیترش نوشت:«پس از حضور در سازمان ملل و قاره آمریکا، در چهارمین مقصد سفر در داکار در سنگال، با رئیس‌جمهور مکی سال، وزیر امور خارجه و رئیس پارلمان مذاکرات مهمی درباره روابط دوجانبه انجام شد و بر ارزش زیادی که ما برای روابط با آفریقا قائلیم، تاکید کردم.»

وزیر خارجه ایران که نیمه شب جمعه داکار را به مقصد تهران ترک کرد، ظهر فردا (شنبه) در تهران میزبان یوسف بن علوی همتای عمانی خود است. این دومین سفر بن علوی به تهران در دو ماه اخیر است. او سی ام اردیبهشت ماه نیز سفری چند ساعته به تهران داشت و با ظریف دیدار و گفتگو کرد.