چرا آینده سیاسی ترامپ به آینده کروناویروس گره خورده است؟

بدون تردید، طی دو ماه گذشته بیشترین آسیب سیاسی و اقتصادی از مساله شیوع کرونا بر کشور چین تحمیل شده است اما به تدریج با شیوع عالم‌گیر کووید 19 اکنون شاهد هستیم که کرونا به مرزهای اروپا و آمریکا گسترش پیدا کرده و به نظر می‌رسد در تعیین آینده سیاسی دونالد ترامپ نیز نقشی تعیین کننده خواهد داشت. برای پی بردن به ابعاد تاثیرگذاری بیماری کرونا بر آینده سیاسی دونالد ترامپ در ابتدا ضروری به نظر می‌رسد که تاثیر کرونا بر سقوط بازار بورس و اقتصاد سیاسی بین‌الملل مورد توجه قرار گیرد. سپس نشان داده خواهد که چگونه آینده کروتاو ترامپ به یکدیگر گره خورده است.
 
شکستن رکورد 120 ساله سقوط اقتصاد جهان
متعاقب شیوع بیماری کرونا، و بعد از چند هفته وحشتناک برای بورس‌های جهان، در آمریکا، اروپا و آسیا، در 12 مارس 2020 (22 اسفند 1398) تلخ‌ترین اتفاق تاریخ 120 سال گذشته برای بورس جهانی اتفاق افتاد. در واقع، پس از اعلام دونالد ترامپ مبنی بر لغو 30 روزه تمامی پروازهای اروپا شاخص‌های بورس اتفاقی بی‌سابقه را جبران کردند.  

به‌گونه‌ای که تنها در یک روز، سه شاخص اصلی وال‌استریت؛ نزدک، داوجونز و S&P۵۰۰ بیش از ۹ درصد سقوط کردند و روز دوازدهم مارس، به عنوان بدترین روز تاریخ بورس در قرن ۲۱ ثبت شد. این شاخص‌ها در دو هفته اخیر، نزدیک به ۲۰ درصد از ارزش خود را از دست داده‌اند. بررسی استاتیستا، نشان می‌دهد که سقوط این روزهای شاخص‌های وال‌استریت، چهارمین سقوط بزرگ در ۱۲۰ سال اخیر بوده است. 

این میزان سقوط که در قرن بیست و یکم بی‌سابقه است در آینده نزدیک تاثیرات بزرگی بر اقتصادی امریکا به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان بر جای خواهد گذاشت. هر چند تا کنون افت 20 درصدی شاخص‌های وال استریت نمایان بوده و تاثیراتی را بر جای گذاشته اما واقعیت امر این است که در صورت تداوم بحران کرونا این روند سیر نزولی‌تری را تجربه خواهد کرد. این روند می‌تواند علاوه بر افت اقتصادی برخی کشورهای با اقتصاد بزرگ، بحرانی جدید را در سیستم اقتصادی سرمایه‌داری رقم بزند. بحرانی که شاید در آینده از آن به عنوان روز سیاه جهان سرمایه‌داری یاد شود.
 
ترامپ و آینده کرونا
هر چند استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در 15 مارس 2020 (25 اسفند 1398) در اظهاراتی اعلام می‌کند: «مطمئن است شیوع ویروس «کرونا» به رکود اقتصادی در این کشور منجر نخواهد شد و شک ندارد که در ادامه سال، با شکست این ویروس، اقتصاد نیز جان خواهد گرفت اما به نظر می‌رسد ترامپ و مشاوران اقتصادی او به این امر پی‌برده‌اند که احتمالا آینده‌ای مشترک و رابطه‌ای مستقیم میان آینده او و کرونا وجود دارد. بدین معنی که برگ برنده دونالد ترامپ برای برنده شدن در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020، به طور حتم تاکید بر موفقیت‌ها و رشد اقتصادی آمریکا بوده است. به نظر می‌رسد در نتیجه بحران کرونا اقتصاد آمریکا همانند بازار بورس چین با سقوط و افتی بی‎‌سابقه مواجه خواهد شد و همین امر می‌تواند پایان ریاست ترامپ بر کاخ سفید را رقم بزند.

