چالش‌های دولت دیاب پس از رای‌ اعتماد/ مانع‌تراشی آمریکا و متحدانش ادامه خواهد یافت

حسان دیاب خطاب به نمایندگان پارلمان گفته بود: از مجلس محترم درخواست می‌کنم به دولت رأی اعتماد دهد، ولی قلب‌های ما در خارج (از پارلمان) کنار خواسته‌های مردم می‌طپد و ما از مردم هستیم.

دیاب تأکید کرد: لبنان در یک مرحله دشوار بی‌سابقه‌ای به‌سر می‌برد و دولت جدید تلاش می‌کند موانع پیشِ‌روی خود را بردارد.

درباره رای اعتماد پارلمان لبنان به دولت حسان دیاب و آینده بحران این کشور به ویژه با توجه به مشکلات فزاینده مالی و اقتصادی این کشور در نتیجه سیاست‌های دولت سابق و فشارهای بی‌سابقه آمریکا و متحدانش با «محمد شمص» کارشناس مسائل منطقه و استاد دانشگاه لبنان به گفت‌وگو نشسته‌ایم که مشروح آن از نظر خوانندگان عزیز می‌گذرد.

محورهای مهم مصاحبه :

واقعیت این است که معارضان لبنانی و جنبش تظاهرات کننده لبنانی در ساقط کردن دولت حسان دیاب شکست خورد و این دولت توانست رای اعتماد پارلمان را با کسب 63 رای(از مجموع 84 نماینده حاضر در جلسه) به دست آورد، این یک دستاورد جدید به شمار می‌رود.

چالش اساسی در برابر دولت دیاب، حل بحران اقتصادی، بحران پولی و مالی است، لبنان امروز با بیش از 90 میلیارد دلار بدهی خارجی و داخلی دست و پنجه نرم می‌کند.

  مرحله آتی، مرحله بسیار دشواری است، ولی دیاب از نظر حمایت از حمایت احزاب قدرتمندی همچون جریان ملی آزاد(به رهبری جبران باسیل)، جنبش حزب الله و جنبش امل و نمایندگان مستقل دیگر برخوردار است و به این دولت اجازه می‌دهد با تکیه بر این حمایت‌ها با بحران کنونی مقابله کرده و از آن عبور کند

در وهله اول، از دولت انتظار می‌رود با فساد و مفسدان مبارزه کند، حتی اگر این دولت هیچ دستاورد دیگری محقق نکند، ولی اگر مبارزه با فاسدانی را آغاز کند که کشور را به این وضع فروپاشی اقتصادی رسانده‌اند، به خودی خود یک دستاورد برای دولت قلمداد می‌شود.

موضوع فساد، مسئله بسیار مهمی است، دولت باید از قضات و دستگاه قضایی حمایت کند، مشکل در لبنان این است که برخی قضات سالم و پاکدست هستند ولی برخی قضات سیاسی‌کار و  تابع احزاب سیاسی هستند که رشوه می‌گیرند یا تسلیم فشارهای سیاستمداران و طیف سیاسی می‌شوند.

 آمریکا و عربستان سعودی تصمیم گرفته‌اند تا لبنان در وضعیت فروپاشی یا در آستانه فروپاشی قرار گیرد تا از این طریق لبنان را تحت فشارهای سیاسی قرار دهند و لبنانی‌ها را به تغییر رفتارها و مواضعشان  به ویژه در قبال مسائل اساسی منطقه همچون موضوع اسرائیل وادار کنند و یا حزب الله را به تغییر موضع خود در قبال مسائل منطقه‌ای وادار کنند.

دولت لبنان نباید به فشارهای آمریکا اعتنا کند، چرا که گزینه‌های دیگری همچون رفتن به سمت چین، روسیه، ایران، عراق، سوریه وکشورهای عربی به دور از آمریکا و متحدانش وجود دارد.

موضع حزب الله واضح و شفاف است، حزب الله به دولت حسان دیاب رای اعتماد داد، ولی این رای  اعتماد مشروط به اجرای وعده‌هاست، علاوه بر اینکه در بیانیه وزارتی حسان دیاب، نکات زیادی وجود دارد که حزب الله با آن موافق نیست، ولی در برابر دو گزینه قرار داشت، یا هرج و مرج و خلاء و یا دولت، بنابراین حزب الله گزینه دولت لبنان را انتخاب کرد.

