معمای حملات کور به مراکز دیپلماتیک در عراق

شنبه 5 مهر 1399

 
الوقت -  مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر عراق و ائتلاف سائرون در پارلمان عراق در 26 سپتامبر 2020 (5 مهر 1399)، پیشنهادی را مبنی بر تشکیل کمیته‌ای سه جانبه با ماهیت امنیتی، نظامی و پارلمانی را به منظور بررسی حملاتی که مقرهای دیپلماتیک و ادارات و نهادهای عراقی را مورد هدف قرار می دهد، مطرح کرده است.  از نظر صدر، حملات به نهادهای دیپلماتیک به به حیثیت و اعتبار عراق در مجامع بین المللی آسیب می‌زند. این پیشنهاد رهبر جریان صدر، بلافاصله از سوی مصطفی الکاظمی مورد استقبال واقع شد. الکاظمی در حمایت از پیشنهاد صدر در صفحه توئیتر خود نوشت: «تأکید می کنیم قانون، بالاتر از همگان، به ویژه نقض کنندگان است، حتی اگر عده ای گمانی برخلاف آن را داشته باشند و ائتلاف فساد و اسلحه غیرقانونی در عراق جایگاهی ندارد.»

هر چند پیام صدر و الکاظمی به هیچ عنوان به طور مستقیم به نیروهای حشد الشعبی یا هر جریان سیاسی دیگری اشار ندارد اما توجه به این مساله ضروری است که در چند روز گذشته موجی از تبلیغات رسانه‌ای و سیاسی برای متهم کردن حشد الشعبی به مورد تهاجم قرار دادن نهادهای دیپلماتیک مطرح شده است. در این میان نکته قابل توجه این است که رسانه‌های آمریکایی نیز تلاش داشته‌اند بعد از حمله راکتی به سفارت‌خانه خود در منطقه الخضراء موضوع را فراتر از حمله به خود نشان داده و ابعاد آن ر ا در سطحی گسترده، به تمامی سفارت‌‌خانه و کنسول‌گری‌های حاضر در عراق تعمیم دهند. یکی از اصول راهبردی آمریکا در عراق پسا داعش ایجاد اختلاف و شکاف میان دولت عراق با حشد الشعبی و نیز بسترسازی برای تضعیف اعتبار و جایگاه این نیروی مردمی در جامعه سیاسی عراقی بوده است. اکنون نیز به نظر می رسد کسی که بیشترین سود را از ترورها و حملات مشکوکی که حشدالشعبی همواره منتسب بودن آنها به خود را رد و محکوم کرده است، طرف آمریکایی می باشد.
 
بسترسازی برای تضعیف جایگاه حشد الشعبی
دشمنی و جنگ تبلیغاتی علیه حشد الشعبی موضوعی نیست که محدود به یک بحران یا چند رخداد مربوط باشد. از بطن ایجاد نیروهای بسیج مردمی در کشور عراق، رسانه‌ای آمریکایی و برخی رسانه‌های مزدور عربی که در نقشه خود برای تجزیه و چندپاره کردن منطقه به ویژه در کشورهای عراق و سوریه ناکام ماندند، بر طبل ضدیت با این گروه کوبیدند. هر اندازه حشد الشعبی در مبارزه با گروه تروریستی داعش و پایان دادن به افسانه خلافت خودخوانده ابوبکر البغدادی پیشروی می‌کرد به همان اندازه موج ضدیت رسانه‌ای و سیاسی با این گروه تقویت می‌شد.

در حقیقت، در دو سطح داخلی و خارجی همواره فشارهایی هوشمند و چند جانبه علیه حشد الشعبی اعمال می‌شد و حتی در مقاطع مختلف برنامه‌ریزی‌هایی برای تهییج شهروندان و نیز ترغیب جریان‌های سیاسی بر انحلال این نیرو در دستور کار قرار می‌گرفت. برای نمونه در جریان اعتراضات بعد از اول نوامبر 2019 در کشور عراق، دائما به صورت هدفمند تلاش می‌شد که حشد العشبی یه عنوان عامل سرکوب و کشتار مردم معرفی شود. حتی در چندین مقطع برخی نیروهای مزدور برای حمله به پایگاها و مقرهای حشد در شهرهای مختلف عراق به کار گرفته شد.

