ديداري از جنس جنجال

قبل از برگزاري اين ديدار،مقامات چيني نسبت به اين مسئله هشدارهاي قاطعانه اي داده بودند اما اوباما نيز به همان سبک و سياق پيشينيان خود عمل کرد تا به پکن اثبات نمايد که وي با بوش پسر و ديگران کوچکترين تفاوتي ندارد.”باراک اوباما “ با “دالايي لاما “ در واشنگتن ديدار و گفتگو کرده است. دولت چين به شدت با اين ديدار مخالفت کرده بود و هشدار داد که اين ديدار مي تواند روابط پکن و واشنگتن را تهديد کند.
دالايي لاما اخيرا وارد واشنگتن شد و در حضور تعدادي از تبتي هاي تبعيد شده سال جديد چيني را جشن گرفت. چيني ها با برگزاري هرگونه نشست با دالايي لاما به شدت مخالفت کرده و تصميم اوباما براي برگزاري اين نشست را اقدامي غلط توصيف کرده اند. پکن رهبر74 ساله تبت را فردي معرفي کرده است که به دنبال جدايي طلبي است.البته در خصوص ادعاي مقامات چيني نکات زيادي وجود دارد که پرداختن به آن در اين مجال کوتاه نمي گنجد،اما آنچه مسلم است اينکه مسئله تبت يکي از اصلي ترين چالشهاي سياسي در پکن محسوب مي شود و مداخله جويي ايالات متحده در اين خصوص به طور طبيعي خشم چين را بر مي انگيزد.ديدار اوباما و دالايي لاما تبعاتي براي ايالات متحده آمريکا داشته است.درپي ديدار باراک اوباما رئيس جمهوري آمريکا با دالايي لاما رهبر مذهبي بوداييان تبت، سفير آمريکا در پکن به وزارت خارجه چين احضار شده است.
چويي تيانکاي معاون وزير خارجه چين با احضار جان هانتسمن سفير آمريکا در پکن مراتب اعتراض دولت متبوعش را به وي ابلاغ کرد. چين مي گويد به رغم اعتراضات مکرر و مخالفت با سفر دالايي لاما به آمريکا ، اوباما با وي ديدار کرده و اين تهديدي براي روابط دو کشور محسوب مي شود. اين دومين بار ظرف يک ماه گذشته است که سفير آمريکا در پکن به وزارت خارجه چين احضار مي شود. پيشتر و درجريان فروش تسليحات پيشرفته از سوي آمريکا به تايوان ، چين جان هانتسمن را به وزارت خارجه احضار کرده بود. چينهمچنين در اعتراض به فروش شش ميليارد و400 ميليون دلار سلاح آمريکا به تايوان روابط نظامي خود با اين کشور را به حال تعليق درآورده است. روابط چين و آمريکا در روزهاي اخير به دليل مسائل تبت و تايوان و اختلافات تجاري بشدت تيره شده است. ايالات متحده آمريکا از طريق مسائل جاري در تبت و تايوان ،مقامات چيني را تحت فشار قرار داده است.به عبارت ديگر،اين موارد ابزارها و کانالهاي اعمال تهديد واشنگتن عليه پکن محسوب مي شوند.
