کنفرانس امنیتی شیانگ شن؛ ابتکار شرقی در عصر سقوط آمریکا

 
نهمین اجلاس امنیتی چین با حضور ایران
هدف چین از برگزاری نهمین اجلاس امنیتی «شیانگ شن» گفت و گو و تبادل نظر درباره مسائل مهم امنیتی منطقه ای و بین المللی و مدیریت  مخاطرات امنیتی در قاره آسیا و منطقه اقیانوس آرام است امنیت جهانی و کنترل تسلیحاتی، فناوری و امنیت بین المللی، هوش مصنوعی و جنگ افزارهای آینده، امنیت دریایی، مهندسی امنیت دریایی، تدابیر مرتبط با راهبرد اعتماد سازی، امنیت در خاورمیانه و همچنین همکاری بین المللی در مبارزه با تروریسم از جمله محورهای این همایش است.

این کنفرانس هر ساله در شهر قدیمی« شیانگ شن»که تاریخی ترین پایتخت باستانی چین است برگزار می شود. این کنفرانس ابتدا در یک جلسه اصلی با حضور نمایندگان نظامی و امنیتی کشورهای مختلف جهان در مورد موضوعات کلی امنیتی و منطقه ای و دیدگاههای کشورها برگزار می شود .پس از آن کشورهای شرکت کننده در اجلاس های فرعی و تخصصی در هفت موضوع مانند: تروریسم ، و مسائل امنیتی منطقه ای شرکت می‌کنند.

با توجه به تضعیف نقش و حایگاه سازمان ملل توسط آمریکا در سالهای اخیر، «شی جین پینگ »رییس جمهوری چین در پیام خود در آغاز این نشست از کشورهای منطقه آسیا و اقیانوس آرام خواست تا در مواجهه با تهدیدات امنیتی پیچیده، از سیستم بین المللی با محوریت سازمان ملل متحد حمایت کنند. «وی فنگ خه» وزیر دفاع چین نیز در این نشست با  انتقاد شدید از سیاست های مداخله جویانه آمریکا گفت: «مداخله در امور داخلی کشورها، راه اندازی انقلاب های رنگی و سرنگونی حکومت های مشروع و قانونی اصلی ترین عوامل و علت جنگ های مختلف در سراسر جهان است».

این اجلاس برای ایران نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. مهدی ربانی معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح ایران در روز اول این نشست گفت: «آمریکا با سیاست تجاری سازی امنیت، مداخله خود در مناطق مختلف را توجیه می کند، و تاکید نمود آمریکا با این اقدام علاوه بر چپاول ثروت مناطق مختلف به بهانه تأمین امنیت کشورهای متحد، از ضروری ترین نیاز کشورها که همانا تأمین صلح، امنیت و توسعه پایدار است، جلوگیری می کند». وی در ادامه افزود: «آمریکا با خلق تهدیدات موهوم و ساختگی و تقسیم کار با متحدان منطقه ای و فرامنطقه ای در القای دگرهراسی به ویژه در خصوص کشورهای روسیه، چین و ایران است». معاون دانشگاه مطالعات استراتژیک چین نیز ضمن اسقبال از هیئت ایرانی در دیدار با سردار ربانی گفت: «با توسعه همکاری های ستادهای مشترک مسلح  ایران و چین دو کشور می‌توانند به تثبیت  صلح و امنیت در جهان کمک کنند».
 
وزن کنفرانس امنیتی شیانگ شن در ترتیبات امنیتی جهان
با وجودی که هرساله کنفرانس امنیتی مهمی مثل  مونیخ برگزار میشود اما تجربه حملات آمریکا به عراق و افغانستان و اتفاقات پس از آن باعث شد تا قدرتهای دیگر مثل روسیه و چین به فکر اجلاسهای امنیتی جداگانه باشند مانند هشتمین اجلاس امنیتی مسکو که در اردیبهشت ماه برگزار شد. یکی از دلایل اصلی این مساله تفاوت تعریفهای امنیتی و معماهای امنیتی جداگانه بین کشورها به خصوص در تعریف آسیایی و غربی آن است. آمریکا و اروپا در چند سال اخیر با تعریف خاص خود از امنیت باعث بی ثباتی های در خاورمیانه شده اند که منافع کشورهای چین و روسیه و سایر کشورهای منطقه را به خطر انداخته است. برخی از کشورها نیز با لابی‌گری و زمینه چینی های قبل از کنفرانس امنیتی مونیخ سعی در جهت دهی به نتایج آن می‌کنند .

بنابراین با افول هژمونی آمریکا و یکجانبه گرایی هایی که آمریکا از سال 2001 به این سو انجام میدهد، سایر قدرتها به دنبال ترتیبات امنیتی منطقه ای مطابق با تعاریف مشترک منطقه ای از امنیت  و منافع حیاتی خود هستند. به عنوان نمونه دخالتهای آمریکا به عنوان یکی از اعضای کنفرانس امنیتی مونیخ در تایوان ،چین را به سوی تقویت کنفرانس امنیتی بین المللی شیانک شن سوق میدهد. اوایل ماه جاری میلادی آمریکا تفاهم نامه ای با تایوان برای فروش سلاح امضا نمود. در این راستا وزیر دفاع چین در کنفرانس امنیتی شیانگ شن روز دوشنبه گفت :« حل مساله تایوان بزرگترین منفعت ملی چین است و هیچ نیرویی نمی‌تواند مقابل اتحاد چین بایستد» .

از جمله مسائل دیگری که باعث میشود کنفرانس امنیتی مسکو یا شیانگ شن چین در دو سه سال اخیر اهمیت دو چندانی پیدا کنند، این است که آمریکا در سند امنیت ملی خود از چین و روسیه به عنوان تهدید نام برده است؛ بنابراین لزوم تقویت این کنفرانسها چند برابر می‌شود.

از طرفی آمریکا می‌کوشد با ایجاد اختلاف در شبه جزیره کره زمینه حضور و نفوذ خود برای مهار چین را بیشتر کند. پکن با پیش بینی این تهدید آمریکا به دنبال ابتکار عمل های امنیتی برای خنثی نمودن این سیاست جدید آمریکاست. دو روز قبل از اجلاس امنیتی شیانگ شن ، چین و کره جنوبی ، گفتگوهای دفاعی خود را در سطح بالا بعد از 5 سال وقفه از سرگرفتند. پس از  این دیدار کره جنوبی اعلام نمود« پارک جائه-مین »معاون وزیر دفاع کره جنوبی در اجلاس امنیتی چین شرکت میکند. این در حالی است که «کیم هیونگ ریونگ» معاون وزیر نیرو‌های مسلح کره شمالی نیز در اجلاس فوق شرکت نمود. بنابراین اجلاس امنیتی شیانگ شن یک ابتکار عمل امنیتی موثر برای تقویت امنیت در شبه جزیره کره به دور از دخالت مخرب کشورهای فرامنطقه ای است. که در سالهای آتی نیز می‌تواند به نتیایج بهتری منجر شود. همچنین در این کنفرانس نشست تخصصی در مورد هوش مصنوعی و جنگ افزارهای آینده برگزار میشود که نشان میدهد کشورهای منطقه دیگر به دنبال اتخاذ موضع انفعالی و دنباله رو نیستند و به دنبال پیش بینی و خنثی نمودن تهدیداتی هستند که هنوز اتفاق نیفتاده اند اما امکان وقوع آنها در آینده وجود دارد.