درگیری لیبی؛ بازیگران زیاد و نبود راه حل!

لیبی از چندین ماه پیش شاهد سناریوی حمله گسترده نیروهای خلیفه حفتر برای تسلط بر طرابلس پایتخت لیبی مقر دولت الوفاق است که محافل بین المللی نیز آن را به رسمیت شناخته اند.
حفتر از حمایت منطقه ای مصر همسایه شرقی خود،امارات و عربستان و حمایت بین المللی کشوری مانند روسیه بهره مند است.

نقشه حفتر عملا ناکام ماند و دولت الوفاق که مورد حمایت ترکیه است از رویکرد دفاع، به حمله روی آورد تا توانست بر شهر ترهونه یکی از مهم ترین پایگاههای حفتر در غرب تسلط یابد و مقدمه چینی برای تکمیل حمله به شرق به سوی سرت و الجفره آغاز شود.

با تغییرمعادلات قدرت، سخن گفتن از راهکارهای مسالمت آمیز که به نوعی وجود نداشت نیز تغییر کرد زیرا ابتکار قاهره توسط عبدالفتاح السیسی مطرح شد و الوفاق و ترکیه با آن مخالفت کردند و این درگیری ها؛ ابعاد منطقه ای و بین المللی به خود گرفت .

روسیه – ترکیه
مسکو موضع نزدیکی به عربستان، امارات و مصر اتخاذ کرد زیرا از نیروهای خلیفه حفتر و پارلمان طبرق حمایت کرد. روسیه جای پایی در لیبی یافت که با موضع ترکیه در تضاد است زیرا از ابتدا حمایت خود را از فایز السراج رییس دولت الوفاق اعلام کرده بوده ( روسیه و ترکیه، برعکس لیبی و علیرغم برخی کشمکش ها، در خصوص پرونده سوریه با یکدیگر تفاهم دارند)

مصر – ترکیه
اختلاف میان دو کشور از زمان برکناری محمد مرسی رئیس جمهوری پیشین مصر و آمدن عبدالفتاح السیسی آغاز شد.
اختلافات ترکیه و مصر به لیبی نیز کشیده شد به گونه ای که قاهره حضور ترکیه در لیبی را چالشی برای خود در مرزهای غربی این کشور دانست.

به ویژه پس از اعلام آمادگی دولت الوفاق در حمایت ترکیه برای حمله به دو منطقه استراتژیک سرت و الجفره که السیسی آن را خط قرمزی دانست که اجازه عبور از آن را نمی دهد و برای مقابله با الوفاق و آنکارا به مداخله نظامی تهدید کرده است .

در همین راستا، عربستان و امارات نیز بر ساز قاهره می نوازند و وجه مشترک این کشورها، دشمنی میان خود از سویی و میان ترکیه از سوی دیگر است.
این در حالی است که ترکیه با حمایت از الوفاق که بر ادامه تلاش برای تسلط بر همه اراضی لیبی تاکید کرده بود، پاسخ غیر مستقیم داد.

آمریکا
واشنگتن این بار با درخواست برای پایان بحران، کاملا واضح و آشکار وارد خط درگیری شد. پیام مهمی که سفارت امریکا در لیبی پس از تهدیدات السیسی، مستقیما به مصر داد.

سفارت امریکا گفت با هرگونه بحران نظامی و از سوی هرگروهی مخالف است .
واشنگتن سریعا خواهان از سرگیری مذاکرات شد. پیام دوم امریکا نیز؛ دیدار استفان تاونسند فرماندهی نظامی ارتش امریکا در افریقا، با فایز السراج رئیس دولت الوفاق بود و محتوای آن نیز اینکه واشنگتن در درگیری لیبی در کنار مسکو و قاهره نخواهد ماند اما نمی خواهد درگیری رخ دهد زیرا واشنگتنِ خسته از انبوه مشکلات دولت ترامپ را بی رمق خواهد کرد.

بدین شکل، درگیری لیبی که وارد مرحله منطقه ای – بین المللی شده بین دو طرف روسیه، مصر، امارات و عربستان از یک سو و ترکیه و قطر از سوی دیگر در جریان است. بازیگران زیادی تلاش می کنند و هرکس نیز درصدد ارائه راهکار خود است.

نگرانی های زیادی وجود دارد که هیچ یک از راهکارهای روسیه و مصر و ترکیه و قطر به سرانجام نرسد و راهکار سیاسی که حدود یک دهه در لیبی به چشم نمی خورده، کاملا حذف شود به ویژه که منافع خاص هر کشوری برای یافتن راهکارها تاثیر گذار است.

حسين الموسوي