هر چند دونالد ترامپ مسئول مستقیم و تولید کننده حتمی این ویروس در نظر جامعه آمریکا شناخته نمی‌شود اما به طور حتم در سه سطح ویروس کرونا آینده سیاسی او را مورد تهدید قرار می‌دهد. در سطح ابتدایی، در یک ماه گذشته ترامپ در بسیاری از نشست‌ها و سخنرانی‌های خود با حالتی تمسخرمانند بحران کرونا را فاقد اهمیت تلقی کرده و حتی در چند اظهارنظر عنوان کرده که کروناویروس آنقدر جدی نیست که تهدیدات آن بزرگ‌نمایی می‌شود. همین مساله نوعی اغفال و ساده‌انگاری را در درون سیستم سیاسی این کشور نسبت به کووید 19 ایجاد کرد؛ در نتیجه امر اکنون بسیاری از رسانه و حتی شهروندان آمریکایی شیوع و فراگیر شدن کرونا را نتیجه حماقت و کوته‌بینی ترامپ ارزیابی می‌کنند.

در همین راستا شب گذشته مناظره تلویزیونی نامزدهای اصلی حزب دموکرات برای رقابت انتخاباتی سال آینده ریاست جمهوری به حملات گسترده این دو رقیب علیه مدیریت کرونایی دولت ترامپ سوق یافت. سناتور سندرز در سخنانش گفت: "باید یاد بگیریم که به مردم آمریکا دروغ نگوییم. نمی‌توان درباره ماهیت این بحران صادق نبود." همچنین بایدن نیز با اعلام اینکه اگر رئیس جمهور شود از کمک ارتش استفاده خواهد کرد در سخنان خود خواهان انجام گسترده و رایگان آزمایش ابتلا به ویروس کرونا در سطح آمریکا و کمک به کسب و کارهای آسیب‌دیده از این همه‌گیری شد.

در سطح دوم، عملکرد دولت ترامپ در قبال کنترل بیماری کرونا از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. تا کنون آمریکایی‌ها معتقدند دولت با تاخیر در بستن و کنترل مرزها، اقدامات لازم را برای مقابله با شیوع ای بیماری انجام نداده است. هر چند ترامپ بعد از گسترش شیوع ان ویروس وضعیت اضطرار ملی اعلام کرد اما این‌که او و دولت‌اش تا چهاندازه در مهار بحران موفق خواهند شد بسیار اهمیت دارد. بر اساس پیش‌بینی‌ها حتی امکان دارد نزدیک به 200 هزار تا 1 میلیون و 700 هزار آمریکایی در نتیجه کرونا جان خود رااز دست بدهند، در نتیجه چنین وضعیتی به طور حتم شانس ترامپ برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری 2020 بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.

در سطح سوم، تاثیر کرونا بر اقتصاد آمریکا را نباید دستکم ارزیابی کرد. همان‌گونه که در تاثیر آن بر بازار بورس جهانی مورد بحث قرار گرفت، کرونا با سرایت به بخش‌های مختلف می‌توان میزان سقوط بازار بورس را بیش از پیش افزایش دهد. این همان مساله‌ای است که از آن می‌توان به عنوان پاشنه آشیل دونالد ترامپ یاد کرد. در حقیقت، طی چند سال گذشته او در منصب ریاست کاخ سفید تمامی تمرکز و برنامه‌های خود را بر توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا تمرکز کرده و اکنون این میزان از افت بازار را می‌توان همچون ضربه‌ای بزرگ برای او قلمداد کرد که به نوعی می‌تواند پایان‌بخش دوران ریاست او بر کاخ سفید باشد.