روایت جنایت، بدون پذیرش مسئولیت
فرانسه هیچ گاه مسئولیت جنایات خود در الجزایر را نپذیرفته است. حتی دروغ، لاپوشانی، تحریف یا کتمان بخشی از عملکردی بوده که کاخ الیزه در قبال سال های استعمار و حتی پس از استقلال الجزایر در پیش گرفته است. حتی امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، درباره کشتار صدها هزار تن از شهروندان الجزایر توسط دولت فرانسه در دهه ۵۰ و۶۰ میلادی «توبه» و «عذرخواهی» نخواهد کرد. فرانسه اما گفت که حاضر است «اقدام نمادین» انجام دهد.
به گزارش یورونیوز، در همین زمینه امانوئل ماکرون دیروز دستور داد تا دسترسی به اسناد طبقهبندی شده مربوط به دوران جنگ الجزایر و استقلال این کشور در فاصله سالهای ۱۹۵۴ تا ۱۹۶۲ را آسان کنند. الجزایر به مدت ۱۳۲ سال تحت استعمار فرانسه بود و در روز ۱۹ مارس ۱۹۶۲، پس از سالها نبرد و مقاومت، استقلال خود را به دست آورد و آخرین سربازان فرانسوی در سال ۱۹۷۱ خاک الجزایر را ترک کردند. اکنون در سالگرد استقلال این کشور، به نظر میرسد که ماکرون تصمیم گرفته تا در راستای سیاست آشتی، لکه تاریک استعمار و خشونت تاریخی را از چهره فرانسه بزداید. مورخ فرانسوی، «بنجامن استورا» طی سال گذشته مسئول تدوین گزارشی درباره نقش فرانسه در دوران استعمار و جنگ استقلال الجزایر بوده است.
عملیات «موش آبی» مخرب تر از «پسر کوچک»
فرانسه از سال 1954 به صورت جدی شروع به کار روی برنامه هسته ای خود کرد. «پیر مندز فرانس» نخست وزیر وقت فرانسه در سال 1957 دستور داد مراکز آزمایش های هسته ای ایجاد شود. ابتدا قرار بود این آزمایش ها در جزایر تحت سلطه فرانسه در اقیانوس آرام انجام شود اما به دلایل لجستیکی، فرانسوی ها بالاخره تصمیم گرفتند این آزمایش ها را در بیابان های الجزایر انجام دهند. نخستین انفجار هسته ای فرانسه که در 13 فوریه سال 1960 انجام شد، به آزمایش «موش آبی» معروف شد. این آزمایش تحت نظارت مستقیم «شارل دوگل» رئیس جمهوری وقت فرانسه انجام شد . قدرت انفجار این بمب، برابر با قدرت انفجار 60 تا 70 هزار تن تی .ان .تی و 5 برابر قدرت بمب اتمی «پسر کوچک» بود که صبح روز ۶ آگوست ۱۹۴۵ رویسر ساکنان هیروشیما انداخته شد. این گونه بود که پس از آمریکا، شوروی سابق و انگلیس، فرانسه به عنوان چهارمین کشور وارد باشگاه کشورهای هسته ای شد.
42 هزار تن قربانی 17 آزمایش اتمی
از سال 1960 تا 1996 دولت فرانسه 210 آزمایش اتمی انجام داده است. از این تعداد 17 آزمایش در صحرای الجزایر و 193 آزمایش اتمی در جزیره «پلینزی فرانسه» در جنوب اقیانوس آرام انجام داده است. از 17 آزمایش در الجزایر، 4 مورد آن (سال های 1960-1962) در سطح زمین (در منطقه رقان) و 13 مورد آن پس از استقلال (سال های 1962-1966) این کشور در زیر زمین (در شهر تمنراست) انجام شده است. «محمد الرقانی» یکی از شاهدان عینی که در سال های اخیر در گذشته، گفته بود: «زمان آزمایش بمب هسته ای فرانسه، ابر قارچ مانند این انفجار به سمت آسمان بالا رفت اما باد خیلی سریع آن را به سمت مناطق مسکونی برد و به گونه ای شد که نمی توانستیم فاصله سه متری خود را ببینیم.»
فرانسه پس از آزمایش هسته ای خود نقشه ای منتشر کرد که منطقه آلوده به پرتوهای رادیواکتیو را نشان می داد که بر اساس آن منطقه ای محدود و کوچک آلوده شده بود اما سال 2013 نقشه های واقعی منتشر شد که مناطق آلوده شده، شامل منطقه ساحل آفریقا، آفریقای غربی و مرکزی می شد. براساس اسناد منتشر شده، پرتوهای هسته ای 24 ساعت پس از آزمایش هسته ای به مالی و پس از چهار روز به سنگال، چاد، آفریقای مرکزی و موریتانی رسید.
«محمد حسن زغیدی» تاریخ نویس الجزایر نیز در این خصوص گفته است: «اثر پرتوهای هستهای از 10 ثانیه تا 10میلیون سال میتواند باقی بماند، فرانسه با این کار، زمینهای زنده را نابود کرد.» «برینو باریلو» پژوهشگر فرانسوی نیز گفته است: «فرانسویهای اشغالگر، از 42 هزار الجزایری به عنوان موش آزمایشگاهی استفاده کردند.» ۴۵ سال پس از پایان آزمایشها، آژانس بینالمللی انرژی اتمی با افزایش میزان تشعشعات در منطقه رقان نسبت به استنشاق ذرات شن و ماسه موجود در هوا که به تشعشعات آلوده شدهاند هشدار داد. تا به امروز هیچ مطالعه دقیق اپیدمیولوژیکی برای آگاهی از خطرات بهداشتی و تأثیرات آزمایشهای رقان وجود ندارد. در سال ۲۰۱۰ نیز، پارلمان فرانسه قانونی را به تصویب رساند که بر مبنای آن قربانیان آزمایشات هستهای به رسمیت شناخته شدند و همچنین صندوقی تاسیس شد تا از محل آن به قربانیان بیمار و مجروح غرامت پرداخت شود. تاکنون فرانسه ۲۶ میلیون یورو برای این منظور به قربانیان فرانسه پرداخته، ولی هیچ مبلغی به الجزایری ها داده نشده است!
البته این نکته را هم باید یادآوری کنیم که این جنایت تنها بخشی از جنایات هولناک فرانسوی ها در الجزایر است که گفته می شود بیش از یک و نیم میلیون الجزایری در دوران استعمار و جنگ های استقلال جان خود را از دست دادند.