پارلمان لبنان به دولت حسان دیاب رای اعتماد داد، این دولت چگونه می‌تواند یا چه طرح‌هایی برای حل مشکلات اقتصادی و امنیتی و بازگرداندن همبستگی و آرامش به جامعه لبنان می‌تواند اجرا کند؟

محمد شمص: واقعیت این است که معارضان لبنانی و جنبش تظاهرات کننده لبنانی در ساقط کردن دولت حسان دیاب شکست خورد و این دولت توانست رای اعتماد پارلمان را با کسب 63 رای(از مجموع 84 نماینده حاضر در جلسه) به دست آورد، این یک دستاورد جدید به شمار می‌رود، به ویژه با توجه به اینکه اوضاع لبنان و به ویژه وضعیت  اقتصادی آن دیگر تحمل خلاء را ندارد، ما دو گزینه بیشتر نداریم یا دولت و یا خلاء(قدرت)،‌درست  است که مشکل مربوط به این است که دولت دیاب اکثریت ضعیف 63 رای را کسب کرد،‌ولی این مسئله نیاز بود که انجام شود و لبنان به آن نیاز دارد، در غیر این صورت با فروپاشی اقتصادی یا فروپاشی اجتماعی روبرو خواهد شد.

چالش اساسی در برابر دولت دیاب، حل بحران اقتصادی، بحران پولی و مالی است، لبنان امروز با بیش از 90 میلیارد دلار بدهی خارجی و داخلی دست و پنجه نرم می‌کند و باید طی ماه مارس آینده،‌یک میلیارد و دویست میلیون دلار به عنوان اولین مرحله و یکی از پرداخت‌های این بدهی‌ها را پرداخت کند. لبنان  امروز با مشکل مالی روبرو است، به همین سبب، حسان  دیاب در بیانیه‌ وزارتی  و پس از کسب رای اعتماد به صراحت گفت که اولین چالش، چالش اقتصادی است. ولی برای موفقیت در مقابله با این چالش لازم است تا همه طرف‌های لبنانی در این زمینه همکاری کنند، حتی معارضان و احزابی که از دولت خارج شدند همچون جریان  المستقبل و القوات اللبنانیه(به ریاست سمیر جعجع) و حزب سوسیالیست ترقیخواه.  مرحله آتی، مرحله بسیار دشواری است، ولی دیاب از نظر حمایت از حمایت احزاب قدرتمندی همچون جریان ملی آزاد(به رهبری جبران باسیل)، جنبش حزب الله و جنبش امل و نمایندگان مستقل دیگر برخوردار است و به این دولت اجازه می‌دهد با تکیه بر این حمایت‌ها با بحران کنونی مقابله کرده و از آن عبور کند به ویژه اگر به تغییر سیاست‌های مالی و اقتصادی سابق که حریری در پیش گرفته بود، متوسل شود ،زیرا سیاست‌های اقتصادی حریری، کشور را به این فروپاشی  اقتصادی رسانده است.

 انتظارات جامعه از دولت حسان دیاب پس از کسب رای  اعتماد پارلمان چیست و آیا می‌تواند به وعده‌هایی که داده  عمل کند؟

محمد شمص : در وهله اول، از دولت انتظار می‌رود با فساد و مفسدان مبارزه کند، حتی اگر این دولت هیچ دستاورد دیگری محقق نکند، ولی اگر مبارزه با فاسدانی را آغاز کند که کشور را به این وضع فروپاشی اقتصادی رسانده‌اند، به خودی خود یک دستاورد برای دولت قلمداد می‌شود، همچنین دولت باید با بحران برق مقابله و آن را حل کند، چرا که یکی از چالش‌های پیش روی این دولت است، در لبنان بحران برق در نتیجه‌ سهم‌خواهی و طوایف موجود در لبنان و توازن طایفه‌ای تحت این عناوین بوده است، برق به طور کامل در لبنان در دسترس نیست با وجودی که هزینه‌هایش بسیار بالاست، لبنان سالیانه دو میلیارد در نتیجه کمبود برق می‌پردازد، برق به اندازه کافی وجود ندارد، موضوع سوم، بدهی‌هایی است که دولت لبنان باید پرداخت کند، مسئله چهارم، موضوع بانک‌هاست، امروز نظام بانکی در لبنان در آستانه فروپاشی است که دلیل آن سیاست‌های بانکی ریاض سلامه رئیس کل بانک مرکزی و مجمع بانک‌های لبنان است که با ریاض سلامه هماهنگ هستند،‌ سئوال این است که آیا حسان دیاب راه حل‌هایی برای این چهار بحران دارد، بنابراین وی باید تصمیمات جسورانه‌ای در خصوص عدم پرداخت بدهی‌هایی که موعد آن ماه مارس است، و نیز تصمیمات جسورانه‌ای برای حل موضوع سپرده‌ها در بانک‌های لبنانی اتخاذ کند، موضوع فساد هم مسئله بسیار مهمی است، دولت باید از قضات و دستگاه قضایی حمایت کند، مشکل در لبنان این است که برخی قضات سالم و پاکدست هستند ولی برخی قضات سیاسی‌کار و  تابع احزاب سیاسی هستند که رشوه می‌گیرند یا تسلیم فشارهای سیاستمداران و طیف سیاسی می‌شوند.