واقعيت امر اين است که نگاه تهديد محور ايالات متحده آمريکا و برخي کشورهاي اروپايي نسبت به پکن همچنان ادامه دارد.در اين خصوص لازم است چين واکنش قاطعانهاي نسبت به تحرکات ايالات متحده در تايوان و تبت نشان دهد.در اين ميان برخي مقامات حزب کمونيست چين سعي دارند در قالب رويکردي محتاطانه مسائل پراموني خود را رصد نمايند.رفتارهاي اخير دولت اوباما نشان داد که چرخش قدرت در کاخ سفيد ميان دو حزب جمهوريخواه و دموکرات سودي به حال چين نداشته و مقامات پکن بايد از اکنون خود را براي ايستادگي آشکار در برابر کاخ سفيد آماده نمايند.پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي،ايالات متحده آمريکا خود را تنها قطب و مصدر قدرت در نظام بين الملل ميدانست.اين روند تا پايان قرن بيستم همچنان ادامه داشت،اما ظهور تفکرات نئورئاليستي در عرصه بين المللي سبب شد تا چين،روسيه،اتحاديه اروپا نيز از قطبيت با عنوان آرماني دست يافتني نام ببرند.اين در حاليست که قدرت ايالات متحده در نظام بين الملل روز به روز در حال تضعيف شدن است.نسل چهارم کمونيستهاي پکن که به آويخته شدن عکس “مائو”و”سون يات سن”در اتاقهاي خود افتخار مي کنند نيز در پي دستيابي به قطبيت اقتصادي در نظام بين الملل امروز هستند.در اين راستا چيني ها تلاشهاي عديده اي انجام داده اند:از احياي سياست درهاي باز تا تنشزدايي در مناسبات منطقه خاوردور،اما هوجين تائو و ون جيابائو هنوز مانند اسلاف خود “اقتصاد”را بر “سياست “اولويت مي دهند.اين ولويت بخشي به صورت طبيعي مانع از قطبيت پکن در جهان خواهد شد،زيرا “سياست”و”اقتصاد”دو وجه استقرار قطبيت محسوب مي شوند ،البته در اينجا بايد ميان “استقرار قطبيت”و”استمرار”آن تمايز قائل شد.استقرار قطبيت بدون هدايت رفتارمنطقي وسياسي بازيگران در قالب توسعه همزمان سياسي و اقتصادي امکانپذير نخوهد بود،اما استمرار قطبيت با تکيه بر يکي از اين دوعامل (قدرت اقتصادي يا نفوذ سياسي)امکانپذير خواهد بود.اما چيني ها نتوانستهاند ميان استقرار قطبيت واستمرار آن تفاوتي قائل شوند.همين رويکرد مبنايي سبب شده است تا مقامات چيني نتوانند در برابر اصلي ترين تهديداتي که پرامون آنها وجود دارد واکنش قاطعانه اي نشان دهند.چين بايد فرمول رفتار بين المللي خود در قبال ايالات متحده آمريکا را تغيير داده و در برابر تهديدات واشنگتن شدت عمل بيشتري از خود نشان دهد زيرا در غير اين صورت فشارهاي کاخ سفيد و تحرکات واشنگتن در حياط خلوت پکن افزايش خواهد يافت.اخيرا مقامات تايواني اعلام نمودهاند که به رغم اعتراضات چين به دنبال خريدهاي تسليحاتي بيشتر از آمريکا هستند. ارتش تايوان برنامه خريد زيردريايي از آمريکا را لغو نکرده است. وزارت دفاع تايوان با انتشار بيانيه اي اعلام کرده است که براي بالا بردن قابليت هاي دفاعي تايوان لازم است خريدهاي تسليحاتي ادامه يابد.
خريد اين زيردريايي ها مي تواند روابط چين و آمريکا را بيشتر از گذشته تيره کند. وزارت دفاع تايوان در بيانيه خود تصريح کرده است که خريد زيردريايي از آمريکا بخشي از راهبرد دفاعي تايوان و بالا بردن توان بازدارندگي اين جزيره است. آمريکا از سال1975 ميلادي بزرگترين فروشنده تسليحات به تايوان بوده و دو بار در سال هاي2008 ميلادي و2010 ميلادي با فروش نزديک به13 ميليارد دلار سلاح به اين جزيره موافقت کرده است.
همان گونه که مشاهده مي شود تهديدات آمريکا عليه چين نقطه پاياني ندارد.بنابر اين بهتر است مقامات چيني محاسبات خوشبينانه را در خصوص تغيير قدرت احزاب در ايالات متحده و...کنارگذاشته و در صدد مهار تهديدات پيراموني خود برآيند.آيا نسل چهارم کمونيستهاي پکن و در راس آنها افرادي مانند هو جين تائو و ون جيابائو نسبت به چنين حقيقت مسلمي آگاه شده اند ؟