جنگ خونین ارتش ترکیه و سوریه/ آنکارا توان نبرد با روسیه را دارد؟

اولین درگیری مستقیم نیروهای دمشق و آنکارا چگونه رخ داد؟
«رامی عبدالرحمن» مدیر گروه موسوم به دیده بان حقوق بشرسوری که مقر آن در لندن قرار دارد در این باره اعلام کرد: «درگیری ها زمانی رخ داد که ارتش سوریه بر روستای جوباس در نزدیکی شهر راهبردی سراقب مسلط شد و به دنبال پیشروی در جاده حلب-لاذقیه برآمدند که نیروهای ترکیه به منظور ممانعت از پیشروی نیروهای ارتش سوریه به حرکت درآمدند.

وی می‌افزاید: نیروهای ارتش ترکیه از سوی نیروهای ارتش سوریه هدف قرار گرفتند که بر اثر آن ۴ نظامی ترک کشته و ۹ نفر دیگر زخمی شدند که نیروهای ارتش ترکیه اقدام به گلوله باران مناطقی در منطقه «مورک» کردند و از داخل لواء اسکندرون با راکت ارتش سوریه را هدف قرار دادند. بر اساس اطلاعات دریافتی همه نیروهای ترکیه که در پست «تریندار» بودند و از سوی ارتش سوریه هدف قرار گرفته اند، کشته یا زخمی شدند.

عبدالرحمن تاکید کرد: اینکه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اعلام کرده است که ۴۰ هدف وابسته به ارتش سوریه را هدف قرار داده، دروغ می‌گوید و جنگنده‌های اف ۱۶ ارتش ترکیه مواضع ارتش سوریه را هدف قرار نداده اند و ۴۵ هدف هم در کار نیست جنگنده‌های اف ۱۶ ترکیه مواضع ارتش سوریه را هدف قرار نداده اند و ۴۵ هدف هم در کار نیست.

وی افزود: ارتش ترکیه به دنبال ایجاد منطقه دیده بانی جدیدی در نزدیکی روستای جوباس قبل از تسلط ارتش سوریه بر آن بود که زیر حملات سنگین نیروهای سوری از شهر سراقب به سوی غرب که به نظر می‌رسد شهر اریحا و کارخانه القرمید در حومه جنوبی ادلب باشد، عقب نشست».

این درحالی است که وزارت دفاع ترکیه کشته شدن ۶ نظامی این کشور و زخمی شدن ۹ به نفر دیگر را به دست ارتش سوریه، امروز تأیید کرد.

اعلان جنگ ترکیه علیه دمشق و ترس از مسکو
«عمر چلیک» سخنگوی حزب عدالت و توسعه حاکم بر ترکیه روز دوشنبه اعلام کرد که آنکارا نیروهای سوری را به عنوان اهداف در اطراف مراکز دیده بانی ترکیه در ادلب در شمال غرب سوریه محسوب می‌کند.

وی به سی ان ان ترک گفت: «نظام سوری از این پس هدف ما در منطقه پس از حمله خواهد بود و امیدواریم که روسیه از نظام سوریه حمایت نکند زیرا پس از حمله به نیروهای ما این نیروهای سوری به مثابه هدف محسوب می‌شوند. با روس‌ها که حامی دولت سوریه هستند درباره اوضاع ادلب گفتگو خواهیم کرد».

توافقی که دود شد و احتمال سرشاخ شدن آنکارا با مسکو
به نظر می‌رسد که با توجه به تحولات میدانی و مواضع سیاسی، تفاهمات روسیه و ترکیه در شمال سوریه برباد رفته است. تحولات ادلب و غرب حلب و پیشروی‌های ارتش سوریه و تسلط آن بر مناطق مهم و راهبردی، واکنش ترکیه را به دنبال داشته است.

برخی از تحلیلگران حرفهای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه درباره اینکه صبر آنکارا به سرآمده است و دستورات وی در بُعد میدانی را به مثابه به چالش طلبیدن روس‌ها دانسته و از احتمال برخورد البته نه در حال حاضر، خبر داده اند.

روند تحولات از آنجا آغاز شد که پس از تضعیف تفاهمات روسیه و ترکیه و یا بی میلی ترکیه به اجرای این توافق، دمشق و کرملین تصمیم به شروع عملیات علیه گروههای تروریستی که غیرنظامیان را هدف قرار می‌دادند، گرفتند و عملیات در ادلب و غرب حلب را آغاز کردند و در ابتدا، آنکارا به درخواست توقف فوری حمله اکتفا کرد اما روند درگیری‌ها به شکل گسترده‌ای گسترش یافت و ارتش سوریه به نزدیکی‌های سراقب در استان ادلب رسید و در غرب حلب هم مناطق راهبردی را به کنترل خود درآورد تا به حضور تروریست‌ها در حومه حلب به طور کامل پایان دهد.