 فشارهایی از سوی آمریکا و نیز فرانسه بر این دولت اعمال می‌شود، در گذشته ما می‌دیدیم که این فشارها معمولا سیاسی و به سبب مشارکت حزب الله بوده است،‌ولی امروز مسئولان آمریکایی از طریق اظهارنظرهایشان و وزارت خارجه آمریکا و بسیاری از آنها حتی پامپئو همگی بر دولت حسان دیاب فشار می‌آورند تا به بن‌بست برسد و  تهدید می‌کنند که کمک‌هایشان به لبنان را قطع خواهند کرد، نه فقط کمک‌ها به دولت بلکه حتی کمک‌هایی را که به ارتش ارائه می‌کردند، قطع خواهند کرد، چرا آمریکا به فشار بر این  دولت متوسل شده است، آیا واشنگتن مسئول شکست دولت به سبب فشارهایش و وخامت اوضاع سیاسی و اقتصادی لبنان نخواهد بود؟

محمد شمص: بله، آمریکا و عربستان سعودی تصمیم گرفته‌اند تا لبنان در وضعیت فروپاشی یا در آستانه فروپاشی قرار گیرد تا از این طریق لبنان را تحت فشارهای سیاسی قرار دهند و لبنانی‌ها را به تغییر رفتارها و مواضعشان  به ویژه در قبال مسائل اساسی منطقه همچون موضوع اسرائیل وادار کنند و یا حزب الله را به تغییر موضع خود در قبال مسائل منطقه‌ای وادار کنند و مهمتر از همه، سخن از قریب الوقوع بودن سفر معاون وزیر خارجه آمریکاست که هدف اساسی از این سفر، موضوع نفت و گاز است، اسرائیل به نفت و گاز لبنان چشم طمع دوخته است، و شاهد فشارهای مستمر آمریکا هستیم تا اسرائیل به بخشی از نفت و گاز لبنان دست یابد، اما در خصوص موضع فرانسه باید گفت که این کشور تلاش می‌کند موضعش متمایز باشد و از دولت لبنان حمایت کند، گمان نمی‌کنم که فرانسه قادر به رویارویی با فشارهای آمریکا باشد، زیرا امروز اروپایی‌ها از سوی آمریکایی‌ها کنار گذاشته شده‌اند و آمریکا تصمیم‌گیری اروپا را قبضه کرده و در  اختیار خود قرار داده است، همانطور که ترامپ رئیس جمهور آمریکا همواره می‌گوید اروپا ناتوان و  عاجز است. معتقدم که دولت لبنان نباید این فشارهای آمریکا را مورد  توجه قرار دهد و به آن اعتنا کند، چرا که گزینه‌های دیگری همچون رفتن به سمت چین، روسیه، ایران، عراق، سوریه وکشورهای عربی به دور از آمریکا و متحدانش وجود دارد. ما نمی‌گوییم که دولت باید وارد رویارویی با آمریکایی‌ها شود، ولی می‌تواند حد وسط و گزینه میانه را در پیش بگیرد و با دو بال حرکت کند، یک بال متکی بر شرق و روسیه و کشورهای منطقه و اینکه روابط با آمریکایی‌ها یا کشورهای عربی حاشیه خلیج(فارس) را هم قطع نکند.

گفته می‌شود که حزب الله با برخی سیاستمداران در دولت موافقت نکرده، چرا که سیاست‌هایشان با سیاست حزب الله همخوانی و تناسبی نداشته است، ولی با این حال، حزب الله دولت را تحریک نکرده و با آن موافقت کرده و به حمایت از آن پرداخت تا آرامش به لبنان بازگردد و امور مردم به سامان برسد و تسهیل شود و دولتی برای حل مشکلات آنها روی کار آید، با  این حال چرا برخی متهم می‌کنند که این دولت، دولت حزب الله و تک حزبی است و تحت اوامر حزب الله حرکت می‌کند؟

محمد شمص: موضع حزب الله واضح و شفاف است، یا خلاء و هرج و مرج و یا دولت، امروز حزب الله به دولت حسان دیاب رای اعتماد داد، ولی این رای  اعتماد مشروط به اجرای وعده‌هاست، علاوه بر اینکه در بیانیه وزارتی حسان دیاب، نکات زیادی وجود دارد که حزب الله با آن موافق نیست، ولی در برابر دو گزینه قرار دارد یا هرج و مرج و خلاء و یا دولت، بنابراین حزب الله گزینه دولت لبنان را انتخاب کرد، ولی طرف‌های دیگری که این دولت را متهم می‌کنند که دولت حزب الله است، مخالفان و جریان المستقبل، القوات اللبنانیه(به ریاست سمیر جعجع) و حزب سوسیالیست ترقی‌خواه(به ریاست ولید جنبلاط) است که اینها لبنان را به فروپاشی اقتصادی رساندند و امروز از مسئولیت‌های خود شانه خالی می‌کنند و از مسئولیت خود در بحران فرار کردند و می‌گویند به معارضه تبدیل شده‌اند، این در حالی است که حریری و سیاست‌هایش که بیش از 30 سال بر لبنان حاکم بود، عامل رسیدن لبنان به این بحران کنونی بوده است.