در مقطع فعلی نیز به نظر می‌رسد راهبرد جدید آمریکایی‌ها با حمایت برخی نیروهای دست نشانده داخلی این است که حشد الشعبی به عنوان عامل حمله به سفارت‌خانه‌ها و عامل خدشه وارد کردن به حیثیت بین‌المللی کشور عراق معرفی شود. این مساله در شرایطی است که حتی قبل از اظهارات مقتدی صدر، ائتلاف الفتح در پارلمان عراق که نماینده گروههای وابسته به حشد الشعبی است در 24 سپتامبر 2020 (3 مهر 1399) با اعلام التزام و پایبندی خود به قانون اساسی، مخالفت خود را با هر گونه حمله علیه نهادهای رسمی و نمایندگی‌های دیپلماتیک اعلام کرده بودند. بیانیه ائتلاف فتح نشان می‌دهد که احتمالا نیروهای حشد الشعبی، پیش‌تر از جریانی هدفمند برای ارتباط دادن آن‌ها به حملات به سفارت‌خانه‌ها اطلاع داشته‌اند. در مجموع، به نظر می‌رسد کانون اصلی تمرکز فشارها بر این مبنا قابل خوانش است که وجهه حشدالشعبی خدشه‌دار شود و مسیر حذف و انحلال این گروه از قدرت صورت بگیرد. هر چند می‌توان این توطئه‌ها را فاقد نتیجه و دستاورد مورد ارزیابی قرار داد.
 
ایجاد شکاف و تنش میان دولت و حشد الشعبی
فارغ از سطح کلان جامعه سیاسی عراق، یکی دیگر از اهداف طرح موضوع ارتباط دادن حشد الشعبی به حملات صورت گرفته به سفارت‌خانه‌ها به عنوان تضعیف کننده حیثیت بین‌المللی این کشور را می‌توان در ارتباط با ایجاد شکاف میان دولت الکاظمی و حشد مورد ارزیابی قرار داد. هر چند این تلاش در دولت‌های دیگر همانند دوران حیدر العبادی و عادل عبدالمهدی معطوف به سابقه است اما در مقطع کنونی به نظر می‌رسد این تلاش چند برابر شده است. در حقیقت، آمریکایی‌ها در پی آن هستند که با ترغیب الکاظمی برای ضدیت با حشد الشعبی، زمینه‌ساز ایجاد اختلاف میان دولت و حشد الشعبی شوند.

هر چند در پارلمان عراق، نیروهای بسیج مردمی به عنوان بخشی از نیروهای رسمی ارتش عراق شناخته می‌شوند اما ظاهرا هدف اصلی در برهه کنونی این است که حشد الشعبی به عنوان رقیب دولت و عامل ایجاد اختلال در راهبرد سیاست داخلی و خارجی، کابینه مصطفی الکاظمی معرفی شود. لذا هدف اصلی این است که حشد الشعبی در جبهه مقابل الکاظمی قرار داده شود و از طریق این صف‌آرایی راهبرد ایجاد بحران و شکاف میان جریان‌های سیاسی عراقی در دستور کار قرار گیرد. نکته قابل توجه در این میان این است که آمریکایی‌ها اکنون تلاش دارند حمله به سفارت‌خانه خود در بغداد را حمله‌ای همه جانبه و تهدیدی برای تمامی کشورهای دیگر جلوه دهند و این واقعیت را پنهان کنند که تنها ان‌ها هستند که مورد تنفر و خشم جریان‌های سیاسی عراقی هستند.