سقوط دومینووار گروههای تروریستی درمقابل ارتش سوریه و فرار آنها، این نگرانی را برای ترکیه به وجود آورد که ارتش سوریه شمال غرب سوریه را به کنترل درآورد به ویژه که دمشق از عزم خود برای آزادی وجب به وجب اراضی سوریه سخن گفته است.

از این پس بود که اردوغان با اعلام اینکه صبر ترکیه به سر آمده است به موضع گیری اکتفا نکرد و به گروههای وابسته به خود دستور دارد که مانع حرکت ارتش سوریه شوند و هماهنگی میان گروههای وابسته با ترکیه و جبهه النصره و دیگرگروههای تروریستی ایجاد شد و این خود به مثابه پیامی به مسکو بود که ترکیه از همه گروههای تروریستی حمایت می‌کند تا مانع حرکت ارتش سوریه شود.

تحرکات گسترده ترکیه برای مقابله با پیشروی‌های ارتش سوریه
در همین راستا بود که طی ساعات گذشته تروریست و سلاح و تجهیزات ویژه نظامی به مناطق درگیر فرستاد به ویژه در حومه حلب. علاوه بر آن آنکارا گروههای موسوم به سپر فرات و شاخه زیتون در حومه شرقی حلب را هم از شهر الباب که تحت اشغال آن قرار دارد، فعال کرد. مزدوران تحت حمایت ارتش ترکیه در مناطق شمالی سوریه صبح روزگذشته عملیاتی را موسوم به «العزم المتوقد» علیه مواضع ارتش سوریه در جنوب شهر اشغالی الباب آغاز کردند. در نخستین تصاویر منتشر شده از این منطقه، تروریست‌ها موفق به اشغال یک پایگاه نظامی در منطقه شعلا در اطراف شهر تادف شدند که محل حضور نظامیان روسیه و ارتش سوریه بود.

ترکیه برای اولین بار جبهه جدیدی علیه ارتش سوریه گشود در حالی که طبق تفاهمات با روسیه این نیروها فقط مأموریت جنگ با گروههای کُردی را داشتند و نباید وارد درگیری مستقیم با ارتش سوریه می‌شدند که متعاقب آن نیروهای سپر فرات وابسته به ترکیه در شهر الباب هدف بمباران قرار گرفتند. منابع وابسته به مخالفان سوری اعلام کردند که جنگنده روسی که از پایگاه حمیمیم در استان لاذقیه برخاسته بود، مرکز تجمع نیروهای وابسته به ترکیه را بمباران کرد و روس‌ها تهدید به بمباران عفرین و جرابلس هم کردند و این هم مفهومش این است که برای اولین بار از زمان توافق آستانه و سوچی، این نیروها همطراز جبهه النصره و حزب اسلامی ترکستانی و دیگر گروههای تروریستی محسوب می‌شوند و به مثابه متلاشی شدن توافق شمال سوریه میان روسیه و ترکیه است.

ترکیه هم اقدام به اعزام نیرو وارسال تجهیزات بیشتر به سوریه کرد. گروه موسوم به دیده بان حقوق بشر سوری اعلام کرد که ترکیه اتوبان حلب-لاذقیه را منطقه نظامی اعلام کرده است. گروه موسوم به دیده بان حقوق بشر سوری این را در راستای افزایش تنش بزرگ میان ترکیه و روسیه دانست و گزارش داد: ورود یک ستون نظامی بزرگ ترکیه به اراضی سوریه از طریق گذرگاه مرزی کفرلوسین مرزی رصد شده است. این ستون مرکب از ۴۰ خودرو نظامی از تانک و نفربر و نیز تجهیزات نظامی و لجستیک است. این ستون به سوی جنوب حرکت کرده است.

قدر مسلم آن است که روند تحولات میدانی نشان می‌دهد که تفاهمات روسیه و ترکیه از هم پاشیده است و با توجه به شکسته شدن معادلات، احتمال تنش فزاینده وجود دارد. به نظر می‌رسد که روی آوردن ترکیه به اروپا برای توقف عملیات نظامی از طریق تهدید به فرستادن صدها هزار آواره دیگر همانند قبل کارآیی ندارد به ویژه که پاریس به شدت از نقض توافق برلین درباره لیبی از سوی اردوغان و ارسال محموله‌های سلاح به طرابلس که نیروی دریایی فرانسه آنرا کشف کرده است، خشمگین است. اینکه فرانسه از بازداشت علوش سخنگوی گروه جیش الاسلام خبر داده و اتهامات جنایتکار جنگی به آن وارد کرده است به مثابه پیام مستقیمی به ترکیه است به ویژه که برخی منابع از تابعیت ترکیه‌ای علوش خبر داده اند و این مفهومش این است که پاریس سرکرده‌های گروههای مسلح وابسته به ترکیه را هدف قرار داده است. اردوغان در بحران گرفتار شده و واقعیت مُسلم جبهه‌های جنگ حاکی از عزم دمشق و مسکو برای پایان دادن به کار تروریست‌ها با وجود همه تحرکات آنکارا است. روند تحولات شمال سوریه بسیار خطرناک شده و باید منتظر ساعات و روزهای آتی ماند.